Thành Lộc - Người đàn ông có nhiều gương mặt...

Câuchuyện sinh tử kì lạ và duyên nợ với đạo Phật

Sinh năm 1961, đã sang tuổi 50, nhưng Thành Lộc vẫn chưa lập gia đình. Anhsống hết mình với nghệ thuật và nguyện không bao giờ lấy vợ, sinh con. Nhiềungười nói rằng cuộc đời Thành Lộc là cuộc đời của một con người kì lạ: anhcó một tuổi thơ kì lạ và đến khi làm một người đàn ông trung niên, làm mộtnghệ sĩ hài nổi tiếng, anh vẫn là một người đàn ông kì lạ với những vai diễnkì lạ.

Nghệ sĩ Thành Lộc

Thành Lộc tênđầy đủ là Nguyễn Thành Lộc. Anh sinh ra trong một gia đình con nhà nòi nghệthuật, ông nội là bầu Nở của gánh hát bội nổi tiếng ở Vĩnh Long, ông ngoạilà bầu Thắng nổi danh ở Sài Gòn, ba là NSND Thành Tôn, mẹ là NSND Huỳnh Mai,nhưng tuổi thơ của Thành Lộc lại trải qua những năm tháng nghèo khó trongmột khu xóm nghệ sĩ nghèo. Hồi đó, cả gia đình Thành Lộc sống trong một cănnhà quây tạm cạnh sân khấu đình, rộng chưa đến 10m. Cứ hôm nào có xuất diễn,chị em Thành Lộc lại phải di tản khắp nơi, đợi diễn xong mới được về ngủ.Buổi tối, 6 chị em Thành Lộc phải thay phiên nhau, 3 người ngủ trong nhà, 3người ngủ ngoài sân khấu. Nhưng đó là những năm tháng tuổi thơ đẹp nhất củaThành Lộc, nơi đã ươm mầm cho tình yêu nghệ sĩ của anh.

Thành Lộc vẫn còn nhớ như in những kí ức về khu xóm nhỏ nghèo nàn, nơi tậptrung những gia đình nghệ sĩ hát cải lương, hát bội. Ở trong khu xóm đó,những ngày giỗ kỵ, mọi người lại cùng vẽ mặt rồi ngồi hát một cách vui vẻ,hạnh phúc, với lời nguyện sẽ được sống mãi với nghề. Trong ký ức của ThànhLộc, cái xóm nghệ sĩ nghèo khi xưa gia đình anh sống tuy nghèo về vật chấtnhưng không bao giờ nghèo về tinh thần. Lúc nào trong xóm cũng có tiếngnhạc, tiếng hát. Nó ăn sâu vào tiềm thức những đứa trẻ như anh đến nỗi màsau này lớn lên, anh nghĩ việc mình trở thành một nghệ sĩ có lẽ cũng chínhvì những tiếng hát, tiếng nhạc đã ngấm sâu vào máu đó.

Khi sinh ThànhLộc, má Thành Lộc bị bệnh rất nặng. Ba má Thành Lộc đã quyết định cho ThànhLộc cho người khác nuôi. Nhưng sau rồi vì quá thương con, không đành lòngcho đi đứa con còn đỏ hỏn, bà lại đem về nuôi. Có lẽ vì lúc mang thai, máThành Lộc cũng liên tục ốm đau. Thành Lộc thường được má mình kể lại là ngàybé, có lần anh bị lên sởi rất nặng, sốt cao và gần như đã chết trên tay. Lúcđó bế anh trên tay, má anh đã thấy người anh lạnh ngắt. Trong nỗi tuyệt vọngvì nghĩ là mình đã mất con, bà ẵm anh đến một ngôi chùa mà bà thường hay luitới là chùa Tân Nghĩa ở quận Gò Vấp. Sư trụ trì chùa khi đó đã đặt dưới mộtcái chuông lớn, gióng một tiếng chuông và cầu kinh cho anh. Sau tiếng chuôngđó, không hiểu vì sao cậu bé Thành Lộc đang ốm đau quặt quẹo bỗng mở mắt ra,ngồi dậy rồi cười khanh khách, khiến ba má Thành Lộc cứ bàng hoàng, khôngthể phản ứng gì. Chính thầy trụ trì chùa Tân Nghĩa đã nói: “Thằng nhỏ đãđi qua một kiếp. Bây giờ sẽ là một kiếp khác của nó”.

Theo một nghĩa nào đó, Thành Lộc đã được sinh ra lần thứ hai trong chínhngôi chùa này, gia đình anh lại nhiều đời theo đạo Phật, nên ba má anh đãgửi anh lên chùa, cho anh quy y ngay từ khi còn bé với pháp danh trong đạoPhật là Thích Thiện Tâm. Vì khó nuôi, nên nghe lời mách, má Thành Lộc đã choanh mặc đồ con gái, để tóc dài và bắt cả gia đình không được gọi anh bằngtên thật, mà phải gọi là Thành Tâm. Vì thế mới có chuyện ngày bé Thành Lộcthường được mặc đồ bà ba và để tóc dài như con gái. Đến tận  năm 7 tuổi, khiThành Lộc bắt đầu học lớp 1, anh mới được ba má cắt tóc và mặc đồ con trainhư những cậu bé bình thường khác. Chính vì sự gắn bó định mệnh với đạoPhật, nên ngày bé, Thành Lộc thường rất thích ngồi dưới chân đức Phật trongngôi chùa Tân Nghĩa cả ngày, hoặc chui đầu vào chiếc chuông lớn. Đó là nơikhiến cho anh cảm thấy thực sự bình an.

Ngày bé, mỗi lầnđến Đại lễ Phật đản, Thành Lộc thường được cha chở trên chiếc xe Vespa theođoàn xe hoa đi khắp thành phố, để ngắm nhìn hình ảnh Đức phật đản sanh vớigương mặt nhân từ ngồi trên tòa sen, một tay chỉ thiên, tay kia chỉ địa. Anhthích những ngày lễ Phật đản đến nỗi khi cuộc diễu hành kết thúc, anh cứđứng thần mặt ra vì tiếc nuối, ba kêu về mà nhất quyết không nghe. Thành Lộcnói, điều khiến anh rất tự hào là năm 10 tuổi, trong một vở kịch tại một cônhi viện về lịch sử Đức Phật Thích Ca do các diễn viên nhí đóng, anh đã đượcđóng vai Thái tử Sĩ Đạt Ta từ lúc thành hôn cho đến lúc ra đi tìm chân lýcứu khổ chúng sinh rồi tìm đến cây Bồ Đề huyền thoại.

Thành Lộc luôntâm niệm mình mang nợ Đức Phật, mang nợ với đời vì đã cho anh được sống vàcống hiến. Chính vì thế, đến bây giờ anh vẫn cố gắng dùng hết tài năng củamình để cống hiến cho cuộc đời, cho con người và làm những điều tốt. Đó làlời thề của người nghệ sĩ hài này với niềm tin tôn giáo của mình.

Tình yêuthương trong gia đình nghệ sĩ

Trong gia đình, người Thành Lộc yêu thương vô cùng chính là má anh – nghệ sĩHuỳnh Mai – một nghệ sĩ hát bội nổi tiếng trên sân khấu Sài Gòn những nămtrước giải phóng. Dù là một người nghệ sĩ được công nhận và yêu mến trên sânkhấu, nhưng má Thành Lộc luôn dành sự ưu tiên trước nhất cho gia đình.Thương chồng, thương con, không muốn chồng con phải ăn uống khổ sở, bà chấpnhận từ bỏ ánh đèn sân khấu vào chính lúc đang ở độ chín nghề nghiệp và đầyđam mê với nghề, để ngày ngày chạy chợ, kiếm tiền nuôi chồng con. Những nămkinh tế khó khăn nhất, nhà nào cũng phải ăn cơm độn bo bo, thì nghệ sĩ HuỳnhMai luôn cố gắng bươn chải để cả gia đình luôn có cơm ăn hàng ngày. Với tấtcả những người trong gia đình Thành Lộc, đó là một sự hi sinh vô cùng lớnlao mà cả Thành Lộc và anh chị em của anh không bao giờ quên.

Trong gia đình, Thành Lộc lúc nào cũng được má cưng nhất, vì lúc nào cũngthương anh từ bé đã chịu nhiều đau ốm, thiệt thòi. Trong nhà có gì ngonnhất, bao giờ bà cũng ưu tiên Thành Lộc trước tiên. Bà chăm chút cho anhtừng li từng tí, đến tận bây giờ, khi Thành Lộc đã là một người trưởngthành, bà vẫn không bỏ được thói quen đó. Thành Lộc bảo, trong mắt má, anhmãi mãi là một đứa trẻ, dù thực sự anh đã là một người đàn ông trưởng thành.

Các anh chị mỗingười đều có gia đình riêng, người sống trong nước, người sống ngoài nước,nên vì nhiều lí do riêng không thể thường xuyên ở bên cạnh má, nên Thành Lộclà cậu con trai gắn bó với bá nhất. Đổi lại bà cũng hết lòng chăm sóc anh.Bà lo cho anh từ chuyện cơm nước đến chuyện đi đứng. Khi dịch H5N1 bùngphát, trước khi anh đi đâu bà cũng dặn con trai không được ăn thịt gà, trứnggà khi ra ngoài, để về nhà bà nấu món khác cho ăn. Mỗi lần thấy anh lấy xechuẩn bị đi ra phố, bao giờ bà cũng dặn anh: “Đi đường cẩn thận nghen con.Nhớ dòm chừng đèn xanh đèn đỏ”. Đã có nhiều lần, thấy má chăm sóc mình quá,anh giả bộ mếu máo trêu má: “Má ơi, con 47 tuổi rồi, mà má xem con như connít hoài”.

Trong gia đình Thành Lộc, tất cả những đứa con hết lòng yêu thương và kínhtrọng má, bởi thấm thái và thấu hiểu sự hi sinh và tình yêu bao la mà bàdành cho con cái. Cả nhà đều là nghệ sĩ, giờ giấc sinh hoạt thất thường,nhưng tất cả mọi người đều có một nguyên tắc bất di bất dịch là đến giờ cơmphải có mặt ở nhà, để cùng nhau kể chuyện, quây quần bên mâm cơm, như mộtcách thắt chặt tình cảm gia đình và an ủi, động viên má. Bây giờ là nghệ sĩnổi tiếng, không tránh được những buổi ăn uống, tiệc tùng ở ngoài. Nhưng mỗikhi về nhà, Thành Lộc vẫn cố gắng ngồi ăn một hai chén cơm để làm má vuilòng, vừa nghe má kể dăm ba câu chuyện bình thường.

Đó là lúc bà cóthể tâm sự, chia sẻ với cậu con trai út mà bà vô cùng yêu quý. Những lúc đó,anh thấy gương mặt má mình tràn ngập hạnh phúc và sự bình yên. Các anh chịđều đã có gia đình, không thể thường xuyên sum họp bên mâm cơm mỗi ngày,Thành Lộc thường chú ý đưa mẹ đi thăm các anh, các chị, dù là ở nước ngoài,để bà không cảm thấy buồn vì phải xa con, xa cháu. Mỗi lần đi thăm con nhưthế, bà không khóc trước mặt con, nhưng sau đó, Thành Lộc lại bắt gặp mángồi khóc một mình. Không muốn làm phiền con cái, nên mỗi khi con gái từnước ngoài gọi điện về, má thường nói chuyện rổn rang, cố tình làm cho giọngmình sang sảng, để các con yên tâm. Lúc đó chỉ có Thành Lộc ngồi cạnh làhiểu má đang “diễn”. Đáp lại ánh nhìn tinh quái và nụ cười tủm tỉm của cậucon trai, bà chỉ biết cười đầy “biết ơn” với “đồng minh” của mình.

Là người sống tình cảm, nên Thành Lộc rất dễ xúc động và đôi khi rất yếuđuối. Khi ba anh – NSND Thành Tôn lâm bệnh nặng, lúc đó, tất cả các anh chịđều đang ở nước ngoài, chỉ có một mình Thành Lộc ngày đêm túc trực bên ông.Những ngày cuối cùng của ông là những ngày anh không ăn, không ngủ. Cứ đidiễn thì thôi, chứ về nhà anh chỉ chăm chăm ngồi cạnh cha, canh cho ba từngmiếng ăn, giấc ngủ.

Ròng rã mấytháng trời ba ốm nặng là mấy tháng anh không hề ngủ một đêm ngon giấc, bởilúc nào cũng nơm nớp lo sợ nếu mình ngủ, ba mình sẽ ra đi lúc nào mà mìnhkhông hay biết. Ngày ba mất, anh khóc nhiều đến nỗi tưởng không còn nước mắtđể khóc. Đến nỗi mà một thời gian dài sau khi ông mất, anh vẫn giữ thói quenđi qua chiếc giường nơi ông thường nằm lúc còn sống để vơi bớt cảm giáctrống vắng. Với Thành Lộc, NSND Thành Tôn – cha anh luôn là người khiến anhhọc hỏi về cả tài năng, đạo đức và nhân cách. Chính vì thế, mất ba là mộtnỗi mất mát vô cùng lớn lao với anh. Có lần đi diễn, bỗng dưng nhớ ba, anhđã bật khóc trước mặt mọi người khiến tất cả người xung quanh đều ngơ ngácvì không hiểu chuyện.

Nhữngtâm sự của người được coi như “Phù thủy” trên sân khấu

Sinh ra trong một gia đình có nòi nghệ thuật, lại sống trong bầu không khínghệ thuật từ bé, nên việc Thành Lộc trở thành nghệ sĩ dường như là conđường không thể khác. Kỉ niệm đầu đời với nghiệp diễn của Thành Lộc là khiđược nghệ sĩ Kim Cương mời diễn trong vở kịch “Lá sầu riêng” rất nổi tiếngthời đó. Năm đó, Thành Lộc mới 7 tuổi. Biết cậu bé Thành Lộc là con nhà nòi,lại quen với ba má Thành Lộc nên nghệ sĩ Kim Cương đã lặn lội đến xóm nghệsĩ nghèo của gia đình Thành Lộc và mời Thành Lộc nhận vai diễn đầu đời.Nhưng khi đó, vì đang mải chơi, nên khi có người bắt về gặp nghệ sĩ KimCương, cậu bé Thành Lộc vừa đi vừa khóc. Thấy thế, nên nghệ sĩ Kim Cương kêulên: “Con nghệ sĩ mà sao nhát hít vậy? Coi vậy sao mà diễn”.

Sau đó, nghệ sĩ Kim Cương đã nhờ một cậu bé khác đóng thế vai diễn của ThànhLộc. Điều đó khiến Thành Lộc bị cả xóm nghệ sĩ trêu suốt cả năm sau đó. Đólà lần đầu tiên trong đời, Thành Lộc cảm thấy tâm hồn “nghệ sĩ” của mình bịtổn thương, và cái máu nghệ sĩ, cái bản năng nghệ sĩ của anh nhờ đó đã đượcđánh thức.

Sau “thất bại” với vai diễn đầu tiên bị hụt đó, Thành Lộc đã quyết tâm đitheo con đường nghệ thuật, chỉ để sau này có thể gặp lại nghệ sĩ Kim Cươngvà để cô thấy rằng Thành Lộc không phải là “một cậu bé nhát hít” như cô từngnghĩ. Một năm sau, khi được nghệ sĩ hài Xuân Phát mời tham gia diễn kịch,Thành Lộc đã không bỏ lỡ cơ hội này. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, cái tênThành Lộc đã trở thành nổi tiếng trên đài truyền hình.

Nghệ sĩ ưu tú Thành Lộc qua các vai diễn- Ảnh: Trần Tiến Dũng

Sinh ra trongmột gia đình nhà nòi, cha mẹ, anh chị đều là những người nổi tiếng trên sânkhấu thời đó, nên Thành Lộc rất sợ mỗi khi bị so sánh với cha và các anh chịmình, sợ nhất là bị họ chê “con nhà nòi mà sao hát với diễn dở quá”. Chínhvì thế, có lần khi đang tập diễn cho vở “Tướng cướp Hổ Đầu Sơn”, được nghệsĩ nhân dân Phùng Há bấu má trêu: “Thằng này con nhà ai mà hát hay vậy ta!”đã khiến Thành Lộc vui suốt một thời gian dài và thấy tự tin hơn vào bảnthân mình.

Con đường nghệ thuật từ một cậu bé ốm đau cho đến một nghệ sĩ hài nổi tiếngđã để lại cho Thành Lộc nhiều kỉ niệm không bao giờ quên. Anh kể, vì đã thấmthía sự cơ cực, khó khăn của một người nghệ sĩ, nên khi thấy các con cóthiên hướng theo nghệ thuật, NSND Thành Tôn một mặt không cấm cản con cái,nhưng mặt khác vẫn bắt buộc các con phải học hành đến nơi đến chốn để đảm bảo tương lai sau này.

Năm Thành Lộchọc lớp 11, vì niềm đam mê nghệ thuật, anh đã giấu ba mình đăng kí dự thivào trường Nghệ thuật sân khấu 2. Trớ trêu thay, ngày thi vào trường trùngđúng với ngày thi học kỳ 2 lớp 11. Sau một hồi cân nhắc tới lui, cuối cùngThành Lộc cũng quyết định bỏ thi học kì để tham gia kì thi tuyển sinh vàotrường Nghệ thuật sân khấu. Ngày hôm đó, vừa làm bài thi, anh vừa cầu trờikhấn phật cho mình thi đỗ, bởi hiểu rằng nếu không đậu, hẳn anh sẽ bị bamình trừng phạt bằng một trận đòn nghiêm khắc. Qua vòng 1, Thành Lộc lọt vàovòng 2. Nhưng vòng thứ 2, oái oăm thay cũng rơi vào đúng ngày thi vớt của kìthi học kì 2. Một lần nữa, Thành Lộc lại đặt cược số phận của mình khi quyếtđịnh thi vớt. Đến lúc bị Hội đồng giám khảo chấm thi “xăm xoi” chiều cao vìthấy Thành Lộc còi quá, anh đã nghĩ thế là mất tất cả: cả kì thi tuyển sinhvà cả kì thi hết lớp 11. Nhưng cuối cùng Thành Lộc đã đỗ vào trường và bắtđầu con đường nghệ thuật thực sự của mình.

Thành Lộc có lẽlà một người có năng khiếu bẩm sinh, bởi ngày học ở trường Nghệ thuật sânkhấu, anh luôn khiến các thầy cô và bạn bè trong trường “choáng” vì khôngbao giờ chuẩn bị tư duy tiểu phẩm trước khi lên sân khấu. Mỗi khi lên sânkhấu, nghĩ cái gì trong đầu, anh diễn cái đó. Ấy thế mà Thành Lộc luôn nổitiếng là người biết tung hứng với các bạn diễn trong nghề cho đến tận bâygiờ.

Trời phú choThành Lộc sự nhạy cảm và nhập vai tuyệt vời. Anh hóa thân vào nhiều loạinhân vật mà nhân vật nào cũng thấy “ngọt”, cũng khiến công chúng “nghiêngngả”, say mê. Báo chí gọi anh là phù thủy trên sân khấu. Đồng nghiệp trongnghề gọi anh là “quỷ”, bởi họ không hiểu điều gì Thành Lộc làm không đượchay vai diễn nào Thành Lộc diễn không nổi: Từ vai chính diện đến vai phảndiện; Từ vai bi đến vai hài; Từ vai người đến vai thú; từ vai một người đànông thâm trầm đến một người đàn bà nhí nhảnh; từ vai người già đến vai trẻem…Thành Lộc đều đóng một cách ngọt ngào. Người ta đã từng chứng kiến anhkhổ sở vì những tin đồn giới tính, bởi thấy anh vào vai phụ nữ thật hơn cảnhững người đàn bà thực sự.

Những người bạndiễn bảo Thành Lộc có một đôi mắt buồn, dù đóng vai bi hay vai hài. Mộtngười thầy từng dạy anh đã nói, đôi mắt buồn đó sẽ vận vào cuộc đời anh. Làngười đàn ông đa cảm, dễ xúc động, lại là một người nghệ sĩ, Thành Lộc đãtừng tổn thương và thất vọng đến suy sụp khi mang trong mình cảm giác bịphản bội. Với anh, không gì so bằng những người bạn, những người đồng nghiệpmà anh yêu quý, kính trọng như cha, như anh lại đâm sau lưng anh, giáng choanh những đòn đau của số phận.

Đã có những lúcvì những nỗi đau đớn đó, Thành Lộc đã tuyệt vọng đến mức muốn từ bỏ tất cả,muốn buông xuôi tất cả, thậm chí là tìm đến cái chết như một sự giải thoát.Nhưng cuối cùng, anh vẫn vượt qua tất cả, để vẫn luôn là một trong nhữngnghệ sĩ hài đương đại được công chúng yêu thích nhất, với gần 600 vai diễntừ lúc nhỏ cho đến giờ, trở thành một người nghệ sĩ thực sự chinh phục tráitim hàng triệu công chúng yêu sân khấu.

Nhiều năm nay, Thành Lộc vẫn vấp phải những tin đồn về giới tính. Nhưng anhkhông chọn cách lấy vợ, sinh con để xua tan những tin đồn đó. Bởi sau nhiềunăm làm nghệ sĩ, anh đã học được cách đạp lên dư luận để sống. Người tathường cho rằng lấy vợ, sinh con để có chỗ nương tựa lúc về già. Nhưng ThànhLộc nói, nếu anh lấy vợ, sinh con, là chỉ bởi anh muốn dành tình yêu thươngvà sự hi sinh của mình cho họ, một cách vô điều kiện, không cần những toantính cho tương lai sau này. Mỗi con người có một cách cống hiến, đó khôngnhất thiết phải là sinh những đứa con để nó kế thừa mình. Anh chọn cách cốnghiến của riêng mình: đem lại nụ cười và những giọt nước mắt cho khán giả quanhững vai diễn thâm thúy của mình. Để lại những “đứa con” nghệ thuật có giátrị, đó cũng là cách tạo ra sự kế thừa cho mình sau này…

TIN LIÊN QUAN