Sau 3 năm chờ đợi, những quyđịnh từng được xem là nhạy cảm trong giao dịch chứng khoán như mở nhiều tàikhoản, mua bán chứng khoán trong ngày, giao dịch mua ký quỹ đã được Bộ Tài chínhcho phép áp dụng.
Ngoài việc tạo thuận lợi hơn cho hoạt động giao dịch, việc nới lỏng này được kỳvọng sẽ có tác động nhất định đến tính thanh khoản của thị trường.
Thông tư số 74/2011/TT-BTC hướng dẫn về giao dịch chứng khoán do Bộ Tài chính kýban hành ngày 1/6/2011, có 5 nội dung mới và có hiệu lực từ ngày 1/8/2011.
Tuy nhiên, điều mà thị trường mong đợi nhiều nhất khi nới lỏng quy định giaodịch là cho nhà đầu tư được bán chứng khoán đã mua vào ngày T+2, đã không đượcđề cập đến trong thông tư này.
Điểm mới đầu tiên là việc cho phép mỗi nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản tạinhiều công ty chứng khoán khác nhau, thay vì quy định hiện nay chỉ cho phép mởmột tài khoản ở một công ty chứng khoán.
Điểm thứ hai là cho phép nhà đầu tư mua và bán cùng một loại chứng khoán trongcùng ngày giao dịch và vẫn phải đảm bảo giao dịch là tài sản thực (đứng tên sởhữu). Việc cho phép mua, bán chứng khoán trong một ngày theo quy định mới là chophép nhà đầu tư mua, bán cùng một loại chứng khoán nhưng trên nguyên tắc bán sốchứng khoán trên tài khoản hiện có của mình chứ không phải là cho phép bán chứngkhoán vừa mua được trong ngày giao dịch.
Đồng thời, nhà đầu tư không được rao lệnh mua - bán cùng lúc và chỉ được thựchiện lệnh mua/bán khi lệnh bán/mua trước đã hoàn tất.
Theo ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường (Ủy ban Chứng khoán),hiện nay, có nhiều nhà đầu tư hiểu sai về quy định này. Việt Nam chưa cho phépbán chứng khoán vừa mua được trong ngày (hay còn hiểu giao dịch T+0), thực tiễnở các thị trường quốc tế, giao dịch trong ngày (daytrading) có thể được cho phép(vì họ cho phép bán khống; vay mượn chứng khoán để bán).
 |
| Nhà đầu tư sẽ được phép mở nhiều tài khoản và mua bán chứng khoán trong ngày (Ảnh: pda.vietbao.vn) |
Tuy nhiên, ông Sơn nói, vấn đề này ở Việt Nam cần phải có thêm thời gian. Trướcmắt, chỉ có thể chó phép thực hiện các giao dịch ngược chiều trong ngày giaodịch.
Ví dụ: nhà đầu tư bán cổ phiếu A vào lúc 9h00, sau đó có thể mua lại cổ phiếu Avào lúc 10h00; hoặc nhà đầu tư có 10.000 cổ phiếu A trên tài khoản, có thể muathêm 5.000 cổ phiếu A vào lúc 9h00, nhưng sau đó có thông tin không tốt về cổphiếu A và họ phải bán đi cổ phiếu đang sở hữu để tránh giảm giá vào các phiênkế tiếp, nhưng nhà đầu tư đó chỉ được bán 10.000 cổ phiếu đang sở hữu, số 5.000cổ phiếu mới mua được phải sau khi hoàn tất thanh toán giao dịch mới được bánra.
Điểm mới thứ ba được đề cập đến là tài khoản giao dịch ủy quyền, cho phép cánhân ủy quyền cho công ty chứng khoán, mà không được ủy quyền cho nhân viên môigiới.
Điểm thứ tư, cho phép tổ chức niêm yết được mua lại cổ phiếu lô lẻ để làm cổphiếu quỹ và số cổ phiếu này không bị ràng buộc nắm giữ trong vòng 6 tháng nhưhiện nay.
Điểm mới quan trọng thứ năm là chính thức cho phép thực hiện nghiệp vụ mua kýquỹ (margin) và giao dịch. Riêng đối với quy định này, Bộ Tài chính giao cho Ủyban Chứng khoán có hướng dẫn chi tiết như: tỷ lệ ký quỹ, thủ tục ký quỹ, chứngkhoán nào được chọn để ký quỹ. Theo quy định mới, nhà đầu tư phải mở một tàikhoản riêng về giao dịch ký quỹ tại công ty chứng khoán.
Theo ông Sơn, việc cho phép nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản vào thời điểmhiện nay là hợp lý. Bởi trên thực tế, do quy định trước đây hạn chế, nên nhà đầutư đã lách luật bằng cách mở nhiều tài khoản dưới các tên khác nhau và ủy quyềngiao dịch cho một nhà đầu tư, thậm chí có nhà đầu tư sử dụng một chứng minh thưnhưng mở nhiều tài khoản tại các công ty chứng khoán khác nhau, do đó cơ quanquản lý rất khó kiểm soát việc sử dụng các tài khoản khác nhau để mua, bán, “làmgiá” chứng khoán.
“Việc cho phép nhà đầu tư mở nhiều tài khoản không chỉ khắc phục rất nhiều bấtcập hiện nay về tài khoản giao dịch của các công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư, tàikhoản ủy thác đầu tư, mà còn có cơ sở để hợp pháp hóa các tài khoản giao dịchcủa nhà đầu tư hoạt động trên cơ sở khai báo với sở giao dịch chứng khoán và Ủyban Chứng khoán để tiện theo dõi, kiểm soát và minh bạch hóa các tỷ lệ sở hữu,đặc biệt là sở hữu cổ đông lớn và sở hữu nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp”, ôngSơn nhấn mạnh.
Việc cho phép nhà đầu tư mở nhiều tài khoản, cũng như mua bán trong ngày giaodịch, bên cạnh ưu việt là gia tăng tính thanh khoản của thị trường, vẫn đặt racho cơ quan quản lý cần phải tăng cường năng lực cho hệ thống giám sát thịtrường để theo dõi, phát hiện các tài khoản giao dịch có dấu hiệu nghi vấn.
Hiện nay, Trung tâm Lưu ký chứng khoán đã đưa vào hoạt động hệ thống quản lý,giám sát thông tin đến từng tài khoản của nhà đầu tư, đây là công cụ rất tốt đểcó thể giám sát được các hoạt động giao dịch của nhà đầu tư.
Sự thay đổi trong cơ chế giao dịch lần này được cho là phù hợp với thông lệ quốctế và vẫn đảm bảo khả năng quản lý, giám sát thị trường. Nó cũng giúp cho ViệtNam không còn bị lạc lõng với thế giới, bởi hiện nay không còn thị trường nàoquy định nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản giao dịch và cấm mua, bán cùng mộtloại chứng khoán như ở Việt Nam.
Trước khi triển khai áp dụng thông tư mới này, các công ty chứng khoán sẽ phảichỉnh sửa lại phần mềm và kết hợp với các sở giao dịch chứng khoán và Trung tâmLưu ký chứng khoán chạy thử nghiệm.
Theo Lan Hương
VnEconomy
