Người Tháiđang phải đối phó với cơn "đại hồng thủy" tồi tệ nhất trong vòng nửa thế kỷ qua.Nước lũ rồi sẽ rút đi nhưng hậu quả của nó chắc chắn sẽ còn dai dẳng.
Dân Thái Lan khônglạ gì những cơn lũ và cảnh chạy lũ. Hàng năm, khi mùa lũ về, hình ảnh những ngôinhà ở miền bắc và miền trung Thái Lan bị ngập lại được ghi nhận. Thế nhưng, lũlụt trên diện rộng với khối lượng nước khổng lồ như năm nay thì rất nhiều ngườimới lần đầu tiên trong đời được tận mắt chứng kiến.
Diễn biến cơn"đại hồng thủy"
Từ cuối tháng 7,những cơn mưa lớn bắt đầu đổ xuống miền bắc và các cao nguyên ở miền trung củaThái Lan. Nước tích tụ từ những cơn mưa sau đó chảy vào các sông Chao Phraya,Chi và Mun, trước khi đổ tiếp vào sông Mekong, khiến mực nước tại các sông nàylên cao. Tình hình càng nghiêm trọng hơn khi ảnh hưởng của cơn bão Nock-ten làmtăng lượng mưa ở miền bắc và đông bắc Thái Lan, khiến tình trạng ngập lụt trêndiện rộng nhanh chóng xảy ra.
Cuối tháng 8,những cơn mưa lớn vẫn không ngừng rơi do ảnh hưởng của hiện tượng La Nina. Nhiềutỉnh phía bắc và miền trung Thái Lan bị ngập nặng, nhiều nơi thậm chí ghi nhậnmức nước ngập cao kỷ lục trong nhiều thập kỷ.
Các hệ thống kiểmsoát tiêu thoát nước, bao gồm các đập nước liên vòm, các kênh tưới tiêu và cáchồ chứa nước đều hoạt động hết công suất, nhưng cuối cùng đã không đủ sức ngănđược dòng nước lụt dâng cao và đổ về phía nam. Một hệ thống đường hầm tiêu thoátnước được khởi công từ năm 2001 cũng đã được sử dụng để ngăn lụt, đặc biệt làcho thủ đô Bangkok, thành phố vốn nằm ở cửa sông Chao Phraya đổ nước ra vịnhThái Lan.
 |
| Dòng nước lụt dâng cao dần trong sân bay Don Muong ở thủ đô Bangkok, với mực nước lên tới 90 cm, khiến Trung tâm Điều hành Thoát lũ đặt tại đây cũng phải đi sơ tán. Ảnh: Bangkok Post |
Trước tìnhthế nguy cấp và diễn biến phức tạp của trận lụt kéo dài 3 tháng qua,chính phủ Thái Lan đã huy động tất cả các nguồn lực có thể để ngăn lũtấn công Bangkok, trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế... của cả đấtnước. Hàng nghìn binh sĩ và rất nhiều người dân đã cùng nhau đắp hàngtriệu bao cát để tạo nên những đê chắn lũ tại phòng tuyến phía bắc củathủ đô Bangkok. Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra từng cảnh báo nếutình huống xấu nhất xảy ra, thành phố 12 triệu dân có thể bị ngập tới1,5 m, đồng nghĩa với việc mọi hoạt động tại đây sẽ bị ngừng trệ.
Trong tháng 10,dòng nước lụt đã lan rộng khắp Thái Lan, và một khối lượng nước khổng lồ cuồncuộn đổ về thủ đô Bangkok. Các đê chắn lũ bị vô hiệu hóa khi nước lũ dâng lênrất nhanh và vượt quá độ cao của đê. Thậm chí, một số đoạn đê đã bị vỡ trướcdòng chảy quá lớn của nước lũ.
Thái Lan buộc phảitính đến giải pháp phá một số con đường ở phía đông của thủ đô Bangkok để tạonên những con kênh dẫn nước lụt chảy sang phía này, rồi sau đó đổ ra biển, nhằmtránh cho trung tâm thành phố khỏi cảnh ngập lụt. Hôm qua, trong bài phát biểumang tín hiệu khả quan đầu tiên, Thủ tướng Yingluck cho hay nước lụt có thể sẽrút trong vòng vài ngày tới và tình hình sẽ dần cải thiện.
Lũ lụt đến từđâu?
Rất nhiều ngườiThái tự hỏi vì sao đất nước họ phải đối mặt với trận lũ lịch sử suốt 3 thángqua. Có rất nhiều nguyên nhân, nhưng đầu tiên phải kể tới lượng mưa lớn đột biếntrút xuống dồn dập trong một thời gian dài ở miền bắc và miền trung Thái Lan.Các thống kê cho thấy tổng lượng mưa trong 9 tháng đầu năm 2011 tại nhiều địaphương của Thái Lan cao hơn lượng mưa trung bình cũng trong khoảng thời gian nàycủa 3 thập kỷ qua. Tại Chiang Mai, tổng lượng mưa 3 quý đầu năm cao hơn 140%, ởLamphun là 196%, ở Lampang là 177%, ở Uttaradit là 153% và ở Phitsanulok là146%. Những con số này cho thấy năm 2010 là một năm mà lượng mưa đổ xuống TháiLan đạt đỉnh điểm.
Ngoài nguyên nhânkhách quan nói trên, cơn "đại hồng thủy" ở Thái Lan còn bắt nguồn từ nhữngnguyên nhân chủ quan. Do thiếu các trang thiết bị cần thiết cho việc dự đoánlượng mưa lớn và dồn dập trong thời gian dài, Cục Khí tượng Quốc gia Thái Lan đãkhông thể dự báo chính xác lượng mưa và dẫn tới những điều chỉnh không hợp lý.
Các đập nước củaThái Lan, trong đó có đập lớn nhất mang tên Bhumibol hay đập Sirikit (cùng kiểmsoát 22% lượng nước của sông Chao Phraya), đã tích rất nhiều nước thay vì phảixả dần dần, với mục đích dự trữ đủ lượng nước cho nông nghiệp vào mùa khô sắptới. Vì vậy, khi mưa lớn xảy ra trên diện rộng khiến mực nước các sông dâng cao,nhiều đập nước đã không thể lấy thêm nước vào để điều chỉnh dòng lũ. Sau mộtthời gian, khi chính mực nước trong các đập lên cao, các đập này buộc phải xảnước và tình hình lũ lụt càng trở nên nghiêm trọng.
Bên cạnh việc dựbáo không chính xác về diễn biến thời tiết, việc đất nền bị lún sụt do khai thácnước ngầm quá mức cùng với triều cường dâng cao là những nguyên nhân tiếp theokhiến Thái Lan gặp phải trận lũ lụt lịch sử. Ví dụ điển hình để thấy rõ hainguyên nhân này là thành phố Bangkok, nơi có đất nền thấp dần so với mực bướcbiển hàng năm. Thủy triều dâng cao cộng với lượng mưa tại chỗ cũng rất lớn khiếnBangkok vốn dĩ đã phải đối mặt với khả năng ngập lụt ngay cả khi trận lũ lịch sửkhông xảy ra.
Khi đất nền ởBangkok và một số vùng duyên hải của Thái Lan bị hạ thấp dần, nơi này chẳng khácnào một chỗ trũng và dòng nước lũ cứ thế đổ về. Triều cường khiến lũ thoát rabiển chậm hơn, từ đó dẫn tới tình trạng ngập lụt.
Hậu quả
Sau 3 tháng chìmtrong cơn lũ lịch sử, Thái Lan đã phải chịu hậu quả nặng nề và mọi con số thốngkê đều mới chỉ là ước tính ban đầu. Thủ tướng Yingluck hôm 17/10 cho biết quátrình tái thiết sau lũ lụt có thể tiêu tốn của Thái Lan khoảng 3,3 tỷ USD, trongkhi ước tính thiệt hại kinh tế bước đầu vào khoảng 4,9 tỷ USD, tương đương vớikhoảng 1,3 tới 1,5% tổng sản phẩm quốc nội hàng năm. Bộ trưởng Tài chính TháiLan Thirachai Phuvanatnaranubala cho hay các trận lụt còn có thể khiến tăngtrưởng kinh tế của nước này giảm xuống còn 1,7% trong năm nay.
Ít nhất 381 ngườiđã thiệt mạng trong cơn "đại hồng thủy", trong khi đời sống của khoảng 2,3 triệungười bị ảnh hưởng vì lũ lụt. Khoảng 113.000 người dân hiện phải sống trong1.700 khu sơ tán được lập nên khắp Thái Lan. Trận lũ lịch sử gây ảnh hưởng trựctiếp tới một phần ba số tỉnh và ba phần tư diện tích Thái Lan, trong đó có300.000 ha đất nông nghiệp.
Nước lũ rồi sẽrút, có thể trong vài ngày tới hoặc lâu hơn, nhưng hậu quả mà nó để lại chắcchắn sẽ còn dai dẳng. Ngành công nghiệp sản xuất của Thái Lan bị giáng một đònmạnh, khi 930 nhà máy tại 28 tỉnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hoạt động sản xuấtbị đình đốn dẫn tới nhiều người dân không có hoặc mất việc làm, một yếu tố sẽlàm nảy sinh những vấn đề xã hội khó giải quyết. Những cánh đồng ngập trắng cũngsẽ tác động lớn tới sản lượng nông nghiệp của Thái Lan trong năm nay.
Với tất cả nhữnghậu quả về mọi mặt đối với Thái Lan, trận lũ lụt lịch sử năm 2011 được coi làcơn "đại hồng thủy" tồi tệ nhất từ trước đến nay xét theo lượng nước khổng lồ vàsố người chịu ảnh hưởng.
Theo Vnexpress
