Chỉ để cười cho vui?

Dù bội thu về doanhsố nhưng nhìn lại, chất lượng nghệ thuật của các vở kịch trong mùa Tết vừaqua là đáng báo động.

Câu nói quen thuộc của khán giả “đi xem kịch Tếtđể cười cho đã!” xem ra đã thành thông lệ vào dịp Xuân về, khi ai nấy đếnrạp cũng muốn mang niềm vui về nhà. Thị hiếu đó đã khiến các sân khấu kịchnói tại TPHCM thi nhau cho ra đời vô số những vở hài kịch nhưng đáng nói làdo thiếu đầu tư nghiêm túc nên chất lượng thấp.

Cảnh trong vở Bảo hiểm tình yêu, sân khấu Hoàng Thái Thanh

Xóa nhòa vị thế

Chính chạy theo tình thế mà một số sân khấu đã tự giết chết vị thế đang cócủa mình, nơi mà suốt nhiều năm họ cất công tạo dựng thương hiệu, uy tín vớinhững lối đi riêng, phong cách riêng và đầu tư nghiêm túc cho chất lượngnghệ thuật.

Sân khấu Idecaf đưa ra trình diễn trong mùa Tết với bốn vở mới: Con Tám, conCấm (tác giả Mỹ Dung, đạo diễn Vũ Minh), Họng súng vô hình (tác giả LêHoàng, đạo diễn Vũ Minh), Vùng đất cấm (tác giả Mỹ Dung, đạo diễn Hữu Châu)và Thuốc đắng dã tật (tác giả Nguyễn Quốc, đạo diễn Hùng Lâm).
 

Sân khấu Phú Nhuận đầy "sao" luôn là nơi thu hút khán giả: NSƯT Hồng Vân, Anh Vũ, Thúy Nga...

Trong đó có hai vở diễn được làm theo phong cáchhài kịch dân gian vốn là thế mạnh của Idecaf ,với nội dung châm biếm thói hưtật xấu của con người: Vùng đất cấm và Thuốc đắng dã tật. Tuy nhiên, khi xemhai vở này cho thấy đạo diễn chủ yếu khai thác trò diễn của nghệ sĩ, câuchuyện xem chưa đến nửa vở đã biết hết ngọn nguồn và đoạn kết của câuchuyện.

Vở Con Tám, con Cấm được cải biên ngược lại từ câu chuyện cổ tích Tấm Cám đãthật sự tạo nên cơn sốt vé ngay từ những suất diễn trước Tết. Thế nhưng hạnchế của vở này lại nằm ở chỗ dàn dựng quá dài dòng, lê thê.

Vở Họng súng vô hình chỉ diễn đến nửa vở là khán giả  đã bỏ ravề. Tính triết lý của câu chuyện gần như gây khó cho người xem khi muốnhiểu.

Mùa Tết qua, kịch Hồng Vân là một trong những sân khấu đạt doanh thu cao vớibốn điểm diễn: Trung tâm Văn hóa Phú Nhuận, rạp Kim Châu, khu giải trí SuperBowl và Nhà hát TPHCM. Kịch mục Tết vì thế được chọn lọc và tăng cường để đủsáng đèn liên tục cả bốn nơi, mỗi ngày 2-3 suất.  

Các nghệ sĩ của Đoàn kịch 2 trên sân khấu biểu diễn

Thế nhưng, các vở: Trốn yêu, Xin lỗi chịu khôngnổi, Đào tẩu lại không phải là những chính phẩm đúng chất của kịch Hồng Vân.Những mảng miếng hài nhạt nhẽo, những lời thoại dông dài không làm đọng lạiđiều gì cho khán giả ngoài chuyện cười cho vui. Chỉ mỗi vở Giếng lạ là “mónăn” có giá trị mà kịch Hồng Vân đãi khán giả vào mùa Tết vừa qua, tại Nhàhát TP.
 
Khá hơn trong các vở quá dở, vở Đào tẩu được xem như một phiên bản khác củavở Kẻ nói dối đa tình vì cùng tác giả Ray Cooney, cùng đạo diễn Kim Eui Sungvà cùng mang hương vị Hàn Quốc trong các tình tiết, tính cách nhân vật. Tuynhiên các tình tiết kịch lại lê thê, kết cấu câu chuyện rời rạc.

Miếng hài mòn, tiếng cười nhạt

Điểm lại một vở mới trong mùa Tết vừa qua sẽ thấy các mảng miếng hài củanghệ sĩ sử dụng chọc cười khán giả đã quá nhàm.

Nhà hát kịch TPHCM năm nay diễn năm chương trình: Những chuyện tình tréocẳng ngỗng, Những chuyện tình mùa Xuân, Hạnh phúc bất ngờ, Nữ tỉ phú tìm chavà Thần tượng... tượng thần. Chủ yếu vẫn là cách diễn xoay quanh những câuchuyện nảy sinh từ những tình huống lắp ghép.

Nếu không nhờ “thỏi nam châm” Kiều Oanh - Lê Huỳnh hút khán giả đến với rạpCông Nhân thì có thể điểm diễn này sẽ không đạt doanh thu cao.  

Họ diễn để mang lại tiếng cười

Sân khấu Nụ Cười Mới khai thác lợi thế của danhhài Hoài Linh hết mức, nên việc tung ra các vở mới với những cái tựa khábình dân: Ông ngoại bà nội, Anh chàng giả gái, Tiệm chè hạnh phúc cùng haichương trình hài kịch Chuyện vui ngày Tết và Chuyện không ngờ đã thật sự đạtdoanh thu cao. Nhưng nếu đem những tình huống của ba vở kịch trộn vào nhau,vẫn có thể cho ra một vở mới hoàn toàn, vì câu chuyện, cách diễn, cách dàndựng na ná một mô típ khai thác.

Người xem cười đó nhưng lại chưa thỏa mãn vì mục đích tiếng cười nhẹ tênh,chỉ là cười hề hà cho xong chuyện. Chưa kể đến việc sân khấu này tranh thủđể diễn viên chạy sô nên các vai diễn tỏ ra vô hồn, vô cảm.

Sân khấu Kịch Sài Gòn khá lặng lẽ trong mùa Tết vừa qua khi mở màn diễn suấtbuổi trưa với hai vở Vũ nữ chân dài (tác giả Lê Quốc Tùng, đạo diễn HoàngSơn) và Hảo ngọt (tác giả Trang Kim Chi, đạo diễn Hữu Nghĩa). Vẫn với cáchchọc cười theo ngẫu hứng, nghệ sĩ hài tên tuổi góp mặt theo kiểu mỗi ngườivài câu rồi chạy sô đã làm người xem hụt hẫng. Tiếng cười của các vở này chỉtồn tại trong thời lượng nửa vở, vì cách dựng vở cứ “đầu voi đuôi chuột”.

Những mảng miếng hài đã quá mòn, kiểu diễn viên chưa diễn khán giả đã biếtvì họ quá quen thuộc với mô típ kịch. Sự đầu tư vội vã, cách nhận vai bừabãi, không tuân thủ việc tập dợt đã dẫn đến vở diễn ra đời kém hiệu quả vềnghệ thuật

Có thể nói rằng, chính việc chạy theo lợi nhuận các sân khấu kịch và nghệ sĩđã vô tình thỏa hiệp hạ thấp thị hiếu người xem kịch ngày Tết. Lỗi khôngthuộc về khán giả nhưng vì muốn mua vui đầu Xuân nên họ vừa là nạn nhân củanhững vở kịch Tết kém chất lượng vừa là thủ phạm khiến kịch Tết chiều theothị hiếu “cười cho vui” của họ.

Đa số người xem đến rạp xem kịch Tết chỉ cốt để xem diễn viên, nghệ sĩ hàinổi tiếng, điều này đã tạo thói quen cho một số nghệ sĩ là xem thường việcsáng tạo, tập luyện, “ăn mòn” vào danh tiếng sẵn có của mình. Chính điều nàyđã góp phần làm cho chất lượng vở diễn Tết sa sút, năm nào cũng với từng ấygương mặt, cách diễn, cách chọc cười.

Dù bội thu về doanh số, nhưng chất lượng nghệ thuật của đa số các vở kịchTết lại quá thấp, khiến những ai yêu mến sân khấu không khỏi chạnh lòng.

Theo Thanh Hiệp