Kinh đô Thăng Long ngàn năm, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đại thọ tròn 100 tuổi, GSNgô Bảo Châu đoạt giải thưởng Toán quốc tế Fields có tầm cỡ Nô-ben - Liên tiếpnhững sự kiện trọng đại của dân tộc khiến lòng người phấn chấn. Trong không khírạo rực đó, chúng tôi nhận được bài viết đầy chiêm nghiệm của nhà văn Xuân Cang.Đọc xong bài viết này, độc giả dường như sẽ có chung một cảm xúc, tâm thế: Tựhào thế nước đi lên!
Trong cuộc đời dường như có một quy luật là mỗi con người đều được giời đất sinhra vào một thời điểm nào đó, là để giao cho một sứ mệnh nào đó, một việc đời nàođó, việc lớn, việc nhỏ, cùng với những thăng trầm trong cuộc sống, gọi là sốmệnh.
Đó là một nhận định, một suy ngẫmtổng kết của người xưa truyền lại. Đã sinh ra ở trong trời đất - Nguyễn Công Trứđã từng thao thức như thế. Trăm năm trong cõi người ta - Nguyễn Du đã thốt lênkhi mở đầu truyện Kiều, như là vận mệnh Kiều đã được định sẵn từ một bàn tay bêntrên. Nghe có vẻ huyền hoặc, khó tin. Nhưng tôi qua thực tế làm các bài toánKinh Dịch về vận mệnh con người thì thấy đó là một sự thật kỳ diệu.
 |
| Đại tướng Võ Nguyên Giáp tròn 100 tuổi - sự kiện được toàn thể người dân Việt Nam mong chờ suốt những ngày qua. |
Nhân tháng Tám lịch sử này củađất nước tôi xin kể vài chuyện liên quan đến những con người dường như được trờiđất sinh ra để giao cho thực hành những việc liên quan đến vận mệnh đất nước. Đólà Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp. Hoặc để làm một tín hiệu sáng lên trong vận mệnhnhân dân, như một nhân vật gần đây là Ngô Bảo Châu - một trong những "hậu duệ"xứng đáng của các bậc tiền bối.
Trước hết nói về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người được sinh ra với quẻ Dịch là ThiênTrạch Lý, nguyên đường chủ mệnh là hào 5. Người xưa đặt lời cho quẻ Lý chỉ có 7chữ Hán, dịch là Dẫm lên đuôi cọp, mà cọp không cắn, hanh thông (Lý hổ vĩ, bấtkhiết nhân, hanh). Nghe hoang sơ, đơn giản thế, nhưng là cả một triết lý caosâu, khái quát một Minh triết: Lấy nhu thắng cương, lấy yếu thắng mạnh. Phải thếnào thì dẫm lên đuôi cọp mà vẫn an toàn chứ? Chỉ có mấy chữ mà nói lên cái tínhcách người, cái bản lĩnh người, cái tài đức hơn đời của người. Hồ Chí Minh chínhlà như thế.
Cuộc đời Hồ Chí Minh với bản lĩnh lấy nhu thắng cương, lấy yếu thắng mạnh chínhlà bắt nguồn từ triết lý cao sâu dẫm lên đuôi cọp mà cọp không cắn. Đó cũng làtính cách Việt, bản lĩnh Việt, sức sống Việt. Năm 1946, khi Người sang Pháp,giao việc nước cho Phó chủ tịch Huỳnh Thúc Kháng. Giữa tình hình nước sôi lửabỏng, cụ Huỳnh hỏi cụ Hồ: Khi có biến thì làm thế nào? Hồ Chủ tịch trả lời: Dĩnhu ứng cương, dĩ bất biến ứng vạn biến. Nghĩa là lấy cái mềm ứng xử với cáicứng, lấy cái bất biến đối phó với vạn cái biến. Câu ấy chính là một minh triếtbắt nguồn từ vận mệnh của người: Lấy nhu thắng cương.
Hậu vận của Hồ Chí Minh bắt đầu từ năm 1942 là quẻ Trạch Hỏa Cách, chủ mệnh hào2. Cách là Cải cách, Cách mạng. Lời hào 2 nói rằng: Chuẩn bị lâu ngày rồi, liệucải cách đi, tiến lên, tốt, không lỗi. (Cải cách ở đây theo vận mệnh Hồ Chí Minhlà làm cách mạng). Thực tế đời sống đã diễn ra đúng như thế. Tôi xin không nóithêm.
Có một điều thú vị. Năm 1010, Lý Thái Tổ quyết định dời đô, ban hành Chiếu dờiđô, câu cuối có câu: Ý các khanh ra sao? Các nhà văn, các nhà sử học đều có lờibình: Đó là câu văn hay nhất trong toàn bộ bài Chiếu. Chính câu hỏi ấy đã đi vàolòng dân, biến thành ý chí của quần thần, của nhân dân.
935 năm sau, năm Ất Dậu (1945) sau cuộc Tổng khởi nghĩa ngày 19-8 tại Hà Nội,đúng 15 ngày sau, ngày 2-9, tại quảng trường Ba Đình, ngay sát gần Hoàng thànhxưa, Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc Lập. Một điều bất ngờ đã xảy ra, vừa đọcđược vài câu, giữa chừng bỗng dừng lại vài giây, Người hỏi: Tôi nói đồng bàonghe rõ không? Hàng vạn người trên quảng trường đã đồng thanh reo lên: Rõ ạ. Sauđó im phắc nghe Bác Hồ đọc tiếp. Không ngờ câu hỏi đột ngột từ trong trái timngười thủ lĩnh, người lãnh đạo, bỗng có tính minh triết cao sâu.
Tôi nói đồng bào nghe rõ không, là sự gặp nhau đồng thanh tương ứng, đồng khítương cầu, giữa lãnh tụ và quần chúng, nguyên thủ và nhân dân. Cái phút giây ấycủa lịch sử, cũng chứng kiến một cuộc gặp nhau giữa hai nguyên thủ quốc gia(cách nhau gần nghìn năm) trong một câu nói gần giống nhau. Ý các khanh ra sao?Tôi nói đồng bào nghe rõ không? Đây không phải tình cờ. Đây là sự gặp nhau về ýchí, gặp nhau về Thời Cơ, gặp nhau trong một chữ THỜI của trời đất, núi sông.
 |
| Ngô Bảo Châu, một "hậu duệ" xứng đáng của Đại tướng. |
Xin nói về Đại tướng Võ NguyênGiáp. Năm nay ông vừa 100 tuổi. Chúng tôi có làm quẻ Kinh Dịch về cuộc đời ông,thấy ra một điều vô cùng kinh ngạc trong số mệnh ông. Tiền vận ông 42 năm đượcquẻ Thuần Khảm. Hậu vận ông từ năm 1953 được quẻ Địa Thủy Sư, hào 5. Chỉ xin nóivề hậu vận này. Sư là Đám đông, Quân đội. Tượng quẻ là trong Đất có Nước tụ lại.Quẻ này phản ánh cuộc đời người có số mệnh điều khiển đám đông, nếu tham giaquân đội thì trở thành người chỉ huy. Người được quẻ này thường là trước giannan, sau thành công.
Người quẻ Sư hào 5 có thiên chức chỉ huy, thích ứng nhanh với chiến trận, thunhận nhanh binh pháp, binh thư, nghệ thuật hành quân, dụng tướng, dụng hiền.Mệnh thế nào thì cuộc đời thế ấy. Ông trở thành vị tướng cầm quân suốt hai cuộckháng chiến cứu nước. Ngày nay thấy thêm rằng với mệnh trời cho, những gì thuộcvề quẻ Địa Thủy Sư đã tiềm ẩn trong vô thức của ông và nhập vào những ứng biếncủa ông trong công tác chỉ huy chiến dịch.
Chỉ xin nói một ví dụ. Hào 4 quẻ Địa Thủy Sư có vẻn vẹn bốn chữ: Lui quân khônglỗi (Tả thứ vô cựu). Cả quẻ Dịch chỉ có 6 hào, mà người xưa để hẳn ra một hàonói về lui quân, đủ biết vấn đề này quan trọng dường nào trong học thuyết vềquân sự. Trong diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ, khi vừa mới lên mặt trận,nhận thấy tập đoàn cứ điểm của địch đã tăng cường, việc chuẩn bị chiến trườngcủa quân ta chưa đạt yêu cầu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã quyết định chuyển từphương án đánh nhanh, thắng nhanh sang đánh chắc, tiến chắc; đã kéo pháo vào naylại kéo pháo ra, củng cố lại trận địa, lui để tiến, chia giai đoạn đánh côngkiên, bóc từng mảng cứ điểm của địch.
Chủ trương phù hợp với thực tế chiến trường, được Đảng ủy mặt trận tán thành,cán bộ chiến sĩ chấp hành nghiêm chỉnh, đã biến thành sức mạnh đi đến thắng lợicuối cùng. Kinh Dịch bảo lui quân thế không lỗi. Không khác gì trời đất đã máchbảo từ trong số mệnh. Viết đến đây tôi có cảm tưởng như giời đã sinh ra cho nướcViệt ta hai con người, với hai sứ mệnh, một người là Nguyên thủ, một người làTướng cầm quân, và đã dẫn dắt hai con người đó đến với nhân dân ta đúng thờikhắc Cách mạng và Cứu nước.
Bây giờ đến Ngô Bảo Châu. Tôi tính quẻ Kinh Dịch thấy anh được quẻ Hỏa Thiên ĐạiHữu, nguyên đường chủ mệnh hào 5. Quẻ Đại Hữu nói rằng anh là người có Sở hữurất lớn, tóm tắt là Có Lớn, còn hiểu là có lòng khoan dung, rộng lớn. Tượng quẻlà Lửa ở trên Trời. Người quẻ Đại hữu là người bên ngoài thì phát triển mạnh mẽ,bên trong thì chứa chất hàm súc. Có lớn ở đây có hai nghĩa, một là có lớn về vậtchất, là người giàu có, hai là có lớn về trí tuệ, là người sang trọng. Ngô BảoChâu thuộc lớp người thứ hai này.
Người quẻ Đại hữu có lúc như bánhxe lớn, chở nặng, đi chốn nào cũng được, sẵn sàng gánh vác công việc to lớn,nặng nhọc. Có lúc như được phúc trời ban xuống, là người có uy danh, có lòng chíthành, được tin dùng, có thể tiếp xúc với các bậc đại nhân, nguyên thủ. Mệnh nhưthế nên sự kiện anh trở thành người Việt Nam giỏi toán được giải thưởng Fieldsdanh giá, dường như có giời trong đó.
Có một cuộc gặp huyền diệu giữa hai thời gian: Ngày 19-8 năm 1945 của toàn dânta tổng khởi nghĩa thành công, cả dân tộc bước vào kỷ nguyên lịch sử mới, gặpngày 19-8 năm 2010, vào lúc 12 giờ 55 phút, Ngô Bảo Châu người Việt được giảithưởng Toán quốc tế Fields có tầm cỡ Nô-ben. Việt Nam là nước Châu Á thứ hai cósự kiện này.
Mọi người Việt trong nước, ngoài nước đều vui mừng, xúc động về sự kiện này.Thấy rằng trong đó có một tín hiệu tỏa sáng về một thời kỳ mới trong lịch sử đãbắt đầu, mà ngày 19-8 đã gợi ra: một cuộc “tổng khởi nghĩa”, một cuộc cách mạngít nhất trong Giáo dục, trong Văn hóa, trong khám phá khoa học, phát hiện và sửdụng hiền tài, mà hiền tài là nguyên khí quốc gia.
Đây không phải tình cờ. Đây cũng là sự gặp về ý chí, gặp về Thời Cơ, trong mộtchữ THỜI của trời đất, núi sông. Duy có một điều này giời đất bảo thêm cho tahay: Đối với Ngô Bảo Châu, tuy số mệnh cực tốt như thế, nhưng nếu không có mộtsự đam mê hết mình, nếu không có những người thày, những môi trường Toán như anhđã từng được trải nghiệm qua, thì liệu có thể có / hay không cái ngày 19-8 củaanh năm nay?
Câu trả lời dành cho tất cả các bạn trẻ. Từ vận Người đến vận Nước vẫn có mộtkhoảng cách dành cho ý chí con người, bản lĩnh con người, kể cả một cái gì gọilà may mắn. Cuộc đời Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp là một tấm gương. Tôi cứ nghĩlan man như thế từ cái hôm 19-8 năm nay, vào giờ Ngọ, lúc 12 giờ 55 phút theogiờ Việt.
Theo VTCnews
