Thời gian gần đây, nhiều công ty niêm yết công bố số liệusau kiểm toán khác xa so với báo cáo tài chính mà doanh nghiệp đã công khai,làm cho nhiều nhà đầu tư bị sốc.
Lợi nhuận thay đổi bất ngờ
Báo cáo sau kiểm toán của Tổng Công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng ViệtNam (VCG - sàn Hà Nội) đang gây sốc trên thị trường chứng khoán bởi sự chênhlệch số liệu lớn đến mức chưa từng có từ trước tới nay. Theo báo cáo tàichính mà VCG công bố trước đây, năm 2009, lợi nhuận sau thuế của cổ đôngthuộc công ty mẹ (VCG) là 269 tỉ đồng nhưng sau khi đơn vị kiểm toán rà soátlại số liệu thì thực tế lãi ròng chỉ còn 5,8 tỉ đồng, giảm 263,2 tỉ đồng (tứcbị “mất” 97,84%).
Tất nhiên khi rà soát, kiểm toán còn phát hiện hàng loạt số liệu sai khácnữa. Theo giải trình của VCG, sở dĩ có số liệu chênh lệch xa đó là do lợinhuận trước thuế của những đơn vị mà VCG liên doanh, liên kết và góp vốn tỉlệ 51% bị giảm; lợi nhuận giao dịch nội bộ giữa công ty mẹ và các công tythành viên cũng bị giảm mạnh do đánh giá lại chênh lệch tỉ giá các khoản vayngoại tệ cho một số dự án...
Với Công ty CP Bóng đèn Điện Quang (DQC), sau khi kiểm toánđã phát hiện số liệu báo cáo tài chính do công ty công bố cao gần gấp đôi sovới số kiểm toán. Cụ thể, lợi nhuận trước thuế và sau thuế trước đây DQCcông bố là 13,5 tỉ đồng và 7,1 tỉ đồng nhưng sau kiểm toán giảm xuống chỉcòn 6,8 tỉ và 3 tỉ đồng. Theo giải trình của DQC, sở dĩ có sự chênh lệch đólà do trích lập bổ sung dự phòng hàng tồn kho, điều chỉnh doanh thu, chi phíbán hàng, phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp...
| |
| Chứng khoán đầu tuần giảm điểm, nhà đầu tư bán nhiều hơn mua (Ảnh: Hồng Thúy) |
Trong khi đó lại có những đơn vị bỗng chốc chuyển từ lỗ nặngsang có lãi. Đầu tháng 2-2010, Công ty CP Gemadept (GMD) bỗng nhiên côngkhai bổ sung số liệu tài chính của năm 2008. Theo đó, lợi nhuận sau thuế củacổ đông công ty mẹ từ bị lỗ 167 tỉ đồng thành lãi 32 tỉ đồng.
Theo GMD,nguyên nhân chậm công bố là do báo cáo hợp nhất năm 2008 của GMD chưa baogồm số liệu của Công ty GMD Vũng Tàu (GMD nắm 70% vốn) mới đi vào hoạt độngnên báo cáo tài chính của đơn vị này chưa hoàn tất tại thời điểm hợp nhất...
Tác hại khôn lường
Chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển nhận xét: “Những đơn vị cósố liệu tài chính bất nhất, chênh lệch quá nhiều (cao hoặc thấp) mà không cónguyên nhân khách quan thì không thể chấp nhận được. Nó chỉ tạo ra cơ hộivàng cho những người nắm rõ thông tin thật (thường là người thân) kiếm lờilớn, còn những người đầu tư minh bạch thì phải chịu thiệt hại”.
Trên thị trường, giá cổ phiếu thường được “nhìn” theo tỉ suất thu nhập trênvốn điều lệ. Lợi nhuận ròng càng nhiều thì thị giá cổ phiếu càng cao. Do đó,mỗi khi có thông tin bất thường về lợi nhuận thì giá cổ phiếu đó cũng biếnđộng theo. Khi công ty công bố thông tin... lỗ, nhiều người hoảng sợ nên bántháo, làm cho giá cổ phiếu xuống dốc.
Nhưng đến khi công ty công bố lãi lớn, lập tức sẽ có nhiều người đổ xô muavà giá cổ phiếu sẽ bị đẩy lên cao. Do vậy, Uy ban Chứng khoán Nhà nước cầncó biện pháp chế tài mạnh với những đơn vị công bố thông tin bất nhất gâythiệt hại cho nhà đầu tư.
Theo Trần Phú Minh
