Thẻ hành nghề nghệ sĩ: Nghiêm túc hay lại thử nghiệm?

Nếu việc cấp thẻ hành nghề nghệ sĩ được thực hiện, hy vọng chiếc thẻ sẽ phát huy đúng chức năng của nó.

Đã đến lúc quản lý nghiêm túc hoạt động nghệ thuật

10 năm trước đây, ở Việt Nam mỗi nghệ sĩ đều được cấp thẻ hành nghềgiống như một loại giấy phép bắt buộc. Tuy nhiên, những chiếc thẻ chứng nhận nghề nghiệp của nghệ sĩ lại khá yểu mệnh, chỉ 3 năm sau khi phát hành đã bị bãi bỏ. Nguyên nhân của việc này là do Tổ công tác rà soát Luật Doanh nghiệp cho rằng đó là một loại “giấy phép con” nên báo cáo Chính phủ bãi bỏ. Chưa biết việc loại bỏ thẻ hành nghề cho nghệ sĩ ở thời điểm đó là đúng hay sai nhưng rõ ràng đến thời điểm hiện tại, nhiều người đã nhận ra việc quản lý chặt chẽ và nghiêm túc hơn trong hoạt động nghệ thuật là một điều hết sức cần thiết.

Nhìn lại khoảng 2 năm trở lại đây, khi những loại hình nghệ thuật trên sân khấu biến tướng với nhiều diện mạo khác nhau, các nhà chức trách đã cảm thấy được sự bất ổn. Một loạt những vụ xử phạt hành chính đối với nghệ sĩ từ ăn mặc phản cảm, hút thuốc trên sân khấu hay hát nhép đã được thực hiện. Ngày 14/6 vừa qua, bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch cho ra đời Chỉ thị số 65/ CT-BVHTTDL để quy định về những hành vi vi phạm cũng như việc xử lý hát nhép, ăn mặc phản cảm của các nghệ sĩ và công ty tổ chức. Việc làm này của bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch chứng tỏ nghệ thuật đã thực sự trở thành một trong những mảng hoạt động quan trọng và được quan tâm hơn trước đó.

Hoàng Thùy Linh nổi tiếng với những màn trình diễn gợi cảm trên sân khấu

Hiện nay, có một thực trạng đang tồn tại ở làng giải trí Việt Nam đó là các nghệ sĩ hiện nay đang hoạt động nghề nghiệp theo xu hướng tự phát, có nghĩa là có thể tham gia vào bất cứ sân khấu nào từ âm nhạc, điện ảnh, sàn catwalk, MC hay thậm chí là làm giám khảo cho dù xuất phát điểm họ có hoạt động ở lĩnh vực đó hay không. Việc hoạt động chéo sân của các nghệ sĩ thực ra cũng có 2 mặt, một phần sẽ giúp cho họ được thử sức mình ở những lĩnh vực khác nhau, khán giả cũng sẽ được đổi khẩu vị, tuy nhiên cũng không thể phủ nhận rằng hoạt động của các nghệ sỹ đang quá lộn xộn.

Những ca sĩ bước từ sân khấu ca nhạc lên màn ảnh truyền hình hay cầm mic làm MC hầu như đều không qua bất cứ khóa đào tạo chính quy nào, bởi thế, vô hình chung khán giả lại trở thành "chuột bạch" để cho các nghệ sĩ đó thử nghiệm tài nghệ của mình. May mắn thì khán giả có thể tạm hài lòng với một vài trường hợp như ca sỹ Phương Thanh biểu diễn khá tốt trong điện ảnh, MC Trấn Thành hóa thân khá thành công trong vai trò của một diễn viên hài. Tuy nhiên, người xem chắc hẳn cũng chưa quên một ca sỹ Nguyên Vũ lúng túng và bị "ném đá" tơi bời khi đảm nhận vai trò MC Bước nhảy hoàn vũ 2012 hay việc diễn viên Huy Khánh chưa nhận vai trò MC Vietnam's Idol đã bị "nói ra nói vào".

Thị trường giải trí là mảnh đất màu mỡ để tất cả các nghệ sĩ được tự do thể hiện tài năng và cống hiến cho khán giả, đó là điều rất đáng trân trọng. Tuy nhiên, bất cứ một thị trường nào cũng cần có sự quản lý, điều tiết để đảm bảo thị trường ấy hoạt động một cách tích cực, hiệu quả, và thị trường giải trí cũng không ngoại lệ. Và đó cũng là lý do vì sao một chiếc thẻ hành nghề cho mỗi người nghệ sỹ là nên có và cần có.

Ở một số quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, từ lâu họ đã cấp giấy phép hoạt động cho các nghệ sĩ và người được cấp thẻ cũng xem đó là một việc đương nhiên nếu như họ muốn phát triển trong lĩnh vực mình đam mê. Nói riêng ở lĩnh vực âm nhạc tại Mỹ, việc các ca sĩ, nhạc sĩ phải có chứng nhận hành nghề hợp pháp là rất quan trọng. Những bản chứng nhận hành nghề này sẽ do thị trưởng hoặc đại diện trung tâm luật pháp quốc gia tại địa phương cấp cho từng nghệ sĩ và việc quản lý này sẽ được phân công riêng cho từng thành phố.

Nên có luật lớn rồi mới ra luật nhỏ

Mặc dù việc cấp thẻ là rất cần thực hiện, tuy nhiên thiết nghĩ mọi thứ cũng nên có lộ trình và được tổ chức một cách có bài bản. Trong khi bộ luật Việt Nam hiện nay vẫn còn chưa đưa ra Luật Âm nhạc thì việc đưa ra những quy định, luật lệ có tính chất riêng lẻ như xử phạt hát nhép, lộ hàng hay cấp thẻ hành nghề liệu có phải chỉ là những quyết định chỉ có tính nhất "ăn xổi ở thì".

Nghệ thuật vốn dĩ đã là một lĩnh vực trừu tượng và rất khó để có thể quản lý, bởi vậy nếu như các quy định không được tính toán một cách khoa học và hợp lý thì việc cấp thẻ rồi lại thu hồi thẻ như cách đây 10 năm là rất dễ có thể xảy ra.

Diễn viên Minh Hằng lấn sân ca nhạc

Cấp thẻ hay không thực ra không phải là việc đáng phải bàn cãi mà ở đây các nghệ sĩ và dư luận chỉ lo lắng rằng liệu quy định ban ra có được thực hiện hay vẫn chỉ là một lần thử nghiệm khác. Khi chưa có một kế hoạch dài hơi, cụ thể, rõ ràng mà đơn giản chỉ là thấy hát nhép thì ra chỉ thị phạt tiền, thấy lộ hàng thì có công văn khiển trách rồi thấy nghệ sĩ hoạt động lộn xộn thì yêu cầu cấp thẻ hành nghề? Rõ ràng, những người trong cuộc sẽ cảm thấy không yên tâm bởi biết đâu ngày mai có còn một quy định nào khác nữa hay không?

Tạm kết

Nói tóm lại, việc ban hành luật lệ là việc của nhà làm luật, của các bộ, ban, ngành. Tuy nhiên, người trực tiếp chịu ảnh hưởng từ các quy định ấy lại không phải các nhà làm luật bởi vậy việc họ lo lắng, băn khoăn, thậm chí là phản kháng nói cho cùng cũng là một lẽ tự nhiên. Vấn đề quan trọng là việc quản lý cần có lộ trình cụ thể và thực sự có hiệu quả, khi đó chắc chắn sẽ chẳng còn ai hoài nghi hay bàn tán thêm về chuyện có hay không các yêu cầu ấy.

Nếu lần này, việc cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ được thực hiện thì hy vọng chiếc thẻ ấy sẽ phát huy đúng chức năng của nó đó là làm cho làng giải trí phát triển chứ không phải là để gây thêm những sự phiền toái, vấn nạn gian lận hay lại một lần nữa chỉ là... sự thử nghiệm.

Theo Thebox