Chợ truyền thống là kênhphân phối chiếm 70% nhu cầu mua sắm của người dân, thế nhưng tỉ lệ hàng Việt cóchất lượng tại đây còn rất hạn chế. Nhiều DN có sản phẩm tốt vẫn khó vào chợ.

Lý do là tâm lýngười dân vẫn ngại mua hàng... chợ. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã thànhcông nhờ biết cách làm tiếp thị, giải tỏa tâm lý "hàng chợ" đối với ngườitiêu dùng.

Ông Phan VănKiệt, phó tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần may Việt Tiến, cho biết khôngdễ đưa sản phẩm quần áo vào chợ truyền thống để kinh doanh, nhất là các sảnphẩm có thương hiệu. "Người tiêu dùng có thể mua bất kỳ cái gì tại chợ,nhưng với quần áo, hễ nghe nói mua ở chợ thì lại có cảm giác hàng khôngđược...chất lượng, nếu không muốn nói là rẻ tiền" - ông Kiệt cho hay. Đãtừng thí điểm đưa hàng vào chợ bán với thương hiệu Việt Tiến, nhưng sản phẩmđã bị "dội chợ" cũng vì yếu tố tâm lý nói trên.

Chăm sóc tiểuthương

"Không còn cáchnào khác nên chúng tôi đã quyết định dời quầy hàng trong chợ ra mé ngoàichợ. Lúc đó sản phẩm mới bán được vì không còn bị mang tiếng mua hàng hiệumà đi vào chợ mua" - ông Kiệt chia sẻ. Đây cũng là lý do vì sao dù có rấtnhiều doanh nghiệp sản xuất hàng may mặc có tên tuổi muốn đưa hàng vào chợđể bán, nhưng không thể vượt qua được cái "ách" quá lớn từ tâm lý của ngườitiêu dùng là chỉ thích mua "hàng hiệu" ở các trung tâm thương mại, các cửahàng thời trang lớn.

Giải tỏa tâm lý
Chọn mua quần áo trong nước tại chợ Phạm Văn Hai (TP.HCM)

Theo ông VũĐình Phương - chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Quạt VN, muốn đưa được hàngvào chợ, doanh nghiệp phải có một hệ thống dịch vụ phục vụ "tận răng"cho tiểu thương, phải có tiềm lực tài chính tốt đủ sức "chịu đựng" chotiểu thương gối đầu tiền hàng và chính sách giá bán phải luôn ở mức rẻnhất. "Vì họ không đòi hoa hồng, chiết khấu. Biên nhận hàng hóa cũngkhông thích ràng buộc bằng văn bản mà chỉ thích ký sổ ký nhận. Nên nếugiá bán không đủ sức hấp dẫn thì chẳng ai chịu bán hàng cho mình" - ôngPhương giải thích.

Tương tự, ông Hoàng Nhâm Nam,phó trưởng phòng kế hoạch thị trường Công ty cổ phần Đường Biên Hòa, chorằng thuyết phục được tiểu thương nhận hàng của mình "cũng trần ai, nhất làđối với sản phẩm mới vì họ sợ hàng bán chậm, hàng nằm ở đó thì cũng chônvốn". Chưa kể khả năng nhận diện thương hiệu của người tiêu dùng đối với sảnphẩm bày bán tại chợ cũng không mấy khả quan khi việc trưng bày hàng khôngđược tiểu thương quan tâm đúng mực.

Kết quả khảo sát11 chợ tại TP.HCM thuộc "Dự án nghiên cứu người tiêu dùng đưa hàng Việt vàochợ" do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) thựchiện mới đây cho thấy tỉ lệ hàng Việt tại chợ hiện nay khá cao nhưng hàng VNchất lượng cao lại không nhiều. Theo bà Vũ Kim Hạnh - giám đốc BSA, rấtnhiều doanh nghiệp hàng VN chất lượng cao muốn đưa hàng vào chợ nhưng lạingại bị đánh giá là "hàng chợ". "Để khai thác tốt hơn kênh phân phối chiếmtới 75-80% thị phần bán lẻ này, doanh nghiệp phải nỗ lực nhiều, đặc biệt làvai trò của tiểu thương trong việc giới thiệu và ảnh hưởng của họ đến khảnăng mua hàng của người tiêu dùng" - bà Hạnh nói.

Để hàng Việtsống khỏe

Trong 419 doanhnghiệp đạt danh hiệu hàng VN chất lượng cao 2012 có 38 doanh nghiệp liên tụcnằm trong danh sách bình chọn của người tiêu dùng 16 năm liền. Và không íttrong số đó đi lên từ kênh phân phối truyền thống. Theo các doanh nghiệp, xuhướng chung là phát triển kênh phân phối hiện đại nhưng nếu làm chủ đượckênh phân phối riêng thì sẽ không bị phụ thuộc quá nhiều vào nhà bán lẻ.

"Hàng bán ở chợvẫn có hàng cấp cao, cấp thấp và cũng chưa chắc hàng ở siêu thị là hàng cấpcao" - ông Lương Vạn Vinh, giám đốc Công ty Mỹ Hảo, chắc nịch khi nói vềviệc đưa hàng vào chợ truyền thống. Mỹ Hảo là thương hiệu thành công nhờ dựavào kênh phân phối truyền thống, đến nay 92% doanh số của công ty đến từ hệthống này. Ông Vinh cho biết hàng bán ở chợ thường có sự gần gũi giữa tiểuthương và khách hàng nên các sản phẩm mới dễ được đón nhận. Dành thời giannhiều cho những chuyến khảo sát hàng hóa tại các chợ mỗi khi có dịp đi tỉnh,theo ông Vinh, nếu đầu tư đúng mức như có sự bao phủ hàng tốt, hỗ trợ tiểuthương trưng bày sản phẩm... thì đây vẫn là kênh tiêu thụ chi phối nhiều đếnhành vi mua sắm của người dân.

Cũng gần 20 nămqua thương hiệu quạt Asia của Công ty cổ phần Quạt VN đã len lỏi khắp cácchợ truyền thống trên cả nước. Ông Vũ Đình Phương cho hay với sản phẩm kimkhí điện máy như doanh nghiệp ông lại rất cần có thương hiệu. "Vì nếu hàngkhông có chất lượng, không có thương hiệu sẽ rất khó bán, tiểu thương khôngmuốn mua hàng rồi bị đem trả lại" - ông Phương chia sẻ.

Theo các doanhnghiệp bán hàng vào kênh phân phối truyền thống, quan trọng nhất là phântích được lợi nhuận cho khách hàng. Từ đầu năm 2012, Mỹ Hảo đang triển khaichương trình hỗ trợ trưng bày cho người bán hàng ở khu vực miền Đông và miềnTrung. Ngoài ra, các chương trình khuyến mãi cũng đang được đưa vào chợ dànhcho người tiêu dùng. "Trước đây những chương trình khuyến mãi như mua chairửa kính tặng cục xà bông thường thì tiểu thương hay tách ra để bán, chúngtôi động viên tiểu thương không nên làm thế" - ông Vinh nói.

Ngại rủi ro

Trở ngại lớn nhất của không ít doanh nghiệp khi đưa hàng vào chợ kinh doanh chính là sự rủi ro. Tại chợ, với đặc điểm hàng hóa cực kỳ phong phú đa dạng, nên yếu tố giá... linh hoạt lại là yếu tố có thể quyết định giữ chân người tiêu dùng hay không. Chính vì vậy, việc hàng loại hai, loại ba, thậm chí kém chất lượng được trà trộn với hàng có chất lượng, có thương hiệu để bán là điều khó tránh.

"Lúc này, uy tín thương hiệu của mình có bị sứt mẻ gì hay không, có bị lung lay hay không cũng tùy thuộc cái tâm của người bán hàng. Còn người mua chỉ thích mua hàng rẻ nên các doanh nghiệp có hàng đưa vào chợ cũng rất mệt mỏi trong việc cạnh tranh với hàng không rõ nguồn gốc hay kém phẩm chất" - ông Phương nhấn mạnh.

Theo Tuổi trẻ