Một vụ án khi đưa ra xét xử thì bắt buộc phải trải qua khâu đầu tiên là công tác điều tra. Những tài liệu chứng cứ do cơ quan điều tra thu thập được hầu như có tác dụng quyết định đến việc truy tố, xét xử của Viện Kiểm sát và Tòa án. Chả thế mà người ta đã có câu “án tại hồ sơ”.

 

Trong vụ án oan sai của ông Nguyễn Thanh Chấn thì rõ ràng cái sai đầu tiên là thuộc về công tác điều tra. Chưa bàn đến chuyện các điều tra viên đã dùng nhục hình bức cung, mớm cung, dụ cung với bị can mà ngay trong khâu thu thập chứng cứ, đánh giá tài liệu, giám định dấu vết… cũng đã có quá nhiều sai sót. Vậy những ai đã tham gia điều tra vụ án này từ đầu?

 

Đó là các ông:

 

1. Thái Xuân Dũng, khi đó là Phó thủ trưởng cơ quan điều tra, Phó phòng Cảnh sát điều tra (PC16 ngày ấy). Ông Dũng là người ký kết luận điều tra vụ án để chuyển Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Bắc Giang truy tố Nguyễn Thanh Chấn. Nay ông Thái Xuân Dũng đã đeo hàm Đại tá và là Chánh thanh tra Công an tỉnh.

 

2. Ông Lê Văn Dũng, ngày ấy là Phó phòng Cảnh sát điều tra trực tiếp chỉ huy điều tra vụ án Nguyễn Thanh Chấn. Nay ông Dũng là Đại tá, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC47).

 

3. Ông Nguyễn Đình Dung là điều tra viên chính của vụ án Nguyễn Thanh Chấn. Nay ông Dung là Thượng tá, Phó trưởng Công an huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang.

 

4. Ông Trần Nhật Luật là điều tra viên, nay là Phó trưởng Công an huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.

 

5. Ông Đào Văn Biên, điều tra viên, nay là Phó trưởng phòng PC45.

 

6. Ông Nguyễn Trung Thành, điều tra viên, trực tiếp hỏi cung Nguyễn Thanh Chấn. Nay là Phó trưởng phòng Công tác Đảng, công tác quần chúng.

 

7. Một điều tra viên tên là Tân, đã mất.

 

 

Được biết, chiều ngày hôm qua (7-11-2013), Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang Phạm Văn Minh đã yêu cầu các cán bộ điều tra trực tiếp điều tra vụ án Nguyễn Thanh Chấn phải làm bản tường trình báo cáo lại toàn bộ quá trình điều tra vụ án này.  Lãnh đạo Công an tỉnh Bắc Giang cũng sẽ kiên quyết xử lý những ai đã gây nên vụ án oan sai này.

 

Theo Petrotimes, trong vụ án oan này, ông Phạm Văn Minh, Giám đốc Công tỉnh Bắc Giang hiện nay cũng không thể không có trách nhiệm. Bởi lẽ, vào thời điểm vụ án xảy ra, ông Minh là Phó Giám đốc Chỉ huy cảnh sát, Thủ trưởng cơ quan điều tra Công an tỉnh Bắc Giang.

 

Một vụ trọng án xảy ra, Thủ trưởng cơ quan điều tra là người chỉ đạo việc điều tra, và quyết định các biện pháp nghiệp vụ điều tra thủ phạm. Việc ký kết quả điều tra có thể do Phó Thủ trưởng cơ quan Điều tra được ủy quyền của Thủ trưởng Cơ quan Điều tra thực hiện…

 

Nhưng bất luận thế nào, Thủ trưởng cơ quan điều tra, mà trong trường hợp vụ án Nguyễn Thanh Chấn này, ông Phạm Văn Minh có phần trách nhiệm. Tất nhiên, trách nhiệm đến mức nào còn tùy thuộc vào những điều đang nằm trong “ hồ sơ phụ”.

 

Với một vụ án, có rất nhiều loại hồ sơ. Những hồ sơ được đưa ra phục vụ cho công tác xét xử chỉ là phần chứng cứ , kết quả điều tra của vụ án.

 

Nhưng các hồ sơ phụ, gồm kế hoạch điều tra, các văn bản báo cáo của điều tra viên, sự chỉ đạo của các cấp chỉ huy; kế hoạch áp dụng các biện pháp nghiệp vụ… thì sẽ chứng minh rõ nhất cho câu hỏi: Công tác điều tra có đúng pháp luật hay không? (Tất nhiên là trong trường hợp các tài liệu đó còn được lưu giữ cẩn thận).