"Sáng nay, khi mở cửa bước ra sân, ánh sáng chóigắt ập vào mặt, phải mất một lúc, Cha mới hiểu là có ba ngọn vạn niên thanh bịcắt cụt. Cha tức ngực. Bên hàng xóm đã chặt những ngọn vạn niên nào chui quahàng rào sắt, rung rinh bên đất nhà họ" Trích Truyện ngắn củaNguyễn Thị Thu Huệ.
Chống chân giữ xe máy cân bằng,ghếch mặt nhìn lên ô cửa sổ tầng bốn đầu hồi căn chung cư cao cấp mười chíntầng, tọa lạc bên bờ sông, rèm đã kéo, Cha biết chân dài đã ra khỏi phòng. Vậythì không thể hút điếu thuốc. Cũng không thể ăn cái bánh bao và uống bịch sữađậu nành ngọt lịm, suất sáng mỗi ngày.
Rồi một bàn tay quen, những ngón dài, gầycứng bóp vào mạng sườn Cha, như truyền thông điệp thay lời nói. Xe rồ ga, lẫnvào đám đông. Khách đi xe ôm của Cha phần lớn là quen, mười lăm ngày trả lươngmột lần, không kể những khoản "bo" bất thình lình khi chợt nhờ mua giúp đồ ănkhuya, hay chuyển giúp đồ cho người này người khác. Cha được gọi bất kể giờ nàolại toàn những chuyện tin cậy nên ông háo hức phóng xe máy trong đêm, hay giữatrưa nắng. Ngoài việc có thêm thu nhập, Cha rất phấn khích, vì được tin.
![]() |
Ảnh minh họa |
Hạo, người mẫu kiêm nhân viên vănphòng líu lô với Cha khi ngay ngắn yên vị sau xe “Anh biết không, cuộc nhậuhôm qua kéo đến ba giờ sáng. May sao có cái ông ấy tốt thế, trông cho em an toànđến phút cuối cùng”. “Ông ấy đưa em về à”. “Không ạ. Lái xe củaông ấy đưa em về. Cái con xe gì mà ngồi vào trong, nó rít như tiếng máy bay ấy.Xe to dã man, ngồi vào, buồn ngủ díp mắt. Xe thơm như tẩm nước hoa, lại êm êm,em chỉ ước xe cứ chạy mãi, chạy mãi, để em ngủ luôn. Khi tỉnh dậy, là ở quê rồi.Thảo nào, ngày càng nhiều người đi ô tô. Sướng thật anh ạ”.
“Xe ấy chắcđắt tiền, đến một tỉ một cái đấy”, Cha gật gù, tháo khẩu trang ra buônchuyện. “Một tỉ chắc được bốn cái lốp. Em có hỏi xe này hết bao nhiêu tiền,ông lái xe bảo em hơn bốn trăm nghìn đô. Anh nhân đô với giá hai mươi đi, chả làtám tỉ đồng ấy chứ. Tám tỉ, nghe rõ không”, Hạo chồm người, hét vào tai Cha.
Tất cả dừng nơi ngã tư. Đèn xanhđèn đỏ không hoạt động do mất điện. Xe máy, ô tô đan ken không lọt khoảng trốngđủ cho một người đứng. Giống như người ta nhồi tất cả vào một cái hộp, càng chặtcàng tốt. Cha và cô chân dài ngồi nguyên trên xe Future. Nắng từ trên trời xốixuống, từ mặt đất bốc lên. Khói từ đuôi các ống pô xe máy thốc thẳng lên mặt,hay từ những chiếc ô tô. “Em có bị muộn không. Hay là em xuống đi bộ, anhquay xe, chạy ngược đường khác”. “Không kịp rồi, cứng cựa thế này, quay làmsao”.
Họ mắc kẹt trong đám đông đó gầnmột tiếng, nhích dần nhích dần rồi chạy được ra ngã tư gió nóng hầm hập, thưangười. Kinh nghiệm làm xe ôm năm năm giúp Cha biết cách thoát thân thế nào chogọn.
***
Con gái nghe ba hồi chuông, thìtỉnh ngủ.
Điện mất. Quần đùi ngắn, áo haidây giang chân nằm đất. Nền nhà lạnh, có mùi tanh tanh của đất, của không khíven sông. Nhìn sang bên cạnh, trên cái bàn nhỏ, có ba quả trứng gà, một cái bánhgiò, một hộp sữa chua, cái thìa, đôi đũa, cái bát. Cha chuẩn bị bữa sáng choCon, đầy đủ thành phần, thay đổi món mỗi sáng, để có năng lượng. Hai Cha Con vềở ngôi nhà này sáu năm. Khi sinh ra Con gái, Cha và Mẹ ở khu biệt thự khá sanggiữa lòng thủ đô. Một tối, Mẹ về muộn. Tóc rối tung, mắt đỏ, thất thần bấmchuông đứt tiếng.
Con gái còn bé, không quan tâm Cha Mẹ có chuyện gì mà đêm ấythức khuya. Hôm sau ngủ dậy, Cha bảo, Mẹ đi công tác lâu mới về. Con hỏi, sao Mẹkhông chào Con rồi hãy đi. Cha bảo, Mẹ thấy Con ngủ say, không nỡ đánh thức.Việc Cha hay Mẹ thường xuyên vắng nhà, Con gái đã quen. Nhưng không quen là Chađã bán ngôi nhà ba tầng có năm phòng ngủ, năm phòng vệ sinh, ba phòng khách, mộtphòng nghe nhạc và một khoảnh vườn Con gái nuôi mấy con thỏ mắt hồng để đi thậtxa. Cha bảo, nhà mình nợ tiền, phải bán nhà trả. Con gái gật đầu. Lại nói, Chađã nghỉ việc ở cơ quan, cần dành tiền sau này làm vốn cho Con gái đi lấy chồng,nên mua nhà nhỏ ven sông. Cũng gật.
Con gái lúc ấy chín tuổi, theo Cha nhằngnhẵng, như cái bóng nhỏ. Từ ấy đến nay, Con gái không gặp lại Mẹ. Thấy ai hỏi,Mẹ cháu đi đâu lâu về, Cha nói, Mẹ cháu mất rồi, bệnh nan y. Mấy năm gần đây, đểlấp khoảng trống cái bóng Con gái vì phải đi học, Cha làm anh xe ôm vui vẻ. Đằngnào thì một ngày Cha cũng hai hay bốn lần đưa đón Con gái đến trường học chính,rồi học thêm. Sự nghiệp làm xe ôm của Cha cũng tình cờ. Trong lúc đợi đón Congái ở lớp học thêm, trời đổ mưa, một người đàn ông ở sát nơi Cha đỗ xe phải đicấp cứu, đột quỵ, 115 không thấy. Taxi gọi bốn hãng, không hãng nào lái xe chịuchui vào ngõ, đã ngoắt ngoéo lại xâm xấp nước ngập đến nơi. Cha đang nấp mưa,thấy vậy chở hai người vào thẳng Việt Đức. Hôm ấy, Con phải đợi Cha khá lâu,nhưng Cha thì cứu kịp mạng người. Lớn lên, một tối, Con nhìn sâu vào mắt cha,hỏi thẳng. “Cha nói đúng sự thật đi. Mẹ con đang ở đâu”.
***
Bên Hàng xóm và Cha chung nhaumột khoảng sân nhỏ của nhà Cha. Cha bảo, vuông trời chung ấy là cái phổi của hainhà. Bên Cha nhìn qua khoảng sân, là cửa phòng ngủ, phòng vệ sinh nhà Hàng xóm.Ngày trước, họ nuôi gà ở khu vệ sinh. Lần nào con gà mái đẻ ra một quả trứng làcục tác ầm ĩ báo tin, Con gái còn chạy ra mừng. Gần đây gà chết dịch nhiều,không nuôi con gì, nên chỗ ấy tối quanh năm. Bên Cha, là cửa sổ phòng Con gái,và ban công phòng Cha.
Một năm trước, Hàng xóm nghe nói là cán bộ cao cấp về mấtsức góp ý với cha trong buổi họp dân phố, trước khi bình bầu Gia đình Văn hóa “Đề nghị nhà anh không bật đèn đêm ngoài ban công, làm chói mắt vợ chồng tôi khingủ”. Cha cười hiền “Dạo này trộm nhiều, để ngọn đèn ở sân cho ấm áp, nócó trèo rào vào sẽ bị đổ bóng, người trong nhà còn thấy”. Nói thế, nhưng từđấy, cha nghiêm túc tắt ngọn đèn vàng ngoài sân. Cùng chung nhau vuông trời docái sân nhỏ của nhà Cha sát tường bao nhà Hàng xóm, nhưng họ lại không đi chungngõ.
Vợ chồng Hàng xóm đi ngõ bên kia, ra một đường khác. Chưa ai trông thấyNgười vợ, nhưng chắc chắn, Hàng xóm có vợ ở cùng bởi có bóng dáng người đàn bàloáng thoáng mỗi khi chiều qua đêm xuống. Cứ khi nào Cha hay Con gái nhìn sang,nếu là ban ngày, cái màn vải phủ lên giường ngủ được cuốn cao, hai gối vuông xếpngay ngắn bên cái gối dài. Tối, màn vải buông, không bao giờ đung đưa. Ngày hè,có hôm về đêm vẫn 34 độ, Con gái và Cha ngồi trong bóng tối, cá cược là chắcchắn họ không bật quạt, vậy sao vẫn ngủ qua một đêm.
Từ ngày không được bật bóng đènsân, Con gái hay thở dài, tiếc không được thấy những hàng mưa như nan thủy tinhdệt đều, rơi dài, nghiêng xiên chéo ngoài sân, mỗi khi nằm lăn dưới sàn đất nghemùi mưa tầng một, trong rộn ràng tiếng nhạc tóc nâu môi trầm. Cha nói, tối cócái hay của tối, con đừng thở dài sớm thế. Con gái lại thở dài hơn, sao nhà bácấy biết là mình nhìn sang, thấy hết cảnh nhà bác ấy đi ngủ mà không đóng cửa sổlại cho thoải mái. Cha vốn hiền, không đáp, lặng lẽ trồng những cái cây.
***
Cha chạy xe từ sáng đến trưa, nămlượt. Khách quen ba, khách vẫy bất thình lình hai. Gọi về định báo Con gái đừngđợi Cha, cơm nấu sẵn, thức ăn trên bếp, ăn xong rồi học bài nhưng chuông đổ thậtdài, không thấy Con nghe.
Một mùa hè đang trôi, Con ở nhà, Cha xe ôm vui vẻ.Ngày qua thật nhanh. Con gái ở nhà, ra vào trong bốn bức tường, không học, cũngkhông ăn gì từ sáng. Chống cằm ngắm mình trong gương, lấy ngón tay nhỏ, hồng dacăng, miết lên hàng lông mày, vuốt ngược những sợ mi dài, kéo khóe miệng congvếch xuống. Ngày bé, những lần Con gái thắc mắc về Mẹ, Cha đều nói “Mẹ đẹp.Nhưng buồn. Con vui hơn Mẹ”. “Có cách gì, Cha nhắn Mẹ về lại không”.Cha ngồi, mắt to, quầng thâm che mờ những vết nhăn “Mẹ không tha thứ cho Chachuyện vì Cha mà Mẹ mất hết sự nghiệp, danh dự. Cha gây chuyện, Mẹ gánh hậuquả”.
![]() |
Con gái không bao giờ nhắc đến Mẹ. Lớn dần, nhiều chuyện không hiểu, không biết hỏi ai |
Từ đấy, Con gái không bao giờnhắc đến Mẹ. Lớn dần, nhiều chuyện không hiểu, không biết hỏi ai. Có thể Chabiết, nhưng Con gái không thể cất lời. Có những bí mật Cha không bao giờ biết.Có nhiều đêm, Con gái đứng cứng người trong bóng tối, ướt sũng mồ hôi, tim đậprầm rầm trong ngực, hai bàn tay ngón nhỏ thon dài nắm chặt vào cái gối hình congấu, trừng trừng nhìn vợ chồng nhà hàng xóm làm chuyện người lớn.
Không bao giờ Cha nghĩ, Con gáiđã lớn.
Một hôm lâu rồi, Cha mang về nắmVạn Niên Thanh. Cành dài, to, những cái rễ vàng, như rễ củ sâm. Cha nói, cây nàybám vào tường sống tốt. Con cắm xuống đất, nó lên sẽ chắn giữa hai nhà. Vừa mát,vừa đẹp. Qua hai mùa thu. Những cành vạn niên thanh đã vượt qua tầng một, quatầng hai của hàng rào sắt, như một tấm mành che vừa kín, vừa hở giữa hai nhà.Những chiếc lá to như cái quạt, xanh mướt vươn thẳng lên trời.
Sáng nay, khi mở cửa bước ra sân,ánh sáng chói gắt ập vào mặt, phải mất một lúc, Cha mới hiểu là có ba ngọn vạnniên thanh bị cắt cụt. Cha tức ngực. Bên hàng xóm đã chặt những ngọn vạn niênnào chui qua hàng rào sắt, rung rinh bên đất nhà họ. Những ngọn cây ấy chỉ chiếmgang tay trên không trung, nhưng lại tạo một khoảng mát cho hai nhà, nay trơcành phạt ngang, nhựa trắng sùi như mủ cao su. Phải mất một giờ, Cha mới lạibình tĩnh, tìm cách che chắn để Con gái không biết. Mới hôm kia, Con gái cònngắm những lá vạn niên to, vàng suộm dưới gốc, đếm dần từng cái, ngược lên trời.
Lá vàng không rụng khỏi cây, như sự nhấn nhá điểm xuyết trong một bức tranh xanhmướt, nhất là sau những cơn mưa. Cha nhẹ nhàng đóng cửa, phóng nhanh ra hàng hoagiả. Cuống cuồng lục tìm ở những bó lá giả xanh thẫm của nhựa tái chế, có loạinào thật to, mua vội. Tất nhiên là không có lá giả vạn niên thanh, nhưng nhữngchiếc lá cảnh cũng khá to, dù thô thiển, cứng đờ. Cha về, trèo lên cái thang,cắt vội mấy đoạn dây thép nhỏ, buộc cuống cuồng nối những cành lá giả vào câythật, luồn qua hàng rào sắt. Khoảng sân tối dần sau những chiếc lá giả được bóchằng buộc lung tung. Như một kẻ đang đột nhập nhà người khác trộm đồ, cha cuốngquýt vá víu những cành cây, lá to lá bé như vá một cái áo rách. Cũng đúng lúcấy, Cha nhìn sang Hàng xóm. Sát với tường bên nhà Cha, là một rãnh thoát nướcthải.
Có cái thang bằng thép chắc chắn, vài cái chậu bé, xô nhựa. Một đôi guốcđàn bà đứt quai. Vắt ngang góc cống, ba ngọn cây vạn niên thanh xanh mướt lá toóng ả nằm dưới con dao phay gỉ quèn. Cha nhớ, năm ngoái, vì không muốn cứ ra bancông hóng gió, hay con gái đứng hít khí trời mắt phải đập vào một cái giường sâuhút tối nhưng lại nhìn rõ những cái gối, Cha mua hai tấm nhựa xanh, ốp vào hàngrào sắt. Vừa bắt vít xong miếng nhựa thứ nhất, Hàng xóm chỉnh tề, áo sơ mi kẻ bỏtrong quần đen là chết li, tóc thưa hói chải ngược vuốt keo bóng, đứng ngoàicổng, lắc lắc cái khóa cổng rất đều tay, giọng nhẹ, chắc như hiệu lệnh “Anhkhông nên che khoảng sáng. Hai nhà đều cần không khí”. Cha chênh vênh trêncái thang gỗ, ngắc ngứ tìm lý do “Nắng toàn xiên vào phòng con gái tôi, cheđi sẽ mát”. “Không. Che đi, cả hai bên sẽ thành hai cái nhà tù”.
Để hai nhà không thành nhà tù,nhưng cũng không phải hàng ngày nhìn thấy chăn gối âm u, Cha chọn giải pháp.Trồng những cây vạn niên thanh.
(Còn nữa)
Nguyễn Thị Thu Huệ