Một số người vì trongbệnh viện không có nguồn máu hoặc trong nhà không ai hợp nhóm máu với bệnh nhânnên đành ra ngoài tìm mua. Chính vì vậy đã tạo nên một “chợ đen” về máu và thếgiới “cò” sẵn sàng cung ứng mọi nguồn máu.
Xe ôm kiêm "cò" bán máu
Một lần đến thăm người nhà bệnhnhân tại Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội), khi tôi còn đang ngẩn ngơ trước cổng bệnhviện với hàng chục người xô lấn chen chân mời gọi đi xem ôm, taxi, nhà trọ... ,thì một anh chừng 40 tuổi tiến sát lại tôi, hỏi thì thầm: “Có cần mua máukhông?”. Nhanh như cắt, anh nhét vào tay tôi một mẩu giấy ghi tên và số điệnthoại, kèm theo lời nhắn “nếu cần máu thì gọi nhanh” rồi biến mất trong chớpmắt.
 |
| Mảnh giấy ghi tên và số điện thoại của 1 "cò". |
Tờ giấy được anh cắt rất nhỏ gọn, ghi những dòng chữ rõ ràng. Nhìn những mảnhgiấy này, ai cũng đoán được nó được chuẩn bị từ trước, như một chiếc card đểtrao cho người khác.
Cấm tờ giấy ghi tên anh và số điện thoại, tôi nhấc máy gọi, nhanh chóng nhậnđược tín hiệu trả lời. Nghe tôi nói muốn cần 2 đơn vị máu, anh hẹn sẽ đến ngayvà điểm hẹn tại phía sau Bệnh viện Phụ sản Trung ương để trao đổi cụ thể việcmua bán.
Tôi trình bày có người anh traibị tai nạn đang cấp cứu tại khoa Phẫu thuật Thần kinh trong bệnh viện, chiều maimổ và cần 2 đơn vị máu, nhưng do người nhà ở xa và không đủ sức khỏe để cho máunên cần mua máu bên ngoài. “Tôi trông anh khỏe mạnh là tôi yên tâm hơn rồi” -tôi hồ hởi khen ngợi.
Người đàn ông này tên Th. thú thực: Không phải chính anh bán máu mà chỉ là ngườimôi giới, dẫn người đến để bán máu. Việc mua máu thường dành cho những gia đìnhbệnh nhân ở xa không có người cho máu hoặc những gia đình có điều kiện khá giả.
 |
| Cổng Bệnh viện Việt Đức luôn có sẵn một nhóm "cò" máu |
Anh động viên tôi: Tội gì mình phải cho máu, chỉ cần bỏ ra một khoản tiền là sẽcó người đến cho, để sức mà trông coi người nhà. Anh lấy dẫn chứng nhiều giađình vì tiếc tiền mua máu vừa trông nom người bệnh vừa cho máu đến khi kiệt sứclại phải đi cấp cứu, còn đắt quá mua ngoài vào.
1 đơn vị máu giá 1 triệu đồng
Thấy tôi băn khoăn về “nguồn máu” cung cấp, anh quảng cáo: “Phần lớn người hiếnmáu đều là sinh viên, khỏe mạnh lắm, chúng nó cần tiền nên mới phải bán máu. Cầnmáu con trai cũng có, con gái cũng có, các nhóm máu đều có”.
Sau khi trao đổi rõ xuất xứ, nguồn gốc của máu, anh đi thẳng vào vấn đề giá cả.Một người hiến máu tương đương với 1 đơn vị máu có giá là 1 triệu đồng. Gia đìnhcó trách nhiệm cung cấp tên bệnh nhân, khoa điều trị.
 |
| Việc bán máu diễn ra rất bí mật, ai có nhu cầu chỉ cần hỏi nhỏ cánh xe ôm là có ngay người cung cấp |
Ngoài ra, người mua máu còn phảiđặt cọc trước 400 nghìn đồng/người. Ngược lại, người mua máu sẽ được cầm chứngminh thư của “cò” làm tín vật. Việc mua bán sẽ diễn ra trước 1 ngày khi bệnhnhân vào phòng mổ.
Tiền làm xét nghiệm trong bệnh viện gia đình bệnh nhân phải lo, một lần xétnghiệm là 60 nghìn đồng/người. “Nếu sau khi xét nghiệm máu không đủ tiêu chuẩnnhư bị các bệnh truyền nhiễm, viêm gan B, HIV thì chúng tôi sẽ hoàn lại tiền đặtcọc và tiền xét nghiệm cho gia đình, nhưng chưa bao giờ rơi vào cảnh phải hoàntiền vì người hiến máu đã qua tuyển chọn” – anh Th. khẳng định như vậy.
Khi tôi băn khoăn về nhóm máu O rất khó tìm, anh khẳng định: “Em chưa truyền máubao giờ sao?, nhóm máu nào cũng được, chỉ cần có máu thôi, người ta có lấy máutrực tiếp truyền cho bệnh nhân đâu mà phải qua thời gian cửa sổ 6 tháng, họ lấybù đắp vào phần máu cung cấp cho người nhà mình”.
Người đàn ông này bật mí: Việc mua bán này rất bí mật, các sinh viên truyền tainhau và tự tìm đến họ nhờ họ. Một vụ làm ăn thành công họ cũng được một khoản“tất nhiên là hơn hẳn cuốc xe ôm” – người đàn ông tên Th. hài hước.
Nhiệm vụ chính: Luôn ghitờ tên bệnh nhân cần máu
Mỗi sinh viên đi bán máu sẽ được trả 500 nghìn đồng, trong khi tiền "cò" thu củagia đình mua máu là 1 triệu đồng. Như vậy, mỗi vụ "làm ăn", "cò" nghiễm nhiênlãi đến nửa triệu đồng mà chẳng phải xuất đầu lộ diện. Câu chuyện này vẫn diễnra hàng ngày ngay trước mắt các cán bộ y tế tại bệnh viện.
 |
| Tôi được đưa tờ đơn thuốc của bệnh nhân để "luôn luôn ghi nhớ tên bệnh nhân trong đầu" |
Chúng tôi có cơ hội tận mắt chứngkiến cảnh mua bán máu diễn ra ngay trước mặt các cán bộ y tế mà họ không hề haybiết bởi những người bán máu đều được che chắn rất kỹ bằng cái mác "người nhà đicho máu".
Tôi vào vai một sinh viên vì thiếu tiền học phí nên phải cầu cứu đến sách lượccuối cùng là bán máu. Lang thang vài vòng xung quanh cổng Bệnh viện Việt Đức HàNội, cánh xe ôm chen ngang những lời mời “xe hả em, đi đâu chú chở cho?...”, tôiđặt vấn đề muốn bán máu vì cần tiền gấp.
Một chú nghe nói vậy ra hiệu nói nhỏ và kéo tay tôi ra chỗ khác, khẳng định “tìmđúng chỗ rồi”. Như hiệu mật, chú xe ôm chừng 50 tuổi, tên là Th. đưa tôi ra mộtchỗ gần ngã tư Tràng Thi, Triệu Quốc Đạt và gọi một người đàn ông ngoài 30 tuổitên T đến “tiếp đón” tôi.
Những câu hỏi quen thuộc “đanghọc trường gì? quê ở đâu? Đã hiến máu bao giờ chưa?” được anh T hỏi dồn dập vàkhá kĩ lưỡng. Sau khi nghe tôi trình bày đang là sinh viên năm thứ 3, hạn nộphọc phí đã đến nhưng trót tiêu tiền từ trước nên giờ phải đến đây cầu cứu, anhtrấn an: “Đến đây toàn là sinh viên chứ làm gì có ai đi làm mà còn đi bán máu”.
Do hôm nay chưa có khách mua máu cần nên anh T. hẹn hôm khác và trao đổi qua vớichúng tôi về những điều cần phải làm khi đến đây bán máu. Cuộc mua bán sẽ theohành trình khép kín như sau: nếu người mua có nhu cầu thì anh sẽ "alo" cho chúngtôi đến bệnh viện trước ngày mổ của bệnh nhân và tiến hành các xét nghiệm. Tiềnxét nghiệm sẽ do bên B (bên mua máu) chi trả, chúng tôi chỉ việc đến đó và ..."luôn luôn ghi nhớ tên bệnh nhân trong đầu".
Ngoài ra, trong việc mua bán này, người trực tiếp bán máu sẽ không được nhận củabên B một khoản tiền nào kể cả tiền cho. Mọi mối tiền đều thu về một phía dophía người mua máu đưa trực tiếp cho các “cò” và chúng tôi sẽ được nhận mộtkhoản nhất định nào đó. Thông thường là từ 500 nghìn đồng.
 |
| PV viết giấy đăng ký hiến máu |
Chúng tôi ra về với lời hẹn từ anT. là có khách sẽ gọi ngay.
"Cò" không lộ diện mà điều hành từ xa bằng điện thoại
Đúng hẹn, chúng tôi được “thỉnh” đến bệnh viện vào một ngày đầu tuần có ca mổcho một bệnh nhân gãy xương đùi, nhóm máu B, vì trong bệnh viện không còn máunên người nhà bệnh nhân này sau khi đắn đo đã phải tìm đến sự trợ giúp của nhữngngười môi giới. Và họ là người ở giữa, gọi chúng tôi đến để bán máu.
Vừa tới cổng bệnh viện tại 14 PhủDoãn, Hoàn Kiếm, Hà Nội, người đàn ông tên T. đã đưa cho chúng tôi đơn thuốc,đồng thời dặn đi dặn lại nhớ tên bệnh nhân và phải nhận là chị gái của bệnh nhânxin thử máu để cho máu. Đơn thuốc của một bệnh nhân 20 tuổi, ngày mổ 24/11/2010,cần dự trù 2 đơn vị máu (tương đương với 500 ml) và cần hai người cho.
Chính vì vậy mà “cò” cố nhờ tôi thuyết phục thêm người nữa đến bán và hứa hẹntôi sẽ nhận thêm được 100 nghìn đồng ngoài tiền bán máu đã có. Thấy có haingười, các "cò" ra đón và mừng rỡ hẳn. Cầm đơn thuốc trên tay, hai "cò" dẫnchúng tôi vào nơi dành cho người nhà bệnh nhân lấy máu. Vốn là “người quen” nênnhững người này không lân la lại gần khu vực hiến máu mà đứng ngoài hành langkhu khám bệnh và hướng dẫn cho chúng tôi các thủ tục qua điện thoại.
 |
| T. chăm chú nhìn tờ đơn không đủ tiêu chuẩn |
Cầm tờ đơn xin hiến máu (có nhận tiền bồi dưỡng), chúng tôi bắt đầu điền vào mẫuđăng ký với đủ các thông tin. Tôi cầm tờ đơn đăng ký đã được đánh dấu đầy đủnhững thông tin cần thiết để bị loại khỏi vòng xét nghiệm. Như dự định, vị bácsĩ đã từ chối lấy máu của chúng tôi với lý do không đủ cân nặng và một số bệnhlý khác.
Cầm tờ phiếu ghi không đủ tiêuchuẩn của chúng tôi, người đàn ông tên H. (một trong hai cò) tỏ ra tức giận vìsắp mất một khách sộp, còn anh T. luôn miệng động viên chúng tôi: “lần đầu nêngặp nhiều bỡ ngỡ, lần này không được thì còn lần sau”. Trong khi đang chờ mộtkhách sộp mới đến, T. “tâm sự”, anh làm nghề này được hai năm, hành nghề chủ yếuở Bệnh viện Bạch Mai và bệnh viện Việt Đức. Mỗi ngày chạy được hai “ca” là mệtnhoài.
Với số tiền của 1 đơn vị máu, người mua phải đưa cho cò 1 triệu + 60 nghìn đồngtiền xét nghiệm và “cò” sẽ đưa lại cho người bán máu trực tiếp là 500 - 600nghìn, như vậy, mỗi “cò” vẫn kiếm được 400 - 500 nghìn đồng.
Theo Bee
