Người tiêu dùng Việt Nam vẫn là những người “yếu thế” và phải chịu thiệt thòi vìviệc giải quyết tranh chấp phức tạp, thời gian giải quyết kéo dài và chi phí cao.
Ông NguyễnPhương Nam, Phó Cục trưởng Cục quản lý cạnh tranh, Bộ Công thương thừa nhận nhưtrên tại hội thảo “Nâng cao năng lực giải quyết khiếu nại của Hội tiêu chuẩn vàBảo vệ người tiêu dùng tại Việt Nam” diễn ra sáng nay (13/10) tại Hà Nội.
Theo ôngNam, người tiêu dùng mặc dù rất “bức xúc” nhưng lại ngại sử dụng các biện phápkhiếu nại vì vấp phải nhiều thủ tục pháp lý và hiệu quả chưa cao.
Cụ thể, chưa có tranh chấp nào của người tiêu dùng được giải quyết bằng trọngtài vì Pháp lệnh trọng tài thương mại 2003 chưa cho phép giải quyết tranh chấpcủa người tiêu dùng bằng trọng tài.
Biện pháp thương lượng, hòa giải tuy nhanh gọn, tiết kiệm thời gian, chi phí chocác bên và xã hội nhưng giải quyết phụ thuộc vào thiện chí của các bên, nên chỉmang tính đồng thuận, không có giá trị ràng buộc pháp lý.
Còn biện pháp giải quyết tranh chấp ràng buộc tuy trình tự, thủ tục chặt chẽtheo quy định của pháp luật nhưng thời gian giải quyết kéo dài, chi phí cao,trình tự, thủ tục phức tạp.
Chính vì chưa có biện pháp giải quyết hữu hiệu, vì vậy, nhiều vụ việc người tiêudùng Việt Nam vẫn đang là đối tượng chịu thiệt thòi.
GS. Lucette Defalque, luật sư, chuyên gia Mutrap III lấy dẫn chứng hai vụ việctiêu biểu tại Việt Nam là giá sữa và giá thuốc quá cao và không kiểm soát được.
 |
| Người tiêu dùng Việt Nam vẫn là những người “yếu thế” và phải chịu thiệt thòi (Ảnh: N.Y.) |
Người dân Việt Nam hiện nay đang phải mua sữa và sữa bột nhập ngoại với giá đắtnhất thế giới, trong khi nguyên nhân là do các công ty nhập khẩu sữa bắt taynhau thỏa thuận làm giá hoặc lợi dụng vị trí thống lĩnh.
Ngoài ra, chi phí giá sữa cũng được đẩy lên cao vì phải tính thêm hàng loạt chiphí như tiền hoa hồng và quà biếu cho bác sĩ, điều dưỡng viên và thậm chí cả mộtsố lãnh đạo bệnh viện.
Trong khi đó, người tiêu dùng Việt Nam thiếu niềm tin vào sữa nội. Đây một phầnlà lỗi do Cơ quan quản lý thực phẩm chưa kiểm soát chặt chẽ sản phẩm, dẫn đếntâm lý lo sợ khi dùng hàng nội.
Bên cạnh đó, việc tiếp thị, quảng cáo cho sữa nội cũng chưa được chú ý đúng mứcnên nhiều loại sữa mặc dù cũng có thành phần như sữa ngoại nhưng lại không đượcchọn mua.
Đối với sản phẩm thuốc, cuộc khảo sát thực địa cho thấy các hành vi như giả nhãnhiệu, chỉ dẫn sai lệch, áp giá dưới giá trong quá trình đấu thầu, vẫn bắt gặp“nhan nhản” tại các hiệu thuốc.
Tuy nhiên, bất cập ở chỗ, về mặt pháp lý, chỉ 100% doanh nghiệp vốn nước ngoàimới có thể tham gia hệ thống phân phối dược phẩm, vì vậy các công ty này đanggiữ vị trí thống lĩnh và cùng phối hợp với nhau đưa ra một mức giá quá cao sovới thực tế.
Ngoài ra, một câu hỏi cũng cần được trả lời là: liệu có sự thông đồng nào về giágiữa văn phòng đại diện của các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài đó với doanhnghiệp dược phẩm nội địa theo Luật cạnh tranh?
Như vậy, có thể thấy chính sự thiếu minh bạch về thông tin và buông lỏng quản lýđã khiến cho thực trạng giá sữa và giá thuốc ở Việt Nam luôn ở mức cao và khôngkiểm soát được trong thời gian qua.
Vậy cơ quan nào có thể bảo vệ được quyền lợi cho người tiêu dùng? Theo GS.Lucette Defalque, Cục Quản lý Cạnh tranh vẫn giữ vai trò trung tâm trong việcbảo vệ người tiêu dùng.
“Hội tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng tại Việt Nam (Vinastas) không thể bảovệ người tiêu dùng trước hành vi lạm dụng cạnh tranh mà không có sự hỗ trợ vàđiều tra của Cục Quản lý Cạnh tranh”, bà Lucette nhấn mạnh.
Theo N.Yến
Bee
