Nón ngựa Gò Găng
Bún song thằng An Thái
Lụa đậu tư Nhơn Ngãi
Xoài tượng chín Hưng Long
Ghé Bình Định, bạn có thể thấy những tấm bún vuông vức hay cuộn lại thành hìnhsố 8 gói cẩn thận. Đó là bún song thần, tên gọi xuất xứ từ “song thằng”, cónghĩa là dây bún đôi, thường kéo ra một lần hai sợi, lâu ngày đọc trại “thằng”thành “thần”. Riêng loại bánh duỗi hình số 8 cũng là loại bún song thần nhưng đãbiến thể chỉ còn có một sợi chiếc mà thôi.
 |
| Bún song thần dùng để xào hay nấu canh cá đều ngon. Ảnh: Tapchimonngon |
Bún songthần là đặc sản của người Minh Hương,sinh sống tại thị trấn An Thái, huyện AnNhơn, Bình Định. Theo khẩu truyền, búnnày có từ thế kỷ thứ 18, nghĩa là lúcngười Hoa đến định cư ở đây và pháttriển làm bột đậu xanh và nghề làm bún.
Bún song thần làm hoàn toàn bằng bột đậuxanh, có thể làm bằng bột đậu đen hayđậu trắng nhưng kém giá trị hơn.
Đậu xanh đem phơi nắng cho thật khô rồiđem ngâm nước lạnh độ 24 giờ cho nó nởđều mới đem xay. Việc xay bột là cả mộtnghệ thuật đòi hỏi lâu năm kinh nghiệmtrong nghề. Lúc xay phải tốn thật nhiềunước để cho bột lắng qua nhiều đợt, vìvậy mà việc xay bột phải dùng đến nướcsông mới xuể. Trên bãi cát sông Kôn, cáctrại xay bột mọc lên khắp nơi. Tuynhiên, nước để xay bột là nước thậttrong và mát.
Những cối xay làm việc suốt cả đêm vìlợi dụng ban đêm nước sông mát mẻ để bộtkhỏi bị sình.
 |
| Bún thành phẩm được cắt, cuốn hình số tám và đem phơi. Ảnh: Tapchimonngon |
Bột xay xongđược lọc qua nhiều lần và phân thànhloại bột nhất, bột nhì. Tinh bột đượcmang đi phơi nắng cho khô trước khi làmbún. Thông thường cứ 1,2 kg bột làm được1 kg bún. Bún có hai loại: bún tạ và búnduỗi. Bún tạ hình vuông, mỗi bề dàychừng ba tấc tây và sợi bún kéo đôi. Búnduỗi kéo ra thành sợi chiếc dài hàng mấychục mét cuộn lại thành hình số 8.
Để bún được ngon, người thợ nhào bột chođều với nước lạnh. Cái khó nhất là khâunhào bột làm sao cho vừa, không khô màcũng không nhão. Xong cho vào một cáigiá bằng thiếc có đục thủng nhiều lỗ nhỏli ti và đều đặn. Bột được rê đều trênmặt chảo nước sôi. Đợi cho bún chín mớivớt bún đưa qua chảo gang khác chứa nướclạnh để bún nguội và nở đều. Bây giờ mớibắt bún rảo lên những tấm vỉ đan bằngtre nan đem phơi khô. Đặc biệt bún khôngbao giờ dính tay như loại bún thường làmbằng bột mì.
Bún song thần thường dùng để nấu canhvới tôm hay thịt nạc, rất ngọt và bổmát.
Theo Nguyễn Nhân Thống
SGTT
