Ngân hàng Nhà nước chính thứccó ý kiến trả lời về trường hợp huy động vốn VND đặt trần lãi suất 14%/năm vàodấu hỏi.

Ngày 11/5/2011, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Đồng Tiến có công văngửi Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á châu (ACB), trả lời về một vướng mắc trongviệc triển khai một loại sản phẩm huy động vốn.

Có thể ACB đang tính chuyện triển khai sản phẩm huy động VND bảo đảm bằng USD.Trên thực tế, một số ngân hàng đã triển khai sản phẩm này, nhưng có “phát sinh”những hoài nghi về việc tôn trọng trần lãi suất 14%/năm hiện hành nên ACB phảitìm hiểu cụ thể từ ý kiến của nhà điều hành.

Và công văn của Ngân hàng Nhà nước cho biết: “Theo quy định của pháp luật vềhoạt động huy động vốn, ACB không được thực hiện huy động vốn dưới hình thứcnhận tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Việt Nam đảm bảo bằng đô la Mỹ và các hìnhthức huy động vốn khác không phù hợp với quy định của pháp luật”.

Tuy nhiên, đối với cho vay bằng đồng Việt Nam, “ACB và khách hàng vay có thểthỏa thuận đồng tiền trả nợ và việc bảo toàn giá trị nợ gốc theo quy định tạikhoản 1 Điều 13 Quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng ban hànhtheo Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc Ngân hàng Nhànước”.

Như vậy, tính huống “oáiăm trần lãi suất 14%/năm” màchúng tôi đề cập ngày 28/3 vừa qua cũng đã có câu trả lời cụ thể.

Tình huống đó xuất phát từ sự xôn xao của một số nhà đầu tư về trường hợp một sốngân hàng thương mại đưa ra sản phẩm gửi tiết kiệm bằng VND được bảo đảm bằngUSD. Khẩu hiệu mà một thành viên đưa ra cho sản phẩm này là “Bảo vệ người gửitiền trước mọi biến động tỷ giá”.

Với sản phẩm đó, khách hàng gửi tiền bằng VND, theo một số kỳ hạn nhất định,phương thức đảm bảo giá trị cho người gửi tiền được xác định theo hai trường hợp.

Oái ăm trần lãi suất 14%/năm: Đã có câu trả lời!
Thông tin giới thiệu sản phẩm "Tiết kiệm VND đảm bảo theo trị giá USD" trên website một ngân hàng, ảnh chụp màn hình lúc 0h01 ngày 14/5/2011 (Ảnh: VnEconomy)

Trường hợp 1: Nếu tỷ giá USD/VND biến động giảm hoặc bằng vào ngày đáo hạn,khách hàng sẽ được hưởng toàn bộ tiền gốc ban đầu cộng với tiền lãi tính theolãi suất 14%/năm và thời gian thực gửi.

Trường hợp 2: Nếu tỷ giá USD/VND biến động tăng vào ngày đáo hạn, khách hàng sẽđược hưởng toàn bộ tiền gốc ban đầu cộng với tiền lãi tính theo lãi suất 14% vàthời gian thực gửi; cộng thêm phần bù đắp tỷ giá tính bằng số tiền gửi gốc banđầu (nhưng được quy đổi ra USD theo tỷ giá bán mà ngân hàng niêm yết tại ngàygửi) nhân với mức chênh lệch giữa tỷ giá bán ra của ngày đáo hạn và tỷ giá bánra của ngày gửi.

Vấn đề đặt ra ở trường hợp tỷ giá tăng, đến kỳ đáo hạn khách hàng được hưởngthêm phần “bù đắp” tỷ giá tăng đó, lãi suất thực nhận theo đó sẽ cao hơn 14%/năm.Vậy, trường hợp này, ngân hàng có phạm luật hay không?

Câu trả lời đã chính thức có từ ý kiến trên của Ngân hàng Nhà nước.

Thế nhưng, lại có một câu hỏi khác đặt ra: đến 0h01 ngày 14/5, thông tin về sảnphẩm trên vẫn được giới thiệu trên website của một ngân hàng thương mại là sao?

Có thể suy xét rằng, việc ngân hàng triển khai sản phẩm đó trên thực tế thờigian qua chưa có phát sinh khi giá USD liên tục sụt giảm so với VND. Theo đó,người gửi tiền vẫn thực nhận lãi suất đúng trần 14%/năm, khoản bù thêm tỷ giátăng từ ngân hàng dẫn đến vượt trần 14%/năm chưa có trên thực tế, hoặc các khoảntiền gửi theo sản phẩm này chưa đến kỳ đáo hạn và Ngân hàng Nhà nước chưa có“giấy trắng mực đen” để can thiệp.

Thế nhưng, dù chưa xẩy ra phát sinh hay không, nội dung công văn trên đưa ra ýkiến rõ ràng: “không được thực hiện huy động vốn dưới hình thức nhận tiền gửitiết kiệm bằng đồng Việt Nam đảm bảo bằng đô la Mỹ”. Điều này đồng nghĩa vớiviệc chốt hẳn việc vượt trần 14%/năm ngay cả ở tình huống tiềm năng.

Đặt trong diễn biến của thị trường ngoại hối, từ ngày 19/4/2011, giá USD bán racủa các ngân hàng thương mại bắt đầu một xu hướng giảm kéo dài cho đến nay. Mứcbán ra trong ngày 13/5 là 20.620 VND. Tuy nhiên, tỷ giá kỳ hạn ngắn và dài hạnlại cho thấy xu hướng tăng vẫn còn.

Cụ thể, giá USD bán ra kỳ hạn 3 ngày tính đến 14h51 ngày 13/5 được xác định là20.655 VND; 7 ngày là 20.686 VND; 30 ngày là 20.805 VND; 90 ngày là 21.115 VND;180 ngày là 21.579 VND và 365 ngày là 22.509 VND.

Với xu hướng trên, có thể một câu hỏi phức tạp khác lại được đặt ra: với trườnghợp ngân hàng đã “lỡ” huy động qua sản phẩm trên, khi đáo hạn nếu tỷ giá tăng vàphải thực hiện bù đắp cho khách hàng theo điều khoản của hợp đồng, qua đó nếuvượt 14%/năm thì phải xử lý thế nào? Hay những trường hợp đó không hồi tố?

Theo Minh Đức
VnEconomy