Có lẽ, trong lịch sử ẩm thực Việt, cuộc "hônphối" giữa trà với mắm là vô tiền khoáng hậu. Nhờ vậy lớp "thượng đế" truyền đờimới có cơ hội thụ hưởng những "bản giao hưởng" trà - mắm khoáng tuyệt!

Chính vua Minh Mệnh cùng một số thân tướng tài đảmđã đứng ra làm chủ cuộc "hôn nhân" này, năm 1825, theo Nguyễn Phúc Tộc Đế PhảTường Giải Đồ.

Đưa và rước "hai họ", sẵn có mộtsố loại rượu thuốc Minh Mệnh sắc vàng óng ánh hoặc lung linh màu ngọc bích.

Ly kỳ trà
Tiệc trà - mắm hấp dẫn không thua sơn hào hải vị

Duyên cớ nào?

Mới nghe, có thể bạn cho mắmkhông “môn đăng hộ đối” lắm với trà, bởi mắm thông thường ít nhiều tanh hôi.Nhưng không phải vậy, đây là loại danh mắm cá cơm than ở Phú Yên được làm thủcông, từng là mắm tiến vua thời Nguyễn.

Còn trà càng quý phái hơn, đượcchế biến công phu qua 8 công đoạn, mất hai ngày rưỡi/mẻ, tuyệt đối không quanhiệt.

Và chuyện bắt trà “cưới” mắm củangười xưa thật vi diệu. Theo ông Nguyễn Phúc Hảo, ở P.16, Q.Gò Vấp, TP.HCM, tiềnnhân có những lý lẽ rất thuyết phục khi quyết định cuộc "hôn nhân" này. Cụ thể:

- Trà sẽ hỗ trợ những men vi sinhcó lợi trong mắm phát triển tốt hơn đồng thời tiêu diệt những tạp khuẩn có hạicho đường ruột.

- Trà giúp quá trình trao đổichất, tác động làm hệ tuần hoàn thông suốt hơn khi được dung nạp. Bởi trà có thểdung hòa độ “mặn thốn tim” của muối trong mắm, khử tanh hiệu quả, kích hoạttuyến nước bọt hoạt động dào dạt tạo cảm giác thèm ăn và ăn ngon miệng hơn (chỉkhát sinh tân). Nhờ có trà mà người ăn hấp thu dinh dưỡng của mắm trọn vẹn hơn.

- Trà giúp hệ bài tiết thực kháchhoạt động thông suốt hơn.

- Trà chống những bệnh viêm răng,viêm họng đặc biệt chống bệnh hôi miệng rất thần kỳ.

- Khi liên minh trà - mắm - rượuthuốc (Minh Mệnh) tương tác nhịp nhàng sẽ giúp thận thanh lọc tốt hơn, phòng vàtrị được bệnh đau lưng công sở. Bởi những tác dụng vật lý lẫn hóa học trong tinhdầu trà giúp điều hòa năng lượng mà thận cung ứng cho cơ thể. Trong đó, quantrọng nhất là lượng máu chạy đến nuôi hệ thần kinh tủy sống.

Nhưng trăm nghe không bằng mộtthấy, nên chúng tôi đã nhờ gia đình ông Hảo tái hiện lại cuộc "hôn nhân" này.

 

Ly kỳ trà
Cơm trà - mắm chua

Dạ tiệc hấp hôn

Tiệc mắm tối hôm đó gồm ba món: 2loại mắm cái và mắm chưng. Trong đó, trà lúc ẩn lúc hiện. Món nào cũng ngontuyệt!

Riêng món mắm cái cơm than mặn vàmắm chưng, ông Hảo khuyên thực khách nên ăn suông không cần cặp với bất cứ loạirau đậu nào, nhằm giữ “hương sắc thanh tân” của món ăn.

Gia vị gần như tối giản: khôngđường, không bột ngọt chỉ có ít ớt hiểm và tiêu sọ giã phụ họa.

Tuy vậy, da thịt con mắm cái vẫnđầy đặn, thơm tho và ngọt thanh. Nhờ có nước cốt trà nên thịt mắm mềm dẻo chứkhông bủn. Gia chủ cho biết loại mắm này có thể trữ từ 6 tháng đến một năm vẫnkhông hư, không rệu (ngấu).

Kỳ lạ, gọi là mắm mặn nhưng thịtmắm trội vị ngọt thanh dịu chứ không mặn tí nào. Đó là chất ngọt tự nhiên củađạm cá tươi và tác dụng khử mặn thần kỳ của tinh dầu trà. Cặp đôi trà - mắm giờđây như rồng với phụng, tuy hai mà một, khiến những đôi đũa thực khách cứ “câumồi” không ngơi nghỉ.

Ly kỳ trà
Món mắm cái cơm than chưng trà, nhắm rượu vang Minh Mệnh ngon "thần sầu"

Đặc biệt, khi con mắm vừa quakhỏi vòm họng thực khách thì dư vị ngọt bùi lại trỗi lên và cảm giác thèm ăn lạitrỗi dậy mạnh mẽ như sóng... tình.

Nhấp chút rượu Thái dương khai vịnữ, thơm thánh thót, trội vị chua thực khách nghe lâng lâng sướng! Ai đời rượungồi chung với mắm mà vẫn “đầm ấm” không hề chỏi nhau về mùi lẫn vị.

Tuyệt hảo hơn là món mắm chưngthập cẩm gồm ít mắm cái cá cơm than bằm sơ, thịt và tóp mỡ heo cỏ xắt nhỏ, mộtbộ lòng gà, nửa cái trứng gà với ít đọt và lá trà non ướp hương hoa lài... Chénmắm tươi hồng và phớt tím như má thiếu nữ đang xuân. Ông Hảo tiết lộ, lớp lòngđỏ trứng tươi mọng cũng nhờ tinh dầu trà.

Nhai chậm, khách sẽ nghe đủ vịngọt, mặn, béo bùi, cay nồng ấm và dư vị chát đắng nhẹ của trà. Ấn tượng nhất làvị bùi thanh, không gây ớn ngán của gan gà khi giao hòa với tinh dầu trà. Quả làtuyệt kỹ y mỹ thực Việt!

Ly kỳ trà
Nhờ uống tinh dầu trà nên con mắm cơm than "khuôn trăng" đầy đặn hơn

Theo ông Hảo, món mắm chưng nàylà một trong những bí mật quân lương của nghĩa binh Tây Sơn và sau này là củađoàn quân Nam tiến chúa Nguyễn Hoàng. Dùng thường sẽ giúp người ăn thêm minh mẫntinh thần và cơ thể khỏe hơn (thanh thượng ôn hạ). Đặc biệt, dù có no lắc lưkhách cũng không cảm thấy buồn ngủ như ăn những món thông thường khác...

Tuyệt vời hơn, ăn uống mê sayxong, vài ba giờ sau dư vị ngọt bùi vẫn còn lưu luyến nơi vòm họng thực khách.

Theo ông Nguyễn Phúc Hảo cách thức cho trà vào mắm cái cá cơm và chế biến món mắm chưng có trà như sau:

- Chọn trà làm theo phương pháp thủ công.

- Cho trà vào mắm ở 3 giai đoạn: sau ba ngày ủ mắm, tỷ lệ khoảng 5g trà/1kg mắm, trộn đều; khi mắm ra nước cốt, tỷ lệ khoảng 20g/1kg mắm; trải trà lên một vỉ tre rồi rót nước cốt mắm lên; khi mắm ăn được, lọc lại mắm với cách thức tương tự, lượng trà không hạn chế.

- Chuẩn bị nguyên liệu cho một chén mắm chưng trà: 2/10 chén mắm cái cơm than, băm sơ; 1/3 thịt nạc heo và ít mỡ loại ngon xắt nhỏ; 1 bộ lòng gà xắt nhỏ; nửa cái trứng gà ta có cả lòng trắng; ít tiêu sọ giã, ngò rí, ớt hiểm chín. Trộn đều và chưng cách thủy từ 20 - 30 phút.

Theo Tấn Tới
Thanh niên