Nó - đứa bạn thân từ hồi còn học cấp 2 trườnglàng của tôi. Nó cùng gia đình rời Việt Nam xuất cảnh sang Mỹ định cư, tôicũng rời quê sau sau khi đậu đại học rồi làm việc ở thành phố. Đã khá lâurồi, từ điển thức ăn có tên bánh canh bột lộn gần như biến mất trong tiềmthức tôi bởi rất hiếm các nhà làm nghề còn sản xuất thứ bột này và cũng rấtít các o, các chị chọn bán món bánh canh này.
Hôm nay chiều bạn, tôi cùng nó rong ruổi về lạivùng quê ven dòng sông An Cựu của Huế để đi tìm món bánh canh bột lộn, đểnhớ những kỷ niệm một thời nhảy sông ùm ùm tắm trần cả trai lẫn gái củanhững đứa trẻ thôn quê, lấy việc biểu diễn tài bơi giỏi vào mỗi buổi chiềulàm niềm vui.
Bột lộn được làm từ củ sắn tươi lột vỏ, xaynhuyễn với nước. Nước bột sắn đầu tiên sẽ đem đổ vì chứa nhiều tạp chất vàrất chua không thể ăn được. Nước thứ hai vẫn còn lợn cợn màu nâu được đổsang một thùng khác cho lắng lại và gọi là bột lộn.
 |
| - Ảnh: M.H. |
Bột lộnnghĩa là lộn giữa màu trắng tinh của bộtlọc của nước cuối cùng và màu nâu lợncợn chưa được lọc kỹ càng. Bột lộn khôngchỉ có màu nâu mà còn có vị chua và daihơn nhiều so với bột lọc trắng tinh mọingười vẫn dùng hằng ngày.
Bấy giờ bộtlộn thường được bán khá rẻ so với bộtlọc và không phải ai cũng ăn được bởi vịdai dai, chua chua của nó. Ban đầu hơikhó ăn nhưng ăn được rồi lại rất ghiền.
Để nấu mónbánh canh bột lộn các o, các chị quê tôihồi đó thường nấu với rạm đồng giãnhuyễn được bắt ở chính các bờ ruộngtrong làng. Cái ngọt thanh của rạm đồngsẽ hạn chế bớt vị chua của bột lộn.
Đặc biệt,món banh canh này khi nấu bao giờ cũngcắt bột thành những hình vuông nhỏ chứkhông cắt dài thành những sợi nhỏ nhưcác món bánh canh khác. Các o bảo cắttheo hình vuông nhỏ vừa ăn sẽ hạn chếbớt độ dai và chua của nó.
 |
| Bột lộn - Ảnh: M.H. |
Nghe nóiban đầu món bánh canh này chỉ dành riêngcho những người bình dân trong làng tôi,cho lũ trẻ chúng tôi ăn quà chiều. Nhưngdần dần vị đặc biệt của nó đã theo châncác o, các chị đến các nẻo đường thànhphố Huế. Và cái món bánh canh ngỡ chỉdành cho người nghèo này lại rất hútkhách bởi cái màu là lạ, cái chua chua,dai dai ăn đến khó chịu nhưng ăn đượcrồi thì mãi không quên.
Lân la hỏicác nhà làm nghề trong làng, cuối cùngtôi và cô bạn cũng tìm được một chị làmnghề hứa sẽ làm cho cô bạn tôi một ítbột lộn. Bất ngờ, bột lộn bây giờ cònđắt hơn cả bột lọc. Chị bảo bởi bột lộnít làm và phải làm kỹ càng hơn bột lọcdo rất dễ bị nhiễm tạp chất trong quátrình lắng bột.
Những ngàymới ra tết, tìm mãi không ra rạm đồngchúng tôi đành nấu bánh canh bột lộn vớitôm. Nhìn mãi tô bánh canh bốc khói nghingút trên tay, bạn tôi cứ mân mê như sợmất. Rồi bỗng dưng nó bật khóc: Ngày rờiquê hương nghèo khó, cứ nghĩ đến mộtchân trời mới sẽ không cần nhớ gì cả.Nhưng khi rời quê hương mới thấu hiểuquê hương là gì, là cả những cái chânchất này đây...
Theo MINH HẠNH
TTO
