Ngân hàng tăng vốn, vốn ở đâu?

Mấy tháng gần đây, trên cổng thông tin của các ngân hàng trong diện phải tăngvốn điều lệ lên 3.000 tỷ đồng theo Nghị định 141/CP, rộ lên các bản tin pháthành cổ phiếu tăng vốn, như thể nếu không tăng vốn kịp, các ngân hàng sẽ khôngđược quản trị rủi ro tốt và sẽ mất an toàn hoạt động đến nơi! 

Thóc nhỏ thì hạt sẽ lép?

Có ngân hàng phát hành cho cổ đông hiện hữu, ngân hàng khác thì phát hành racông chúng bên ngoài, còn ngân hàng khôn ngoan hơn thì phát hành trái phiếuchuyển đổi trước đó một năm, đợi đến khi trái phiếu thành cổ phiếu thì khớp vớihạn mà nhà nước yêu cầu. 

Là người trong cuộc, ông Trương Hoàng Lương, Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mạiCổ phần Kiên Long (KienlongBank) cho rằng, quy mô lớn thì hoạt động an toàn hơnlà không chính xác. Vấn đề là phải nhìn ở các tiêu chí khác nhau của mỗi ngânhàng. Chất lượng, khả năng an toàn hoạt động của các đơn vị đều phụ thuộc vàothước đo từ các chỉ số, mà chỉ số thì không cứ phải là ngân hàng to hay nhỏ, lớnhay bé. 

Không nằm trong diện phải tăng vốn nhưng ông Lý Xuân Hải, Tổng giám đốc Ngânhàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB) cũng đồng tình: “Trong một thị trường thìphải có ngân hàng lớn, ngân hàng bé, mỗi ngân hàng có một phân khúc thị trườngkhác nhau. Không có ngân hàng bé thì làm sao có ngân hàng lớn? Ngày xưa vốn điềulệ của ACB cũng chỉ mấy trăm triệu đồng để bây giờ mới có cơ ngơi thế này!”.

Ông Trương Đình Song, Phó trưởng ban Pháp luật của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam,cho biết, tính đến thời điểm này, trong số 23 ngân hàng trong diện phải tăng vốnđiều lệ lên 3.000 tỷ đồng thì có 10 ngân hàng đã hoàn thành phương án gửi lênNgân hàng Nhà nước. 

Đặc biệt, trong số hơn 10 ngân hàng thương mại chưa trình phương án thì có thểcó 5 ngân hàng không thể thực hiện tăng vốn điều lệ lên 3.000 tỷ đồng như quyđịnh tại Nghị định 141/CP.

Trong số hơn 10 ngân hàng thương mại chưa trình phương án thì có thể có 5 ngân hàng không thể thực hiện tăng vốn điều lệ lên 3.000 tỷ đồng như quy định tại Nghị định 141/CP (Ảnh: Reuters)

Ông Song nói: “Đây là một sai lầm trong Nghị định 141, bởi một đất nước mà tấtcả ngân hàng có mức vốn điều lệ tối thiểu như nhau là không hợp lý, không phùhợp với khả năng quản trị điều hành của họ”. 

Theo ông Song, nếu nâng lên 3.000 tỷ đồng, có nghĩa đã buộc một số ngân hànggánh gấp đôi khả năng của mình và sẽ lâm vào khủng hoảng. Đáng lẽ, những ngânhàng nông thôn thì cứ để họ ở nông thôn, sức khỏe họ đến đâu thì cứ đặt họ ở đó.Đằng này lại bắt họ lên đô thị. 

Ở các nước, có ngân hàng khu vực, ngân hàng bang, ngân hàng toàn quốc, còn ViệtNam thì bắt tất phải lên đô thị, ngân hàng nào cũng “đa năng, hiện đại” na nánhư nhau, bây giờ họ vươn khắp nơi trong lúc sức thì chưa đủ.

Vốn ở đâu?

Khỏi phải nói, trong số những ngân hàng nói trên, SHB, ABBank và thậm chí cảLienVietBank là điển hình của sự khôn ngoan. Bắt đầu từ khi Nghị định 141 ra đời,SHB đã có kế hoạch tăng vốn pháp định. Đầu tháng 6/2010, SHB chào bán 150 triệucổ phiếu ra công chúng để tăng vốn điều lệ từ 2.000 lên 3.500 tỷ đồng theo Quyếtđịnh 1547/UBCK-QLPH ngày 28/5 của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. 

Trước đó, tháng 3/2010, SHB chào bán thành công 15 triệu trái phiếu chuyển đổivới giá trị 1.500 tỷ đồng. Cùng với giá trị 1.500 tỷ đồng chào bán cổ phiếu lầnnày, cuối 2010, vốn điều lệ của SHB là 3.500 tỷ đồng và đến cuối quý 1/2011,ngân hàng này “bỏ túi” thêm 1.500 tỷ đồng, nâng vốn điều lệ lên 5.000 tỷ đồng!

Cùng với SHB thì ABBank cũng nhanh chân tăng vốn lên mức 3.482 tỷ đồng và dựkiến cuối năm sẽ tăng lên 3.800 tỷ đồng. Một ngân hàng khác mới sinh sau đẻ muộnlà LienVietBank nhưng cũng rất rành rẽ bài toán “trái phiếu chuyển đổi” và cú“sáp nhập hệ thống tiết kiệm bưu điện” để vượt qua mức vốn 3.000 tỷ đồng theoquy định. 

Còn đối với KienlongBank thì ngày 11/6 vừa qua, ngân hàng đã phát hành cổ phiếuvới giá trị tăng thêm 1.000 tỷ đồng cho cổ đông hiện hữu, nâng vốn lên mức 2.000tỷ đồng và cuối năm nay sẽ phát hành cổ phiếu với giá trị tăng thêm 1.000 tỷđồng nhằm đảm bảo 3.000 tỷ đồng vốn điều lệ như quy định. 

Trái lại, những trường hợp chậm chân hơn thì tại thời điểm này, chuyện tăng vốnđối với họ thực sự muôn vàn khó khăn. Mặc dù đến nay, Nghị định ra đời được 3năm nhưng trong suốt 2008 và 2009, nền kinh tế lâm vào suy giảm và hệ thống ngânhàng bị ảnh hưởng khá nặng nề.

Hơn nữa, thời hoàng kim của cổ phiếu ngân hàng dường như đã qua trong bối cảnhcả thị trường đang “xầm xì” suốt cả năm nay. Ngoài ra, trước đây, hạn mức gópvốn vào ngân hàng đối với pháp nhân và thể nhân lần lượt là 15% và 10%, còn theoluật mới vừa ban hành, tỷ lệ này là 10% và 5%, chưa kể khá nhiều rào cản các tổchức tín dụng tham gia góp vốn đan chéo lẫn nhau. Vậy thì ai sẽ góp vốn vào cácngân hàng thương mại này?

Ông Song lo ngại: “Trong trường hợp 23 ngân hàng cùng xối cổ phần ra thị trườngđể tăng vốn thì lúc đó, cổ phiếu ngân hàng sẽ xuống dưới giá sàn, khó khăn cànggấp bội!”. 

Rất có thể rằng, những trường hợp không tăng được vốn, sẽ phải tính đến bài toánmua bán sáp nhập (M&A) - điều mà nhiều người chờ đợi lâu nay. Tuy nhiên, ông LýXuân Hải cho rằng: “Tôi phải tính được gì thì tôi mới mua chứ? Những ngân hàngcùng na ná như nhau thì rất khó. Ví dụ, bảo là Sacombank mua ACB hoặc ngược lạithì chắc gì đã mua nhau vì ACB ở đâu thì Sacombank cũng ở đó!”.

Vậy, trong trường hợp không ai mua nữa và “hàng ế” phải… gộp với nhau thì sao?Theo ông Song, M&A không phải là dấu cộng đơn thuần, nếu ngân hàng “yếu” cộngvới nhau trong khi sự đề kháng, khả năng quản trị không thay đổi thì rất đángngại.

Theo Nguyễn Hoái
VnEconomy

TIN LIÊN QUAN