Mang tiền mua bệnh

Khuất mắt trông coi

Ảnh minh họa Nguồn: Tạp chí Tài chính

Trong vaingười đi tìm nguồn hàng, chúng tôi tìm tới cơ sở sản xuất nước uống tinh khiếtnằm trên đường 70 (huyện Thanh Trì - HN), đường Quan Nhân (Nhân Chính, ThanhXuân, Hà Nội).

Tại cơ sởsản xuất nước uống Newsky ở đường 70, chúng tôi thật sự bất ngờ vì xưởng sảnxuất chỉ là căn nhà cấp bốn rộng hơn 10m2. Toàn bộ máy móc thiết bị để sản xuấtra loại nước uống tinh khiết cho người tiêu dùng đều được đặt trong căn nhà tămtối, ẩm thấp. Chủ cơ sở sản xuất cho biết, sản phẩm bán cho các đại lý có giá10.000đ/bình 19, 8lít, sau khi cộng các chi phí vận chuyển, đại lý có thể bán từ15.000 - 20.000/bình tùy thuộc từng địa bàn. Đồng thời khẳng định, ngoài nguồnnước máy, cơ sở còn trang bị cả hệ thống giếng khoan để sẵn sàng sản xuất nướcphục vụ người tiêu dùng (đây là nguồn nước đã bị ô nhiễm và cách nghĩa trang VănĐiển chưa đầy 1km - PV).

Nguồnnước sau khi tích trữ tại bể ngầm sẽ được dẫn qua các đường ống nhỏ tới bìnhinox, sau đó vận hành qua từng giai đoạn lắng lọc trước khi đóng vào bình. Quansát mặt sân cũng như sàn nhà, nước thải lênh láng, một dòng nước vàng đen từ từchạy ra mặt cống cạnh ngõ đang bốc mùi. Nguy hại hơn, mặc dù môi trường ẩm ướt,hôi hám như vậy nhưng hàng chục chiếc bình vẫn được người sản xuất vô tư bật sẵnnắp chờ châm nước vào bình.

Bên cạnhđó là các vỏ bình đã qua sử dụng được thu hồi về vứt chồng chất trong chậu nướcđã đổi màu chờ người lau chùi. Đặc biệt, trong số 3 lao động đang làm việc tạiđây, không có người nào sử dụng các dụng cụ nhằm bảo đảm vệ sinh như găng tay,khẩu trang, đồ bảo hộ. Cũng theo lời chủ cơ sở sản xuất, các sản phẩm sản xuấtvào dịp hè thường không có hàng để bán. Ngoài những khách hàng là người dânquanh khu vực, cơ sở còn cung cấp cho các cơ quan, trường học, các cửa hàng ănuống trên địa bàn với khối lượng lớn.

Tại mộtvài cơ sở sản xuất nước uống tinh khiết trên đường Quan Nhân, tình trạng cũngkhông khá hơn. Hầu hết những người tham gia sản xuất đều không tuân thủ các yêucầu vệ sinh mà ngành y tế quy định. Khi được hỏi về nguồn nước và bản công bốchất lượng sản phẩm, chủ cơ sở sản xuất ở đây sẵng giọng: “Yên tâm đi, chấtlượng đảm bảo 100%, khách mua về để hàng chục năm sau dùng vẫn như mới! ở đâutôi không biết, còn ở đây năm nào cũng có cán bộ ngành y tế đến lấy mẫu về kiểmtra, nếu không đảm bảo chất lượng đã bị phạt lâu rồi".

Đồng thờianh này cũng cho biết, giá xuất buôn với mức 7.000đồng/bình 19 lít, còn giá bánthực tế có thể dao động từ 15.000 - 25.000 đồng tùy thuộc vào từng đại lý. Chấtlượng nước có đảm bảo hay không hoàn toàn tùy thuộc vào quá trình sản xuất, nếucác cơ sở sản xuất không tuân thủ các quy định đề ra chắc chắn sẽ ảnh hưởng đếnchất lượng sản phẩm. Tuy vậy, người bán phải biết "thổi" sản phẩm lên (về giácả, mẫu mã, kiểu dáng) thì người tiêu dùng mới tin tưởng mà sử dụng được?!

Công nghệ tự chế

ôngNguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội thừa nhận, nước uống tinhkhiết hiện đang là mặt hàng rất khó quản lý. Đây là mặt hàng đem lại lợi nhuậnrất cao cho nên cơ sở sản xuất xuất hiện ngày càng nhiều. Hiện nay, trên địa bànthành phố có 381 cơ sở sản xuất nước uống đóng chai, đóng bình các loại. Nhưngchỉ có một số ít công ty lớn là có sự đầu tư thỏa đáng nên chất lượng tương đốiđạt tiêu chuẩn, còn lại đa phần là những hộ gia đình sản xuất nhỏ lẻ với cáctrang thiết bị còn mang tính thủ công, nhà xưởng chật chội, chưa có sự phân khuriêng biệt (giữa khu xử lý bình và khu chiết rót).

Ông Cườngnhấn mạnh, cần phải phân biệt giữa nước khoáng và nước uống tinh khiết. Nướcuống tinh khiết chỉ ở dạng thông thường trải qua quá trình lọc, thẩm thấu ngượcbằng công nghệ RO cho dạng nước tinh. Còn nước khoáng có ở một nguồn nhất địnhvà được quản lý chặt chẽ về các chỉ tiêu, chất lượng. Do vậy, không nên đánhđồng chất lượng giữa hai loại nước này với nhau.

Tất nhiênmỗi loại đều có các tiêu chuẩn riêng nhưng để đảm bảo chất lượng thì nước uốngtinh khiết phải đảm bảo tuyệt đối các quy định của ngành như: phải có sự giámsát, kiểm tra chặt chẽ về nguồn nước, đánh giá về các chỉ tiêu vi sinh, hóa lý,các dụng cụ trong quá trình sản xuất.

Trên thực tế, có nhiều cơ sở khi sản xuấtnước uống không có vốn đầu tư nên đã sử dụng những công cụ, dây chuyền sản xuấttự chế, mua những chai nhựa không rõ nguồn gốc nên chắc chắn sẽ không đảm bảo vềchất lượng. Một thực tế khác, có những doanh nghiệp, cơ sở sản xuất khi đưa mẫuđi kiểm nghiệm thì đạt tiêu chuẩn nhưng khi kiểm tra thực tế lại không đạt chấtlượng.