Nếu khôngkhắc phục tình trạng ô nhiễm như hiện nay, chợ truyền thống từ nơi phụcvụ cho các nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống của người dân sẽ trở thànhcác “ổ” truyền bệnh, phát tán chất độc hại, đe dọa đến cuộc sống ngườidân.

Rất ít chợ có hệ thống xử lý rác thải

Theo thống kêcủa các cơ quan chức năng, hiện TPHCM có khoảng 240 chợ truyền thống.Trong đó, chỉ có 34,9% chợ có cơ sở hạ tầng khá tốt vì mới được nângcấp, sửa chữa, xây dựng trong khoảng 7 năm trở lại đây. Số chợ còn lạiđang bị xuống cấp, tình trạng phổ biến là nhà lồng bị dột, hệ thốngthoát nước thường bị tắc nghẽn, khung sườn của quầy sạp bị gỉ sét dokhông được sửa chữa kịp thời, nhiều chợ đang quá tải... Về xử lý rácthải và nước thải, chỉ có 7,1% chợ đã đầu tư hệ thống xử lý rác thải,41,6% chợ có nơi tập kết rác với diện tích bình quân 41,5 m2/chợ. Số chợcòn lại không có nơi tập kết rác nên tiểu thương thu gom rác trước cácquầy sạp để công nhân vệ sinh đến thu dọn.

Một tiểu thương chợ Xóm Củi, quận 8-TPHCM chế biến thực phẩm ngay bên cạnh nơi đổ rác

Từ năm 2003đến nay, UBND các quận, huyện đã tổ chức nâng cấp, sửa chữa cơ sở hạtầng của các chợ nhưng vì nguồn kinh phí hạn hẹp nên không cải thiệnđược bao nhiêu tình hình xuống cấp của các chợ hiện nay. Trong khi đó,do sự gia tăng dân số, nhiều chợ đang ngày càng quá tải, việc tìm mặtbằng để xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khu vực thu gom rác gặp vôcùng khó khăn. Ngay cả ba chợ đầu mối của TP là Thủ Đức, Bình Điền vàHóc Môn dù đã được xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung nhưngcông suất xử lý hiện không đáp ứng nhu cầu thực tế.

“Cõng” thêm chợ tự phát

Hiện nay, hầuhết các chợ ở TP đều tồn tại tình trạng nước thải và rác vương vãi khắpnơi. Thực tế khó chấp nhận là khu vực bẩn nhất trong chợ lại là khu vựcbán hàng thực phẩm tươi sống - nơi lẽ ra phải được bảo đảm an toàn vệsinh nhất. Thực trạng này dễ dẫn đến thực phẩm bị nhiễm bẩn, nhiễm bệnhrồi lây lan ra cộng đồng. 

Tại chợ XómCủi (quận 8), nền chợ của khu vực bán hàng thực phẩm tươi sống luôn nhớpnhúa nước thải đen kịt, rác thì nơi nào cũng có. Trong khi đó, tiểuthương ở đây lại vô tư đổ nước rửa hàng hóa xuống nền chợ, làm nhiềumiệng hố ga thoát nước ở đây gần như bị bịt kín bởi rác.

Không chỉ chợXóm Củi, đây còn là hình ảnh phổ biến ở hầu hết các chợ truyền thống củaTP. Lý giải về tình trạng xuống cấp của chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh),đại diện ban quản lý của chợ này cho biết do được xây dựng trên 30 nămnên hạ tầng chợ đã xuống cấp nghiêm trọng, hệ thống cống gom nước thảitrong chợ và khu vực xung quanh hoạt động rất kém dẫn đến hình thànhnhiều vũng nước tù đọng là không thể tránh khỏi. Chợ này đến nay vẫnchưa tìm được mặt bằng để làm nơi tập trung rác.

Bên cạnh đó,hiện nay, hầu hết các chợ ở TP phải “cõng” thêm các chợ tự phát ở xungquanh. Do các “chợ cóc” này không hề có hệ thống thu gom, xử lý nướcthải, rác thải nên môi trường xung quanh các chợ chính càng thêm nhếchnhác. Tuy nhiên, việc dẹp các chợ tự phát tại các quận, huyện hiện naychỉ như “bắt cóc bỏ đĩa”, dẹp được vài ba hôm thì chợ “mọc” lại. Theothống kê, trên địa bàn TP hiện có khoảng 176 điểm, khu vực mua bán tựphát, tập trung ở các quận Gò Vấp, Bình Thạnh, Thủ Đức, Tân Phú...