Xăng dỏm: nguyên nhân chính cháy xe

Các nhà nghiên cứuTP.HCM đã chính thức có câu trả lời về nguyên nhân gây cháy xe máy. Trong banhóm nguyên nhân được dẫn ra, xăng dỏm được xem là nguyên nhân chính.

Đó là kết quảnghiên cứu của nhóm các nhà khoa học thuộc nhiều cơ quan khoa học tại TP.HCM.Kết quả chính thức sẽ được công bố nay mai.

Nghiên cứu do cácnhà khoa học của Trung tâm Nghiên cứu công nghệ lọc hóa dầu (RPTC), phòng thínghiệm trọng điểm động cơ đốt trong Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM)thực hiện. Sở Khoa học - công nghệ TP.HCM trực tiếp theo dõi, chỉ đạo nghiên cứunày. Sau khi làm các thực nghiệm và phân tích số liệu về nhiều vụ cháy xe máytại TP.HCM, nhóm nghiên cứu đã đưa ra kết luận.

Ba nhómnguyên nhân

Thứ nhất, việc sửdụng nhiên liệu kém chất lượng như xăng pha methanol, ethanol (thường gọi là cồnmethanol, cồn ethanol) chất lượng thấp và không đúng kỹ thuật. Điều này được cholà tác nhân dẫn đến rò rỉ xăng do hệ thống ống dẫn có hiện tượng bị phá hủy hoặcdo áp suất hơi cao, song cũng có trường hợp do người sử dụng bất cẩn làm rò rỉ.Nguồn xăng rò rỉ tiếp xúc với nguồn nhiệt đủ độ nóng sinh ra từ các nguồn: hoạtđộng của máy xe, hoặc ma sát của hệ thống hãm, hoặc tia lửa điện phát ra do chậpmạch của hệ thống điện trong xe (hiện tượng này được giải thích do hệ thống bảovệ cầu chì không còn tác dụng hoặc cầu chì kém chất lượng)... Theo nhận định,đây là những yếu tố tạo nên khả năng gây cháy xe.

Một vụ cháy xe máy sau khi vừa đổ xăng xảy ra ngày 18-2-2012 - Ảnh: N.T.P.

Thứ hai, sự chậpmạch của hệ thống điện trong trường hợp hệ thống bảo vệ cầu chì bị vô hiệu hóahoặc không đúng yêu cầu kỹ thuật sẽ tạo nguồn lửa và kết hợp sự có mặt của chấtdễ cháy, dễ bén lửa, chẳng hạn như các chi tiết làm bằng nhựa gắn trên xe.

Thứ ba (gồm các yếutố khách quan và chủ quan của người sử dụng): các nguồn lửa sinh ra do để cácvật dụng dễ cháy nổ (quẹt gas, nước hoa...) ở các vùng nóng cục bộ trong phạm vithùng chứa mũ bảo hiểm, vật dụng cá nhân gắn liền với xe. Hoặc do các vật liệudễ cháy như bao nilông, vải... bám dính vào ống xả khói thải. Ở nhóm nguyên nhânnày, những yếu tố được nhấn mạnh là việc sử dụng xăng có chỉ số octan thấp nhưxăng A83 hoặc xăng pha methanol, ethanol kém chất lượng, không tương thích vớiyêu cầu của động cơ sẽ gây ra các vùng nóng cục bộ (phát sinh nhiệt) và gia tăngnguy cơ cháy.

Xăng phakhông tự cháy nổ

Nhóm đã nghiên cứutrên các mẫu xăng A83, A92 và A95; các mẫu xăng được pha với hàm lượng methanol,ethanol khác nhau; sử dụng một loại phụ gia tiết kiệm xăng xuất xứ từ TrungQuốc.

Chiếc xe được sửdụng nghiên cứu, khảo sát nhằm đánh giá những khả năng nói trên là xe mới hoàntoàn của một hãng được nhiều người ưa chuộng. Xe được đặt trên bệ thử trongphòng thí nghiệm, cho chạy với chế độ bình thường tương đương hoạt động của mộtxe chạy trong khu vực TP.

Với các điều kiệnđể đánh giá nói trên, nhóm nghiên cứu đã đưa ra nhận định: không có sự tự cháynổ của xăng pha methanol, ethanol, acetone khi không có nguồn nhiệt lớn. Yếu tốdẫn điện của xăng gây ra hiện tượng chập mạch cũng không xảy ra. Tuy nhiên, nhómnghiên cứu cho rằng khi pha methanol, acetone và ngay cả pha ethanol ở hàm lượnglớn sẽ là nguyên nhân gián tiếp tăng nguy cơ cháy do khả năng phá hủy hệ thốngống dẫn nhiên liệu hoặc tăng áp suất hơi, làm xăng rò rỉ. Khi nguồn xăng rò rỉnày chạm vào ống xả khói hoặc chập mạch của hệ thống điện (do những nguyên nhânđã đề cập ở trên) thì cháy sẽ xảy ra.

Hiện tượng từ tĩnhđiện sinh ra trong bình xăng (thường do xăng chao lắc tạo ra) cũng đã được kiểmtra, đánh giá. Nhưng nhóm nghiên cứu nhận định chưa phát hiện sự có mặt của hiệntượng này trên xe máy. Các nhà chuyên môn cho rằng có thể do bình xăng của xemáy có thể tích nhỏ, nên chao lắc của xăng có trong bình không đủ khả năng sinhra hiện tượng này (nó thường sinh ra trong các xe bồn, nên loại xe này thường cócọng xích lòng thòng gần tiếp đất để triệt tiêu, tĩnh điện).

Sử dụngmethanol tăng đột biến

Kết quả nghiên cứucho thấy khả năng tăng chỉ số octan của xăng nhờ pha vào các loại cồn nhưmethanol, ethanol là rất cao trong khi giá thành của methanol rất thấp so vớicác loại phụ gia làm tăng chỉ số octan khác. Do vậy, nhóm nghiên cứu nhận địnhđể tăng chỉ số octan cho xăng, việc pha thêm methanol hay ethanol với hàm lượngcao vào xăng là hoàn toàn có thể thực hiện.

Trong quá trình thuthập thông tin, tìm hiểu vụ việc, nhóm đã khảo sát biến động khối lượng methanolnhập khẩu và tiêu thụ, cho thấy loại này được nhập khẩu và tiêu thụ tại VN trongnăm 2010 là hơn 90.000 tấn và năm 2011 là hơn 80.000 tấn. Những con số đó tăngnhiều so với khối lượng methanol được tiêu thụ năm 2008 chỉ khoảng 52.000 tấn vànăm 2009 chỉ khoảng 66.000 tấn. Kết quả kiểm tra của các cơ quan chức năng đãphát hiện xăng có methanol hàm lượng cao chiếm tỉ lệ không nhỏ. Trong kết quảnghiên cứu còn lưu ý đến khả năng lợi dụng việc cho phép sử dụng thử nghiệm xăngnhiên liệu sinh học E5 để pha methanol hoặc ethanol chất lượng kém vào loại xăngnày nhằm thu lợi là hoàn toàn có thể xảy ra.

Các thực nghiệm khicho xe chạy với xăng có chỉ số octan thấp, không đúng với yêu cầu kỹ thuật củađộng cơ hay sử dụng xăng pha methanol và ethanol kém chất lượng, nhóm nghiên cứughi nhận được nhiệt độ tại các khu vực thùng chứa mũ bảo hiểm, đuôi xe, bộ điệnthân xe, môbin sườn, khoang động cơ, trong thùng nhiên liệu... đều tăng trên 10^OCđến 20^OC so với trường hợp xe chạy bằng xăng đúng yêu cầu kỹ thuật.

Ống xả thải cónhiệt độ trên 450^OC, nhiệt độ bộ dây điện hay khu vực bộ sạc có thểlên đến trên 70^OC, thùng chứa mũ bảo hiểm 60-70^OC là cácyếu tố được đánh giá có thể gây ra cháy nổ, đặc biệt khi có các vật dụng dễ cháynổ (quẹt gas, nước hoa...) tiếp xúc với các khu vực này. Với các điều kiện nhiệtđộ như vậy còn gây ra khả năng làm lão hóa hệ thống ống bọc cách điện và sau đógây chập mạch điện, làm tăng nguy cơ cháy.

Theo TTO