Tuy nhiên, Thông tư 104/TT-BTCcủa Bộ Tài chính lại thu hẹp về đối tượng đăng ký giá là doanh nghiệp Nhà nước (Nhànước nắm cổ phần chi phối 51% trở lên) và chỉ phải đăng ký đối với mặt hàng sữadành cho trẻ dưới 6 tuổi. Lợi dụng điều này, các doanh nghiệp sữa khi cổ phầnhóa tha hồ tăng giá bán.
Một công bố của Hội Tiêu chuẩn vàBảo vệ người tiêu dùng VN (Vinastas) năm 2009 cho thấy giá sữa tại VN đầy nghịchlý. Thứ nhất, giá nguyên liệu giảm nhưng giá sản phẩm lại tăng, chỉ có 8% lượngsữa được giao dịch giá linh hoạt.
Thứ hai, thuế nhập khẩu giảm hoặcchưa tăng nhưng giá sản phẩm vẫn tăng. Thứ ba, giá sữa ngoại đắt hơn nhiều sovới sữa nội. Thứ tư, giá sữa tại VN cao nhất thế giới. Cụ thể, giá sữa ở VN là1,4 USD/lít, ở Trung Quốc là 1,1 USD/lít, Ấn Độ là 0,5 USD/lít, các nước châu Âuvà châu Mỹ là 0,5-0,9 USD/lít (tháng 5-2009).
Kết quả thanh tra giá bán tại cácdoanh nghiệp sữa do Thanh tra Bộ Tài chính thực hiện cuối năm 2009 cũng cho thấycác doanh nghiệp nhập sữa về bán gấp 1,7 đến 3,2 lần giá vốn. Cụ thể, sữaLactogen 3 loại 900 g có giá nhập 66.950 đồng, cộng thuế 5% (3.347 đồng) nhưnggiá bán lẻ 131.800 đồng; Nestlé GAU 1 loại 900 g có giá nhập 72.361 đồng, cộngthuế 5%, giá bán 220.000 đồng.
| |
| Giá sữa tăng liên tục, chỉ thiệt cho người tiêu dùng. Trong ảnh: Chọn mua sữa tại một siêu thị ở TPHCM (Ảnh: Tấn Thạnh) |
Công ty TNHH Mead JohnsonNutrition VN (nhập các sản phẩm Enfagrow, Enfakid), giá bán đến nhà phânphối được xác định như sau: Lấy giá vốn cộng thêm 40%-50% lãi gộp, cùng vớitình hình thị trường và kết quả đàm phán với nhà phân phối để xác định giábán cho từng mặt hàng. Mức chênh lệch giá bán - giá nhập C&F từ 101% đến211%, chênh lệch giữa giá bán và giá nhập kho có mức từ 96% đến 197%!
Chủ tịch Hiệp hội Sữa VNNguyễn Tuấn Khải đã từng trả lời báo chí thừa nhận giá sữa ngoại rất bất hợplý, người trong ngành cũng thấy đau đầu. Các tập đoàn sữa lớn đều đặt nhàmáy ở Thái Lan và Malaysia để bán đi khắp Đông Nam Á hưởng thuế suất ưu đãitheo CEPT/AFTA.
Khi nào bịt được lỗ hổngquản lý?
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục phóCục Quản lý giá (Bộ Tài chính), nói Thông tư 104 đã thu hẹp đối tượng phảiđăng ký giá bán theo Pháp lệnh Giá và Nghị định của Chính phủ, miễn saokhoảng cách tăng gần nhất giữa 2 lần tối thiểu là 15 ngày, mỗi lần tăng giátối đa không quá 20%. Do đó, các doanh nghiệp sữa đều “né” tỉ lệ vốn Nhànước 51% để lọt vào diện không phải đăng ký giá.
Nhận thấy sự bất hợp lý này,Bộ Tài chính đã sửa đổi Thông tư 104 theo hướng yêu cầu tất cả các doanhnghiệp kinh doanh sữa đều phải kê khai, đăng ký và niêm yết giá bán.
Căn cứ vào công thức tính giácủa doanh nghiệp, cơ quan quản lý thấy yếu tố nào bất hợp lý sẽ yêu cầudoanh nghiệp điều chỉnh. Mỗi lần tăng giá cũng phải được phép của cơ quanquản lý trên cơ sở “soi” lại cơ cấu giá của doanh nghiệp, đồng thời khốngchế tỉ lệ quảng cáo của mỗi doanh nghiệp. Dự thảo Thông tư 104 sửa đổi dựkiến sẽ được ban hành trong tháng 5 hoặc tháng 6.
Tuy nhiên, đánh giá về hiệuquả của thông tư mới, ông Tuấn chỉ nói “hy vọng” hãm được đà tăng giá sữachứ không khẳng định chắc chắn sẽ hãm được.
Theo ông Tuấn, doanh nghiệpcó các thủ thuật tăng giá và lợi nhuận rất tinh vi. Ví dụ, khi giá nguyênliệu giảm, họ tung chiêu khuyến mãi cộng thêm trọng lượng vào sữa sản phẩmđể giữ giá. Khi giá nguyên liệu tăng, họ kết thúc khuyến mãi để tăng giá sữa.Một vấn đề đáng lo ngại khác là hiện tượng chuyển giá đã được đặt ra đối vớidoanh nghiệp sữa nhưng chưa có cơ chế xác định, xử lý.
|
Người lao động
