Chuyện quanh cây sưa trị giá cả chục tỷ đồng

Cây sanh mọc trùm kín ngôi miếu.

Trung tâmquần thể di tích là ngôi đền Chóa. Phíatrước đền là hồ bán nguyệt rộng 7 sào,nước trong vắt. Hàng cây cổ thụ êm đềmsoi bóng. Phóng tầm mắt ra phía xa sẽthấy cây sanh khổng lồ cũng đang soimình dưới làn nước xanh rêu mát lạnh.Anh bạn đồng nghiệp của tôi cứ mãi xuýtxoa về nét phong thủy “quá tuyệt vời,không chê vào đâu được” của khu di tíchnày. Cố giáo sư Trần Quốc Vượng trongcuốn “Việt Nam – cái nhìn Địa - vănhóa”, khẳng định đền Chóa có tín ngưỡngđộc đáo, đại diện của cư dân ven sôngCầu thờ thần nước.

Ba người đàn ông đứng tuổi nhìn chúngtôi với thái độ hơi... cảnh giác. Chúngtôi giới thiệu là nhà báo, họ mới chobiết mình ở đây với nhiệm vụ trông coiđền, kiêm luôn cảnh giới cây sưa cực quýở trước cửa đền. Ông Nguyễn Duy Oanh, 67tuổi, chủ tịch Hội người cao tuổi thônChân Lạc quả quyết, cây sưa này khôngdưới 150 năm tuổi (!?).

Bia đá ngót 150 năm tuổi trong đền Chóa.

Ông Oanhnói: “Dưới gốc đa ngoài cửa đền có mộtcái bia đá. Năm 1999, có người của SởVăn hóa về đọc chữ Nho trên đó và bảo nóđã có 128 năm rồi. Bia đá đó ghi lạicông đức của những người đã hiến ruộngđể mở rộng hồ bán nguyệt. Khi đó, chắcchắn đã phải có cái cây này rồi, vìngười ta chỉ mở rộng hồ đến gốc cây làdừng lại”.

Anh Ngô Thế Hồng, Trưởng thôn Chân Lạccho phép chúng tôi mục sở thị cây sưa cổthụ bên hồ. Thân cây có đường kínhkhoảng 0,7m, ngót 2 người ôm mới xuể. Bộrễ của nó chườm lên mặt đất với nhữnghình thù kỳ quái. Anh cho biết, cứ vàomùa tháng ba là cây trổ hoa, những chùmhoa trắng ngà, li ti rất đẹp.

Cây sưa khổng lồ này phải hai người ôm mới xuể.

Để minhchứng cho tuổi đời 150 năm của cây sưa,ông Oanh cho biết, đền Chóa có 4 cây cổthụ, được trồng để trấn 4 phía đền. Đólà cây sanh khổng lồ, cây cọ, cây lim vàcây sưa này. Cây sanh thì to đến nỗi mọctrùm kín cả cái miếu thờ ngay dưới gốcnó. Cây lim thì đã bị chặt vào những năm60 và giờ chỉ còn trơ lại gốc.

Thời đó, chính quyền xã thấy cây limquý, đã huy động dân quân đốn hạ, xẻ gỗvà chia cho mỗi thôn mấy tấm để chắnthóc, che chuồng lợn. Sau này, có vàinhà mang số gỗ quý đó nộp lại cho xã.Bây giờ, nó được dùng để làm nhà tạm chobảo vệ ở. Khi hạ cây xuống người ta đođược độ dài của nó đến gần 50 mét! Điểmqua các “bạn đồng niên” để biết cây sưanày cổ thụ đến mức nào.
 

Gốc cây lim bị chặt từ những năm 60.

Cách đây vàinăm, cả nước bỗng bùng phát nạn chặttrộm sưa, kể cả những cây mới chỉ tobằng bắp chân. Tổng số phải đến vài chụcvụ. Cứ sáng ra, người dân lại bàng hoàngthấy cây sưa trước cổng nhà mình chỉ còntrơ lại gốc! Kẻ gian đã cưa đổ cây, cholên xe và tẩu thoát trong đêm. Và ngườita bỗng có thêm một khái niệm mới: “sưatặc!”.

Cũng chẳng biết tại sao gỗ sưa lại đắtđỏ đến thế. Có người bảo là đại giaTrung Quốc mua về… ướp xác. Có người lạiquả quyết là dân buôn ma túy nghiền gỗsưa ra để trộn thêm vào bột heroin(?!).Lúc cao điểm, dân buôn gỗ sưa thu muavới giá 3-4 triệu đồng cho 1kg gỗ sưa!Một con số thật khó tưởng tượng. Ở VĩnhPhúc, có người còn đào cả nền nhà mìnhlên để moi móc ra cái gốc sưa ngày trướclàm nhà chặt béng mất. Dù chỉ còn trơlại cái gốc, thế mà cũng được gần nửatỷ. Có thể nói không ngoa là người ta đãthất điên bát đảo vì loại gỗ siêu đắtnày.

Trở lại với cây sưa cổ thụ trước cửa đềnChóa. Cây sưa 150 năm tuổi, cho lượnglõi chừng vài tấn, thì giá trị của nó sẽlà bao nhiêu?

Lập kế hoạch bảo vệ sưa

Trước đây, cả làng chả ai biết đó là câysưa. Ông Nguyễn Duy Phối, người cao tuổithôn Chân Lạc bảo: “Cả làng cả xã chảbiết sưa với nay gì sất, chỉ biết nó làcây cổ thụ mọc trước đền”. Cho đến khicó người đến thăm và bảo đó là cây sưaquý lắm, gỗ bán bằng cân, thợ buôn gỗđịnh giá nó cỡ tỷ rưỡi đồng thì các cụmới tá hỏa. Cây sưa quý thế, nhỡ bọntrộm cưa mất thì vừa mất của lại vừa cótội với tâm linh. Vì thế, các cụ bàn bạctìm cách bảo vệ cây sưa.

Phần thân chính của cây cao hơn 10m.

Một đội tựvệ gồm 5 người được thành lập, cùng vớihai “ông đám” (người được dân làng cử ratrông coi đền trong vòng 2 năm, giốngnhư các ông thủ từ) ngày đêm trực chiếncanh giữ cây sưa.

Hai “ông đám” ăn ở ngay sau khuôn viênđền suốt ngày đêm. Hai ông làm nhiệm vụthường trực, còn 5 thành viên của độitrật tự thường xuyên tuần tra và luôntrong tình trạng sẵn sàng chiến đấu vớitội phạm.

Ông Lợi cho hay, ban ngày bà con lối xómthường xuyên qua lại, bọn trộm có to ganđến mấy cũng chẳng dám liều. Nhưng banđêm, giữa khu đền vắng này thì chả nóitrước được điều gì.

Một đêm tháng Chạp năm ngoái, bọn trộmđã liều lĩnh đột nhập vào khu đền. Haingười trông giữ khi đó là ông NguyễnĐình Quỳ và Nguyễn Văn Hồng đang nằm ngủbỗng nghe thấy một tiếng “ùm” rất to.Đoán biết là có sự chẳng lành, hai ôngngay lập tức gọi điện thông báo cho cácthành viên khác, rồi vội vã chạy rangoài xem sự thể.

Cành thấp nhất của cây sưa cổ thụ đã bịkẻ gian cưa đổ xuống hồ. Thấy động tĩnh,bọn chúng chuồn mất mà chưa kịp mangcành cây đi.

Cành cây bọn trộm cưa đứt có đường kính20cm, được các cụ cắt đôi và cất giấu,canh phòng cẩn mật, đề phòng bị đánhcắp. Chúng tôi muốn xem và chụp ảnh cànhsưa cũng phải được sự đồng ý của trưởngthôn, ông chủ tịch mặt trận…

Cành sưa bọn trộm cưa rụng được các cụ giấu kín.

Ông Lợi bảo:“Đôi lúc nghĩ cũng sợ, đám chúng tôitrông cả cái cây bằng vàng giữa trời. Cứtối đến là cửa đóng then cài, nếu khôngphải là người thân quen, có trách nhiệmthì tuyệt đối không mở cửa. Ngộ nhỡchúng đập cho một gậy, hay là xịt thuốcmê thì mất cả”.

Tôi hỏi: “Vậy nếu bọn trộm cứ liều lĩnhxông vào cưa đổ cây thì các cụ làm thếnào?”. Ông Lợi bảo: “Chúng tôi đã tínhtoán cả. Có động tĩnh là bật hết điệnngoài kia lên, gọi ngay cho đội tự vệrồi mới xông ra tiếp ứng. Bọn chúngkhông thể đi quá nhanh được. Vũ khíchúng tôi cũng đã cất sẵn ở đây rồi, cóchuyện gì là sẵn sàng chiến đấu ngay,quyết không để cho kẻ gian cướp mất tàisản quý giá của dân làng”.

Các cụ trông coi cây sưa kể, mấy nămtrước có một lái buôn trả 1,5 tỷ để muacả gốc lẫn ngọn cây sưa, nhưng dân lànghọp nhau nhất quyết không bán. Người dâncòn lập lán trại ngay dưới gốc cây đểcanh chừng.

Rời ngôi đền với cây sưa cổ thụ khổnglồ, tôi chợt thấy lo cho mấy cụ trôngnom cây sưa. Cây sưa với đường kính0,7m, riêng phần thân chính cao hơn 10m,cùng rất nhiều cành to, rễ lớn này, cũngphải cho cỡ chục mét khối gỗ với vàikhối lõi. Với cái giá 3-4 triệu đồng mộtkg, thì cây sưa này cũng phải cỡ chục tỷđồng. Quả là một “cây vàng” khiến bọnsưa tặc thèm khát.
 

Theo VTC News