Hội nghị chống in lậu có quymô toàn quốc do Nhà xuất bản (NXB) Giáo Dục tổ chức hôm 10-6 tại TP.HCM đã vượtra ngoài khuôn khổ những lời “kêu than” của “khổ chủ”.
16 đơn vị xuất bản và các lãnhđạo ngành, đại diện các cơ quan chức năng có liên quan đã nghe những bức xúc từngười trong cuộc bị in lậu và nỗi lo thương hiệu quốc gia đang dần xấu đi dochính tệ trạng này.
Phải gọi là ăn cắp...
Ông Phạm Sỹ Sáu - đại diện NXBTrẻ - đăng đàn với lời cáo buộc việc in lậu lâu nay ở VN cần phải nhìn nhận làhành vi ăn cắp: “Lực lượng in lậu đã “ăn cắp” phần chất xám của các đơn vị xuấtbản, đó là phần quỹ thời gian thương lượng, khả năng thuyết phục đối tác của cácNXB, các chi phí phải trả cho giao dịch tác quyền...”.
Ông Ngô Trần Ái - giám đốc NXBGiáo Dục - cũng khẳng định “đại nạn in lậu đã ngang nhiên cướp quyền sở hữu trítuệ giữa ban ngày của các tác giả, dịch giả, đánh lừa người tiêu dùng và làm thịtrường sách rối loạn”. Chỉ tính riêng đối với NXB Giáo Dục trong vòng chưa đầymột năm, từ tháng 7-2009 đến tháng 5-2010, đã có năm vụ in lậu bị phát hiện vớiquy mô, số lượng lớn.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - giám đốcThái Hà Books - đã bỏ công nhiều ngày để “điều nghiên” đường đi của sách lậu.Ông trực tiếp phỏng vấn 116 người mua sách lậu và nhận được kết quả: có đến84,48% người mua sách vì lý do sách rẻ, được chiết khấu cao.
 |
| Triển lãm sách lậu và... cách phân biệt với sách thật ngay bên thềm hội nghị - Ảnh: L.Điền |
Theo tính toán của ông Hùng,những người làm sách giả, sách lậu hiện nay đã chiết khấu cho người bán đến 60%- mức lợi nhuận cao như vậy chính là động lực để sách lậu vẫn được tiêu thụ.Điều đặc biệt là có đến 62,93% người tiêu thụ sách lậu là sinh viên, học sinh vàngười thu nhập thấp, tuy nhiên vẫn có một số người mua sách lậu, sách giả cóchức vụ từ cấp phó, trưởng phòng trở lên.
Sách lậu không rẻ hơn sáchthật
Nếu trước đây in lậu chỉ là saochép, photocopy hoặc “luộc” bằng cách scan nguyên mẫu sách thật, thì hiện nay đãxuất hiện tình trạng mạo danh thương hiệu để in lậu.
NXB Trẻ cho biết đơn vị này đãthật sự bất ngờ khi mới đây phát hiện trên thị trường đang lưu hành CD học tiếngAnh “Let’s - Learning English” sử dụng tên và logo của NXB Trẻ, trong khi NXBTrẻ hoàn toàn không thực hiện CD này. Sự thật thì bản quyền CD trên thuộc về NXBGiáo Dục.
Chỉ với một hành vi sản xuất vàlưu hành bộ đĩa này, kẻ gian đã đồng thời vi phạm bản quyền với NXB Giáo Dục vàvi phạm quyền sở hữu thương hiệu của NXB Trẻ.
Chưa hết, giới in lậu hiện nay đãbiết tính toán để “đánh” vào thói quen thích được giảm giá của người mua sách.Thị trường sách lậu đến đầu năm 2010 đang chứng kiến tình trạng giới làm sáchgiả tự in giá bìa cao hơn sách thật, để rồi bán lẻ với mức giảm giá thật đậmnhưng kỳ thực vẫn không rẻ hơn sách thật là bao.
Đơn vị đầu tiên trở thành nạnnhân của “mánh khóe” này là Alpha Books, với quyển Trí tuệ Do Thái bị in lậu chỉsau một tháng phát hành. Ở bản sách giả, giá bìa đã được “in lại” là 90.000đthay vì 79.000đ trên sách thật.
“Bắt nhịp” được với cách thứcnày, giới in lậu tại Hà Nội sau đó đã in một loạt ba đầu sách của Thái Hà Books:Sống như Tiểu Cường; Nghe bố này, con gái; Người nam châm. Cả ba đầu sách giảđều in nâng giá bìa cao hơn sách thật.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng đâychính là chiêu lừa bạn đọc: “Tôi bỏ tiền ra mua cuốn Sống Tiểu Cường (bản in lậukhông có chữ “như” - PV) tại đường Phạm Văn Đồng, quận Cầu Giấy, Hà Nội với giá51.000 đồng (đã giảm 40%) trong khi tại nhà sách bản quyền của Thái Hà Books bán55.000 đồng (giảm 20%). Rẻ được 4.000 đồng nhưng bạn đọc đã mua phải một sảnphẩm chất lượng kém, in xấu và có vô số lỗi”.
Chờ hiệp hội chống sách giả,sách lậu
Ý tưởng mới nhất là cần thành lậpmột hiệp hội chống sách giả, sách lậu do NXB Trẻ nêu ra tại hội nghị. Theo đócác NXB, các đơn vị làm sách cần tham gia hiệp hội, qua đó các thành viên thôngbáo lẫn nhau tình hình vi phạm bản quyền và góp tay phòng chống in lậu.
Ngoài ra, hiệp hội cũng có thểbuộc các đại lý cam kết không phát hành sách giả, sách lậu. Nếu vi phạm sẽ khônggiao sách cho các đại lý này phát hành. Hiệp hội nếu ra đời sẽ có điều kiện phốihợp với các phương tiện thông tin đại chúng tổ chức các diễn đàn nhằm góp phầntừng bước nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng.
Giải pháp này bước đầu nhận đượcnhiều sự tán đồng. Ông Nguyễn Kiểm - cục trưởng Cục Xuất bản - cũng cho rằngviệc thành lập một hiệp hội chống sách giả, sách lậu là cần thiết.
Trong khi chờ đợi một giải phápthật sự có hiệu quả, trước mắt các NXB vẫn chỉ biết kêu gọi nhau áp dụng cácbiện pháp kỹ thuật tiên tiến trong in ấn như ép kim, ép chữ nổi, in bìa nổi3D... để hạn chế in lậu “được bao nhiêu hay bấy nhiêu”.
Theo Tuổi trẻ
