Thị trường nhạc Việt: Chuyện gì đang xảy ra?

Lẽ ra với sự khởi sắc của các nhân tố mới bao gồm cả nhạc sĩ, ca sĩ,lẫn nhà sản xuất từ những năm cuối của thập niên 90 thế kỷ trước thì thịtrường nhạc Việt sẽ đi lên theo đúng như suy nghĩ của mọi người. Nhưng mộtthập niên nữa đã trôi qua kể từ quãng thời gian ấy, thời điểm đầu năm 2011biết bao nhiêu niềm hi vọng đã từng được kì vọng cho thị trường lại càng lúccàng tan biến như bọt bong bóng…

TIN LIÊN QUAN

Không định hướng, không mục tiêu, không có đám đông đủ lớn để tạo ra cái gọilà thị hiếu để mọi người nhìn vào và biết thị trường nhạc Việt đang nghe gì…Thị trường chúng ta giống như một người nghèo khó sống bên vỉa hè, lo chobữa ăn mỗi ngày đã là quá sức huống hồ gì nghĩ đến ngay mai hay tương lai.Rất nhiều "khai quốc công thần" của ngày đó như ca sĩ Hồng Nhung, Mỹ Linh,Thanh Lam, Minh Thuận, Lam Trường, Phương Thanh, Đan Trường… giờ đã "chùnchân mỏi gối", người thì đã gần như nghỉ hát người thì đã bước qua đỉnh caokhá lâu mà ước mơ phục hưng nhạc Việt vẫn chỉ là đốm lửa nhen nhóm chưa chưathể bùng lên. Một thế hệ sau đó của những Quang Dũng, Đàm Vĩnh Hưng, Mỹ Tâm…thì độ phủ sóng rộng hơn, khao khát mãnh liệt hơn nhưng họ nổi tiếng khikhông còn đủ trẻ, và họ "ngộ" ra thị trường quá sớm để thấy có làm gì nhiềuđi chăng nữa thì… mọi thứ cũng sẽ vậy.

Ca sĩ Mỹ Tâm

Trongcuộc trò chuyện gần đây nhất với chúng tôi, ca sĩ Mỹ Tâm cho biết sức sống củamột bài hit của cô giờ cũng đã không còn kéo dài 1 năm hay 2 năm nữa, mà đôi khichỉ vài ba tháng đã trôi vào quên lãng. "Nhiệt huyết thì không hẳn là mất đi,nhưng mình chỉ đang cố gắng làm những gì mình yêu thích, vậy thôi. Chỉ tiếc làkhi thế hệ chúng tôi tạo ra được những khát khao trở thành ca sĩ cho lớp trẻ,thì chính lớp trẻ ấy lại vô hình trung "tự tước đoạt" cái cơ hội bật lên củamình bằng cách sống an toàn, sống giống nhau… theo kiểu kiếm tiền kiếm danh làđủ". Cái lỗi của thị trường âm nhạc là lỗi của cả một hệ thống nhưng không ngườitrong cuộc nào chịu nhận cái lỗi ấy về mình. Nhạc sĩ thì thích viết nhạc hơn làhọc nhạc, ca sĩ thì thích mau có cái danh hơn là thích chứng tỏ giọng hát củamình, nhà sản xuất thì thích bỏ tiền ra ít nhưng thu lợi lại nhiều… Rốt cuộc khisản phẩm xuất hiện trên thị trường là một thứ sản phẩm thứ cấp nhưng gần như"người trong cuộc" nào cũng cảm thấy hài lòng…

Nhạc sĩĐức Trí chia sẻ với chúng tôi anh không bất ngờ với những gì đang diễn ra trongthị trường, nhưng để trả lời cho câu hỏi thị trường này đang đi về đâu thì nhạcsĩ này cũng không dám chắc chắc. "Tạm thời cứ phải tồn tại đã, còn những gìthuộc về kế hoạch, dự án âm nhạc thì cứ để đó cho đến một thời điểm thích hợp.Nhưng khi nào thích hợp thì tôi cũng chưa biết, vì rõ ràng 5-10 năm nữa mọi thứtrong nhạc Việt vẫn sẽ bề bộn…", nhạc sĩ Đức Trí tâm sự.

Sự tấpnập của các cuộc thi âm nhạc vừa qua những tưởng có thể sẽ dấy lên một điều gìđó cho thị trường. Nhưng nếu ai đó đủ tỉnh táo để nhận ra, chúng ta đang tin vàonhững giá trị ảo hơn. Thần tượng âm nhạc 2010 Uyên Linh là một giọng hát hay, cócá tính… nhưng có đến mức làm cho cả 4 vị giám khảo của "game show Vietnam Idol2010" sững sờ, run rẩy, nổi da gà… hay không thì còn phải xét lại. Một chươngtrình truyền hình giải trí như Vietnam Idol với những kịch tính của nó cộng thêmnhững lời khen phủ sóng mọi lúc mọi nơi của ban giám khảo đã tạo nên một phảnứng dây chuyền cảm xúc đối với khán giả.

Uyên Linh vừa giành chiến thắng tại cuộc thi Vietnam Idol 2010

Sao Maiđiểm hẹn 2010 không nổi đình nổi đám như Vietnam Idol 2010 nhưng cũng xôn xaovới một chất lượng thí sinh càng lúc càng thấp hơn mặt bằng so với các mùatrước. Rồi chuyện nhắn tin bầu chọn, chuyện đấu đá hậu trường của thí sinh,chuyện BGK người nói một đằng người nói một nẻo… quyện lại với nhau tạo nên mộtmớ bùng nhùng khiến khán giả thất thần trong bối cảnh bị dụ dỗ mà không hề haybiết, còn các nhà tổ chức thì ngồi mỉm cười đếm tiền lãi… mặc sau đó chuyện gìxảy ra cứ xảy ra.

Điều gìđang khiến cho thị trường này không thể thuyết phục được niềm tin của đám đôngkhán giả? Câu trả lời có lẽ nằm ở việc "cố chấp một cách thông minh" của nhữngngười đứng trong guồng máy giải trí. Chính vì lí do nghĩ đến cái "tôi" trước khinghĩ đến "chúng ta", nghĩ đến cái lợi trước mắt mà không thể tính được những cáilợi trong tương lai đã tạo ra một thế hệ ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất (có thể)tài năng hơn những thế hệ trước nhưng lại không đủ bản lĩnh để đi đường dài… Nếucó điều kiện sang thăm thị trường Việt Nam, chắc chắn sẽ có rất nhiều nhà tổchức âm nhạc trên thế giới ngạc nhiên đến sửng sốt khi biết rằng tại Việt Namhiện nay có không ít các "bầu show" tổ chức các chương trình ca nhạc chỉ mới25-26 tuổi. Liệu có phải thị trường đang xuất hiện nhiều tài năng nổi bật màkhán giả chúng ta không đủ khả năng thẩm định hay không? Chẳng mấy ai dám trảlời rằng có…

Những dòng chảy ngầm và sự manh mún của ước mơ

Đã từrất lâu, những khoảnh khắc loé sáng của các ca sĩ trong thị trường thường khôngđến bằng những cuộc thi, mà đến từ những cú ăn may bằng một bài hit… Và cứ thế,các ca sĩ cứ ngày đêm chờ đợi "một bài hit" như món quà của tổ nghiệp thương nêntrao tặng. Những chiến lược âm nhạc dài hơi, nhưng album khẳng định được xuhướng hay tên tuổi… đã trở thành một thứ gì đó xa xỉ. Phải ra album vì còn đihát mà mỗi năm không có album thì lấy gì ăn nói với các bầu show hay khán giả.Phải ra album vì đến hẹn phải làm, không thì bị cạnh khoé là hết thời. Phải raalbum vì đồng nghiệp "đứa nào cũng có album"… Sự manh mún trong đam mê công việccủa chính các ca sĩ đã làm cho họ tự hài lòng với chính họ. Và đôi khi chính sựhài lòng này đã giết chết những ước mơ đột phá táo bạo, điều mà lẽ ra không ítca sĩ sẽ làm được nếu không luôn luôn tự nhủ "mình được như vậy là may mắn lắmrồi!".

Rất ítnhững cơ may tìm thấy sự độc đáo từ các ca sĩ chuyên nghiệp, vậy thì có khi nàothị trường đang bỏ sót những tài năng đến từ những dòng chảy ngầm, độc lập vàkhông chạy theo xu hướng?… Đi tìm câu trả lời cho câu hỏi này cũng chẳng kiếmđược mấy chút khấm khá hơn. Internet phát triển ở Việt Nam tạo nên một cộng đồngmạng sôi động, từ đó xuất hiện những nghệ sĩ nổi tiếng của thế giới mạng. Nhưngquãng đường từ thế giới ảo bước ra thế giới thật thì vô cùng diệu vợi, có mộtgiọng hát hay thì không có nghĩa là có thể làm ngôi sao. Còn là sắc vóc, cònphong cách, còn hình ảnh tạo ra… và đó chính là điểm tạo ra sự khác biệt cho thịtrường nhạc Việt.

Ca sĩ Tuấn Hưng cũng chia sẻ: "Với thị trường âm nhạc như chúng ta, mà có ai đó mơ rằng thu lời từ tiền bán album thì chỉ là ảo tưởng…".

Tất cảcác ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc mà chúng tôi gặp thông qua những bàiphỏng vấn về thị trường âm nhạc, nhìn lại cũng như dự đoán tương lai cho nó đềuhiểu rất rõ rằng: "Vì lẽ gì khán giả trẻ (đối tượng khách hàng lớn nhất của thịtrường) hôm nay chấp nhận mua một vé xem phim đến 80.000 đồng, thậm chí là véxem phim 3D đến 150.000 đồng, trong khi lại không bỏ ra 50.000-60.000 đồng đểmua một album ca nhạc. Chưa kể bộ phim xem xong rồi thì hết, còn đĩa nhạc thìvẫn được giữ lại trên kệ đĩa để có thể nghe đi nghe lại cả trăm lần mà không tốnthêm bất cứ chi phí nào…".  Và chính bản thân cũng chia sẻ với chúng tôi một điều không mới: "Với thịtrường âm nhạc như chúng ta, mà có ai đó mơ rằng thu lời từ tiền bán album thìchỉ là ảo tưởng…".

Maymắn là vài năm gần đây khi các mạng điện thoại phát triển tại Việt Nam đãnảy sinh một nguồn lợi mới cho các nhạc sĩ, ca sĩ là khoản nhạc chuông, nhạcchờ… Nhưng khoản tiền này thực tế cho đến nay cũng chỉ là một khoản thu nhậpnhỏ lẻ gọi là giúp cho việc tồn tại của các nghệ sĩ, hiếm hoi lắm mới cónhạc sĩ hay ca sĩ nào đó kiếm được 500-700 triệu tiền nhạc chuông nhạc chờtừ một ca khúc hit hay từ một album bán độc quyền cho các công ty kinh doanhnhạc qua mạng…

Ca sĩ Thủy Tiên

 

TIN LIÊN QUAN