Nồi khổ qua hầm của ngoại

Hăm ba tết là ngày giỗ ngoại. Năm nào bà con cũng tề tựu về quê đông đủ để cúngngoại ở nhà ông cậu tôi, đứa con trai còn lại duy nhất của bà ngoại. Và mónkhông thể thiếu trên mâm cúng là khổ qua hầm – món mà trong gia đình không ainấu ngon được như bà.

Mâm cỗ cúng lúc nào cũng tươm tất, ê hề. Mấy đứa em con cậu tha hồ khoe tài khéovề món ăn, về bánh trái, chưa kể mấy đứa ở thành phố mỗi năm một lần về quê nêncũng xách theo lỉnh kỉnh quà cáp. Nhưng ngày giỗ ngoại phải có món truyền thốnglà nồi khổ qua (mướp đắng) hầm. Bởi đó là món yêu thích của bà tôi lúc còn sống.

Mặc cho má tôi lo chuẩn bị nồi thịt kho thịt khìa, làm dưa chua hay sên mấy mẻmứt bí, mứt mãng cầu, mứt hạnh đón tết, ngoại lúc nào cũng dành phần nấu nồi khổqua dồn thịt cho mâm cơm cúng rước ông bà ngày 29 hoặc 30 tết. Ngoại nói: “Đểmấy đứa nhỏ làm không kỹ, canh mất ngon, ông bà quở”.

Nhìn ngoại đã ngoài bảy mươi, luicui lựa từng trái khổ qua xanh mướt, suôn dài, đều tăm tắp, mấy chị phụ làm lèlưỡi: “Bà kỹ quá trời! Trái khổ qua phải cùng một cỡ, hơi tròn một chút, hơi héomột chút cũng không được...” Ngoại nói: “Khổ qua phải suôn dài mới dễ dồn thịt,trái mập quá bụng phình ra vừa hao thịt lại vừa khó cắt khúc cho đều nhau, dọnra không đẹp mắt”.

Những tráikhổ qua xanh mướt được ngoại cắt thànhhai hoặc ba khoanh rồi dùng muỗng nạocho hết hột và lớp ruột trắng bên trongtrước khi thả vào nước ngâm cho sạch. Cókhi ngoại cho vào ít bột thạch cao phiđể khổ qua thêm giòn. Sau đó ngoại vớtkhổ qua ra để ráo rồi dồn thịt vào.

Khác với nhiều người sau nàythích pha thịt với chả thát lát cho nhưn thêm dai, ngoại tôi chỉ bằm thịt thậtnhuyễn, nêm thêm hành tiêu, dằn ít đường, ít muối rồi dồn thật kỹ vào từng khúckhổ qua. Để nồi canh khổ qua ngày tết thêm ngon, bao giờ ngoại tôi cũng nấu bằngnước dừa tươi. Bắc nồi canh lên, nước dừa vừa sôi tim là thả khổ qua vào cho sôibừng lên, rồi vớt bọt cho nước trong. Ngay sau đó bớt lửa, để riu riu cho đếnkhi nồi khổ qua hầm vừa ăn.

Đặc biệt, nồi khổ qua hầm của ngoại bao giờ cũng có thêm nhiều viên nhưn thịtvắt tròn tròn thả thêm vào bởi ngoại biết mấy đứa cháu nhỏ như tôi không biết ănkhổ qua đắng này. Nếu không, chúng chỉ móc ruột ăn rồi để lại vỏ cho người lớnăn tới ngán luôn. Vậy là những ngày tết, nồi khổ qua hầm của ngoại đều được cảngười lớn và trẻ nít trong nhà tán thưởng.

 Bây giờ nhắm mắt lại, tôivẫn hình dung ra tô khổ qua hầm với mấy khúc khổ qua xanh màu dưa cải, vị béocủa thịt, vị ngọt của nước dừa, mùi thơm của tiêu, hành điểm thêm chút đắng khổqua đã trở thành một hương vị mãi không quên…

Những ngày giáp tết, chuẩn bị về quê giỗ ngoại sao tôi lại nhớ đến nồi khổ quahầm ngày xưa. Có lẽ ngoại tôi không biết bây giờ bọn trẻ không chỉ móc ruột ănnữa, chúng đã biết thưởng thức cả cái vị đắng mà ngọt của khổ qua.

Theo Nguyễn Ngọc Tuyết
SGTT