Bánh vừng thường được làm vàocuối vụ đông, khi nếp vàng được gặt về nhà và xay xát thành hạt gạo trắngtrong. Ngoài ra, những khi nhà có giỗ, Tết… các bà, các mẹ quêtôi thường lui cui trong bếp để làm chiếc bánh vừng tròn xinh. Thường thìngay cả ngày rảnh rỗi cũng ít khi thấy bà hay mẹ làm, bởi để có một đĩa bánhvừng là cả một nghệ thuật, phải tỉ mỉ và tốn nhiều thời gian.
 |
Tôi nhớ cứ mỗi khi nhà có đámgiỗ, mẹ lại vào bếp làm món bánh này. Bột làm bánh phải chọn loại gạo nếpngon, dẻo thơm, nghiền bột nước thì nặn bánh mới dễ. Nếu nghiền bột khô thìphải trộn thêm nước trước một đêm cho ngấm đều (để khi chiên, bánh không bịnổ bắn tung tóe). Muốn cho bột nước nhanh khô, khi nghiền về cho vào một túivải treo lên nửa ngày, nước sẽ nhỏ giọt xuống, bột tự khô. Nếu muốn nhanh cóthể để túi bột trên tro bếp, tro bếp sẽ thấm hết nước.
Khi bột đã khô, cho vào âulớn, trộn thêm chút bột đậu nành, gấc, lòng đỏ trứng gà … Đây cũng là bíquyết riêng của mẹ tôi vì đậu nành giúp bánh thơm, gấc sẽ làm bánh nhanhvàng hơn khi chiên, còn trứng gà giúp bánh xốp giòn hơn. Nhưng chẳng phảimuốn cho bao nhiêu cũng được vì nếu nhiều trứng hay gấc quá, bánh sẽ cháysém trước khi chín vàng.
Bột nhào nặn bánh phải thậtđều tay, thành một hỗn hợp mịn, dẻo là được. Vo bánh thành hình tròn nhỏ nhưviên bi hay hạt nhãn sau đó lăn trên dĩa có rắc vừng. Làm sao cho lớp bộtbên ngoài phải dính một lớp vừng thật chắc… Vừng làm bánh khi mua về phảisàng, sẩy cho hết bụi và hạt lép, sau đó chà lớp vỏ bên ngoài thật sạch, đểkhi ăn bánh không bị chát vì vỏ.
Bánh vừng ngon hay không cònphụ thuộc ở khâu chiên bánh, nếu quá tay hay non tay đều hỏng. Dầu chiênbánh phải đổ ngập nồi, đợi khi dầu thật sôi mới thả bánh vào. Bánh khi mớicho vào hãy còn sống nặng nên chìm ngay xuống đáy, chỉ khi nào chín bánh mớinổi lên trên. Đây cũng là cách nhận biết để vớt bánh đúng thời điểm chínvàng.
Bánh vừng có thể ăn nhạt hayăn ngọt đều đựơc, thông thường thì người ta vẫn cho mật mía hay đường thắngvàng lên trên mặt bánh mỗi khi cho ra dĩa thắp nhang cúng tổ tiên vào ngàylễ, Tết hay mời khách.
Nếu ai đó đã từng thử ăn bánhvừng quê tôi hẳn sẽ chẳng thể nào quên được hương vị thơm béo từ vừng, ngọtgiòn của bánh, ngậy của trứng và gấc… bởi thế mà tuổi thơ của lũ trẻ conchúng tôi chẳng thể nào quên được hương vị cũng như cảm giác khi mỗi mùađông về ngồi bên bếp củi, tay vo viên những miếng bột trắng chờ mẹ chiên, chỉ để nếm sản phẩm tự tay mình làm…
TheoĐoàn Xuân
PNO
