Căng thẳng trên thị trườngtài chính, tiền tệ tháng cuối cùng của năm 2010 đang lên đến đỉnh điểm bởidiễn biến bất thường của lãi suất.
Nhiễu tín hiệu
Điều này được thể hiện qua trạng thái lãi suất của năm 2010. Ngay từ đầunăm, mặt bằng lãi suất cho vay đã ở mức khá cao, khoảng 15%-16%/năm.
Trong quý II đến đầu quý III, lạm phát tương đối thấp và dự báo có thểđạt mục tiêu kiềm chế tăng trưởng CPI cả năm ở mức 8%, Thủ tướng Chínhphủ yêu cầu giảm lãi suất “đầu vào 10%, đầu ra 12%” để tạo điều kiện chophát triển sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng. Mặc dùvậy, hai lần đồng thuận giảm lãi suất giữa các thành viên Hiệp hội Ngânhàng (NH) VN (VNBA) đều chưa thành công.
Tháng 10, khi lãi suất đầu vào trên thị trường giảm xuống được 11% nhưkêu gọi của VNBA cũng là lúc lạm phát bất ngờ tăng. Xu hướng giảm lãisuất vẫn tiếp tục được nhắc đến trong khi tăng trưởng đã có dấu hiệu cánđích, còn mục tiêu kiềm chế lạm phát lộ rõ khả năng không thể đạt được.
Rồi bất ngờ cơ quan có trách nhiệm công bố đảo chiều lãi suất để thắtchặt chính sách tiền tệ, thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát. Sự đảochiều đột ngột khiến VNBA, trong các cuộc họp sau đó, phải đề nghị cầncó chỉ đạo bằng văn bản rõ ràng về sự thay đổi này để có cơ sở và phươnghướng thực hiện.
 |
| Minh bạch chính sách, thị trường tiền tệ sẽ sớm ổn định (Ảnh: Hồng Thúy) |
Tuyên bố thắt chặt chính sách tiền tệ bật đèn xanh cho các NH hợp thứchóa lãi suất trên thị trường, không còn phải niêm yết ở mức thấp, kèmtheo khuyến mãi để kích cầu. Nhưng diễn biến thị trường đã không nhưmong muốn của cơ quan quản lý. Lãi suất tăng nhưng vẫn khuyến mãi lớn.Hiện tượng “hai lãi suất” vẫn không thuyên giảm vì ngay cả khi đã côngkhai lãi suất cao, người gửi tiền vẫn được mặc cả lãi suất với NH.
Phản ứng thái quá hay thiếu minh bạch?
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, việc náo loạn vì lãi suất củamột số NH mấy ngày qua, xét cho cùng, là sự phản ứng thái quá của cả thịtrường và cơ quan quản lý. Bởi vì thực chất đó cũng chỉ là một bước côngkhai hóa lãi suất. Mặc dù niêm yết quanh mức 12%-13%/năm nhưng lãi suấtthực trên thị trường từ vài tháng nay đã bỏ xa ngưỡng này.
Do vậy, tiếp tục can thiệp hành chính sẽ khó có hiệu quả như mong muốn,thị trường sẽ từ chỗ công khai quay trở lại hoạt động ngầm. Thay vào đó,cần có các công cụ quản lý hữu hiệu hơn.
TS Nguyễn Minh Phong cho rằngNH Nhà nước cần phải có bộ tiêu chí mới để không xảy ra tình trạng NHtùy tiện nâng lãi suất để thu hút tiền gửi, bất chấp khả năng về vốn vàquản trị của mình. Trong những tình huống cần thiết, có thể đề nghị giảitrình tiềm lực của các NH đến đâu để giám sát, theo dõi. Không nên thảlỏng, coi lãi suất là công cụ cạnh tranh.
Tính minh bạch về chính sách cũng là vấn đề được các nhà đầu tư vàchuyên gia kinh tế đề cập nhiều lần như là một điểm yếu lớn của thịtrường tiền tệ.
Theo TS Võ Trí Thành, PhóViện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương, để giữ ổn địnhkinh tế vĩ mô nói chung và thị trường tiền tệ nói riêng, thông điệp chínhsách phải rõ ràng, không thể cùng lúc có quá nhiều mục tiêu.
Theo Phương Anh
NLĐ
