Du học sinh trở về: Lúng túng hoà nhập cuộc sống

Nhiều du học sinh trở về, lúng túng và chịu nhiều áp lực khi hòa nhập với cuộc sống ở Việt Nam.

Làm thế nào để đón nhận sự khác biệt, vẫn là mình, không bị phân biệt đối xử hay áp lực bởi “mác” du học sinh đang là bài toán của nhiều người, nhất là trong thời điểm câu hỏi đi hay ở, về nước hay không đang gây nhiều tranh cãi.

Nhiều áp lực, lúng túng

Khi hỏi ngẫu nhiên 10 du học sinh rằng có quay trở về Việt Nam sau khi du học không, có tới 9 bạn nói đó là dự định ban đầu. Nhưng khi trở về, những khó khăn trong việc tìm kiếm công việc khiến phân nửa cảm thấy hối hận.

Xuân (1993, du học sinh Mỹ) đã quay trở về Việt nam sau khi đi làm tại Mỹ (một năm sau tốt nghiệp). Xuân chia sẻ rằng mình đã nộp hồ sơ một số nơi nhưng chưa có công việc ổn định.

“Mình rất muốn được ở lại làm việc tại Mỹ. Về nước mình luôn thấy áp lực. Điều khó khăn với mình là làm sao để giảm bớt sự thiếu kiên nhẫn sau khi tốt nghiệp và bớt sức ép từ sự quá kỳ vọng quá của gia đình”, Xuân nói thêm.

Như Anh (du học sinh Anh) có công việc hiện tại ở nhà xuất bản. Tuy nhiên, Như Anh gặp nhiều khó khăn với công việc đòi hỏi kinh nghiệm và kiến thức chuyên ngành: dịch các cuốn sách và tài liệu chính trị sang tiếng Việt.

Mai (1992, du học sinh Úc) lựa chọn đi chơi vài tháng sau khi về Việt Nam để làm quen với môi trường và có sự chuẩn bị tốt trước khi có công việc mới.

Mai chia sẻ: “Mình cũng đã nhảy 3-4 công việc trước khi gắn bó với công việc hiện tại. Điều khó nhất với mình là làm sao để nhà tuyển dụng thoát khỏi định kiến du học sinh trở về vừa ít kinh nghiệm lại đòi hỏi lương cao”.

Mới trở về nước được 2 tháng, Hương (du học sinh Phần Lan) cho biết: “Mình bị cảm thấy “sốc văn hóa ngược” khi về nước”.

Hương cảm thấy sự thẳng thắn của mình và cả không gian riêng tư không được tôn trọng. “Từ cách ăn mặc, đi đứng, nói năng đều bị đưa ra bàn tán” - Hương chia sẻ.

Đón nhận sự khác biệt

Tuy nhiên, đối với những du học sinh đã trở về Việt Nam, việc quan trọng nhất là đón nhận sự khác biệt giữa môi trường Việt Nam và đất nước mình đến du học.

Bùi Thái Vĩnh Hà (1993, du học sinh Mỹ) chia sẻ: “Người nhà nghĩ mình học xong sẽ ở lại làm việc 1-2 năm để kiếm tiền. Nhưng mình thấy, riêng về ngành học Marketing, mình khó có thể đấu được với sinh viên bản địa. Gặp một số vấn đề về visa nữa nên mình quyết định về nước.

Việt Nam là một thị trường mở, có rất nhiều cơ hội cho mình. Vốn tiếng Anh đã được trau dồi qua những năm tháng du học đem lại cho mình nhiều cơ hội. Về nhà có bạn bè, người thân, mình thấy cuộc sống được cân bằng”.

Hiện Bùi Thái Vĩnh Hà là tư vấn chiến lược, phụ trách đối tác tại MicroAd Việt Nam; đồng sáng lập thương hiệu sổ Noteller. Chia sẻ kinh nghiệm đã đi phỏng vấn là trúng tuyển, Vĩnh Hà cho biết: “Bạn cần cho nhà tuyển dụng thấy bạn chủ động, sẵn sàng đối mặt với mọi cái mới trong công việc, đừng để họ thấy nay bạn đang phỏng vấn ở đây nhưng đang nghĩ về một vị trí khác”.

Nguyễn Hoàng Trí Dũng tốt nghiệp cử nhân Đại học Hendrix ngành Kinh tế (bằng xuất sắc) năm 2010. Năm 2011, Dũng bảo vệ xuất sắc luận án thạc sĩ Đại học Hendrix ngành Kế toán (với điểm GPA tuyệt đối 4.0/4.0).

Theo học ngành kinh tế và đã từng làm cho Ernst & Young ở Singapore nhưng Dũng đã từ bỏ công việc đó và trở lại Việt Nam, tiếp tục theo đuổi đam mê về Gym.

Dũng khiến nhiều người ngạc nhiên với quyết định đó và ngạc nhiên hơn khi anh thành công. Hiện, anh là sáng lập viên một câu lạc bộ gym có tiếng ở Hà Nội.

Trí Dũng chia sẻ: “Du học sinh có nhiều cơ hội ở Việt Nam nhưng bạn phải cố gắng biết mình là ai, đừng quá kỳ vọng vào mác du học sinh. Lợi thế của các bạn sinh viên Việt Nam là rất hiểu Việt Nam và đã làm việc ở đây rồi”.

Dũng cho biết: “Khi đi du học, mình học được kỹ năng nghiên cứu, mày mò. Mình biết được cần tìm thông tin qua những nguồn nào. Vì vậy, thay vì trả lời câu hỏi bạn sẽ làm ở đâu ngay lúc này thì hãy đặt câu hỏi: bạn muốn trở thành ai trong 3-5 năm tới.

Hãy cứ đi làm bất kỳ công việc nào để thoải mái tinh thần. Ít là để bố mẹ không kêu ca, tất nhiên đừng quá rời xa chuyên ngành của mình; Luôn lên kế hoạch và xác định: làm công việc này có bước gần hơn tới mục tiêu của bạn hay không?”

Cũng làm chủ của một dự án khởi nghiệp cho riêng mình, Nguyễn Khôi (1991, cựu du học sinh Mỹ, đồng sáng lập một chương trình đào tạo trực tuyến tiếng Anh) chia sẻ: “Khi đi du học, các bạn nên cố gắng bằng cách này hay cách khác để có kinh nghiệm. Bạn có thể làm bồi bàn để giải quyết vấn đề kinh tế, nhưng về lâu dài, có lẽ bạn nên nghiên cứu để tự làm ra một sản phẩm có thể không ra tiền nhưng nhà tuyển dụng đang rất cần”.

Nguyễn Khôi cho biết một trong những nguyên nhân gây nên sự áp lực cho du học sinh mới tốt nghiệp: “Khi về nước, đứng trước rất nhiều thách thức, nhiều bạn bị mất kiên nhẫn và thậm chí “sốc văn hóa ngược”. Việc đánh giá mình quá cao cũng là điều khiến các bạn ấy tự mình hại mình”.