Phó Chủ nhiệm Ủyban KH,CN&MT Nguyễn Đăng Vang: Cần một cuộc điều tra tổng thể
Hiện nay không có công ty sữa nào chiếm vị trí thống lĩnh trên thị trường. Đâylà may mắn cho người tiêu dùng. Còn có việc thỏa thuận tăng giá hay không thìtôi không loại trừ.
Trách nhiệm của Bộ Công Thương là phải có những cuộc điều tra, nghiên cứu cụ thể.Phải bỏ tiền ra mà làm chứ không thể chỉ đi hỏi doanh nghiệp. Có thực tế là mộtdoanh nghiệp tăng giá là các doanh nghiệp khác tăng theo. Điều này khá phổ biếntrên thị trường. Nhưng nếu một công ty có chiến lược lớn họ sẽ không chạy theokiểu tăng giá như vậy. Nếu cứ làm như vậy thì sẽ mất thị phần.
Giá sữa của Việt Nam thuộc loại đắt so với giá thế giới trong khi thu nhập củangười dân lại thấp. Do vậy, tỷ trọng giá sữa so với thu nhập quốc dân là đặcbiệt cao. Nhưng thực tế chỉ có 10% dân cư có thu nhập cao mà tiêu thụ sữa chủyếu trong nhóm dân cư này. Do vậy, họ chấp nhận mức giá sữa cao. Thị trường sữaphát triển rất nhanh, trung bình 14%, cao hơn rất nhiều so với GDP dẫn đến lượngsữa nhập khẩu ngày một lớn.
Điều đáng quan tâm là lợi nhuận cao bất thường của các doanh nghiệp sữa. Mộtcông ty sữa trong nước tiền vốn chỉ 50- 60 tỷ nhưng lợi nhuận một năm lên tới100 tỷ đồng. Như vậy là lợi nhuận một năm cao hơn cả tài sản của công ty. Sữanước còn lãi như vậy thì sữa bột còn lãi hơn rất nhiều. Giá sữa bột nguyên liệuchỉ khoảng 90.000 đồng/kg nhưng hiện các công ty đang bán cao gấp 3- 4 lần khiđưa ra thị trường.
Tại sao từ sữa bột nguyên liệu, bỏ vào hộp bán ra thị trường mà giá bị đẩy lênquá cao như vậy. Ở đây chỉ có hai nguyên nhân là các công ty đã trả không đúnggiá trị cho người nông dân nuôi bò và mức giá họ bán ra quá đắt. Người tiêu dùngbị thiệt vì không được tiếp cận sữa tươi và phải mua sữa bột với giá quá cao.
Ngoài ra, Chính phủ đã giảm thuế nhập khẩu sữa dưới mức cam kết WTO để cho ngườitiêu dùng được hưởng giá sữa thấp. Nhưng phần giảm thuế này đã rơi vào doanhnghiệp.
Do vậy, phải dùng sức mạnh để điều chỉnh lợi ích. Sức mạnh đó là phải công khaiđể làm rõ từng vấn đề sau khi có các cuộc điều tra, nghiên cứu thị trường. Tôinhấn mạnh là các bộ, ngành phải bỏ tiền ra để làm điều này. Nếu có những biệnpháp quản lý hữu hiệu thì giá sữa sẽ giảm.
 |
| Giá sữa ở Việt Nam cao so với thế giới (Ảnh: Hồng Vĩnh) |
Bà Nguyễn HữuNgọc Trân, Giám đốc điều hành Marketing Cty Vinamilk: Chúng tôi từng như chàngĐông Ki Sốt đánh lại cối xay gió
Thị trường sữa bột phát triển mạnh trong những năm gần đây, nhưng nói là đã địnhhình thì chưa. Thị trường sữa bột có nhiều phân khúc khác nhau. Trong đó phânkhúc sữa bột ngoại cao cấp tăng rất mạnh trong những năm qua. Điều này do tâm lýchuộng hàng ngoại.
Ngoài ra, cũng phải kể đến các hãng sữa ngoại quảng cáo rầm rộ. Những người làmtruyền thông đều rất ngạc nhiên, tại sao ở Việt Nam việc quảng cáo sữa bột nhiềunhư vậy. Những hứa hẹn của nhà sản xuất về chất này, chất nọ giúp trẻ thông minhkhiến các bậc cha mẹ không thể đánh giá đúng sai thế nào. Đây chính là lý dochính khiến sữa ngoại chiếm ưu thế tại thị trường Việt Nam. Ngoài ra, người tiêudùng cũng không có được thông tin về chất lượng sữa.
Do vậy, những năm trước chúng tôi như chàng Đông Ki Sốt đánh cối xay gió. Nhưngtrong 1- 2 năm trở lại đây, thị trường đã thực sự có biến chuyển. Những điều bấthợp lý dần dần đã được điều chỉnh. Vinamilk đã chủ động làm những nghiên cứu lâmsàng với Viện Dinh dưỡng Quốc gia để thấy rằng, hiệu quả sử dụng của sữa nộicũng không kém sữa ngoại.
Trong thời gian qua có nhiều bàn luận của các cơ quan chức năng để kiểm soát giásữa. Nhưng để hiểu được cơ cấu giá thành của các hãng sữa ngoại là không đơngiản. Phải tìm hiểu xem các doanh nghiệp này đã hoạt động theo đúng quy định haychưa? Nếu biện pháp quản lý giá chưa hiệu quả thì phải khắc phục để mang lại lợiích cho người tiêu dùng. Đây là vấn đề cần tìm hiểu sâu chứ không phải chỉ xemxét bên ngoài.
Tiến sỹ Kinh tếNguyễn Thu Hiền, Đại học New Mexico (Mỹ): Phải khống chế mức quảng cáo từng nhãnhàng
| |
Thị trường sữa Việt Nam có 3 vấn đề cần lưu ý: Thứ nhất là cơ quan chức năngkhông phát hiện việc các doanh nghiệp thỏa thuận nâng giá sữa. Thứ hai, sự làmngơ của các doanh nghiệp nước ngoài trước phản ứng của dư luận về vấn đề giá.Thứ ba là thị hiếu người tiêu dùng.
Hai vấn đề đầu là do hệ thống pháp luật có lỗ hổng. Để điều tra việc liên kếtnâng giá là rất khó, kể cả tại những quốc gia phát triển như Mỹ. Nhưng luật phápcủa họ rất nghiêm, nếu phát hiện được hành vi này thì doanh nghiệp bị phạt rấtnặng.
Hiện nay doanh nghiệp được dành 10% chi phí để quảng cáo, với những doanh nghiệplớn thì số tiền này cũng không hề nhỏ. Do vậy, họ có thể dùng quảng cáo, cácchiến dịch truyền thông để điều khiển thị trường. Ngoài yêu cầu chi phí quảngcáo, tiếp thị không quá 10% chi phí doanh nghiệp, theo tôi đối với mỗi nhãn hàngcòn phải khống chế số tiền quảng cáo nhất định.
Thực tế, một công ty có nhiều nhãn hàng nhưng chỉ tập trung quảng cáo một nhãnhàng. Do vậy chi phí quảng cáo của công ty thấp nhưng đối với một nhãn hàng thìmức quảng cáo như vậy là cao hơn rất nhiều.
Do vậy, cần có Luật về quảng cáo, trong đó quy định xử phạt nặng những doanhnghiệp quảng cáo quá mức quy định. Chứ không đơn thuần như xử lý vừa qua củaThanh tra Bộ Tài chính, khuyến nghị doanh nghiệp tiết giảm quảng cáo để có thểgiảm giá sữa cho người tiêu dùng. Thực tế, khuyến nghị yếu ớt này đã bị doanhnghiệp làm ngơ, mà hệ quả là một đợt tăng giá mới đã bắt đầu.
Hạn chế quảng cáo sẽ tạo được một sân chơi bình đẳng. Khi đó, người tiêu dùng sẽđược tiếp nhận thông tin đúng mức, đa chiều. Nếu để như hiện nay, người tiêudùng mất định hướng, bị tác động mạnh từ các hãng sữa quảng cáo nhiều. Ngườitiêu dùng xem quảng cáo của một hai hãng sữa và ngộ nhận đó mới là sữa tốt.Trong khi, các hãng sữa khác không có khả năng quảng cáo sẽ bị lãng quên, thậmchí bị cho rằng sản phẩm không tốt bằng những hãng sữa quảng cáo nhiều.
Theo Hà Nhân
Tiền phong
