Những ai sinh ra, lớn lên nơi dải đất duyên hải miền Trung chắc hẳn không quênđược hình dáng các bà, các chị thấp thoáng nơi đầu ngõ với tiếng rao “ốc gạođây, ai ốc gạo không?”. Ốc gạo, tên gọi một loài ốc nổi tiếng ở quê tôi - nhữngcon ốc nho nhỏ, xinh xinh tuy chỉ to bằng đầu ngón áp út, ấy vậy mà lại ngon đáođể.
Không như một số loại ốc sinh trưởng ở ruộng, đồng, ao, hồ, ốc gạo lại sinh tồnở sông, chủ yếu là vùng nước lợ. Dòng sông quê tôi tuy không hiền hòa, cứ đếnmùa nước nổi sông cuồn cuộn kéo nước từ đầu nguồn xuống nhưng lại được ông trờiban cho nhiều sản vật: nào các loại tôm cua cá….và kể cả ốc gạo.
Ngày còn nhỏ, tôi được nghe cáccụ già cao niên trong làng kể rằng: Nơi vùng hạ lưu quê tôi rất nghèo khó, trờiban cho nhều con ốc nhỏ nhưng thịt ngon nên hằng ngày mọi người ngược xuôi trênsông bắt ốc để đổi gạo nuôi gia đình, nên loại ốc này có tên là ốc gạo.
 |
| Quyến rũ đĩa ốc gạo |
Ốc gạo xuấthiện vào những ngày mùa xuân nắng ấm kéodài đến tháng 5, tháng 6. Muốn bắt đượcnhững chú ốc nhỏ xíu mà ngon kia, ngườita phải lặn xuống dưới tận đáy sông,dùng cào xúc rồi nâng từng mẻ; người ởtrên ghe, thuyền có nhiệm vụ chọn lọc,phân loại ra.
Ốc mới cào về, phải cho vào thau, ngâmvài tiếng đồng hồ cùng với nước vo gaođể ốc nhả hết chất bẩn. Sau đó bỏ vào rổthưa, chà rửa thật sạch thỉnh thoảng xốcrổ một đợt để ốc nhả sạch cát. Luộc ốcvới một ít nước, khi ốc vừa chín tới, đổra rổ.
Tiếp tục khử dầu, cho ốc vào trộnđều, không được quên các loại gia vị như ớt to xắt mỏng, chút lá chanh, hành ngòvà ít hột muối sống. Khi gia vị thấm vào ốc liền bắt xuống. Vậy là đã có một đĩaốc nóng hổi.
Ra giêng, khi việc đồng áng, chợbúa còn rảnh rỗi, người quê tôi thường rủ nhau đi cào ốc về nấu rồi tụm lại làm3, 4 vừa lể, vừa râm ran chuyện trò. Và không ít người đâm ghiền, mỗi khi đếnmùa ốc gạo thế nào trong giỏ đi chợ cũng có lon ốc luộc với vài cây gai chanh.Mà kể cũng lạ thật, món ốc gạo quen thế mà sao vẫn cứ ngon hoài, mới hoài.
Độc đáo hơn, ốc gạo có thể làm nhân bánh xèo hoặc làm gỏi trộn bắp chuối. Để làmcác món này cũng lắm kỳ công. Trước tiên, ốc luộc xong phải lể lấy thịt. Phầnthịt phía trên của ốc gạo ngọt và giòn, phần phía dưới hơi đắng, nhưng không ailể bỏ phần này vì chính cái vị đắng làm cho ốc gạo ngon đặc trưng.
Ốc lể xong được rải đều tronglòng bánh xèo, thêm một ít sợi giá để bánh không béo ngậy. Riêng món gỏi phảichuẩn bị hành tây, ớt, lá gừng đã cắt sợi trộn cùng bắp chuối và ốc, rưới hỗnhợp gồm nước mắm, đường, tỏi và ít giọt chanh, trộn đều. Gỏi ốc gạo ăn với bánhtráng mè mới đúng điệu
Có thể nói, mới đầu ốc gạo chỉ là món ăn chơi cho khỏi nhạt miệng. Nhưng chínhbàn tay khéo léo của các bà, các chị nội trợ, bây giờ ốc gạo nghiễm nhiên trởthành đặc sản của nhiều vùng quê.
Theo Thanh Ly
Laodong
