Lạc trong ma trận đá quý

Mỗi viên đá quý được cho là chứanhững linh khí đất trời. Thế nhưng để mua được một viên đá thực sự quý khôngphải dễ dàng.

Quản lý một doanh nghiệp nhỏ vừanên chị Hoàng Thị Hoa, Cầu Giấy, Hà Nội, thường rơi vào tình trạng stress ở thờiđiểm cuối năm. Những biến động tiền tệ làm chị Hoa chóng mặt. Thời gian qua, giávàng, đô la cứ tăng vùn vụt khiến chị mất khá nhiều cơ hội kinh doanh.

Mấy người bạn rỉ tai: "Mua đá quývề đeo để hút tài khí, giữ vận may đi. Ở bên Trung Quốc người ta thường mangngọc, đá quý trong người để giữ vận may, sức khoẻ đấy!".

Chị Hoa tin ngay. Chị lên mạngtra cứu thông tin rồi quyết định tìm mua một viên đá thạch anh thật đẹp với mongước viên đá phong thuỷ này sẽ giúp chị cân bằng năng lượng, giảm căng thẳng, đầuóc minh mẫn hơn.

Sau một ngày đi khảo giá, tìmhiểu, chị quyết định mua một viên thạch anh tóc vàng 4x6 tuyệt đẹp trên phố HàngBạc, Hà Nội, với mức giá khá "hời": 5.000.000 đồng.

Đem khoe với anh bạn cùng côngty, anh này tỉ mẩn xem xét rồi phán một câu làm chị cụt hứng: "Đưa anh nămtriệu, anh mua cho em ba viên như thế này. Viên thạch anh này là đá gia công".

Nghe anh bạn nói thế, chị Hoa bắtđầu nghi ngờ. Chị không tin bạn hoàn toàn nhưng cũng bán tín bán nghi với viênđá. Chị mang đến nhờ một chuyên gia đá quý thẩm định.

Ý kiến của chuyên gia làm chịthực sự thất vọng: "Đây là đá thạch anh Trung Quốc, đã được xử lý đổi màu quanhiệt độ. Chị đã bỏ quá nhiều tiền để mua món hàng này trong khi giá trị nókhông như thế".

Câu chuyện của chị Hoa là mộttrong vô vàn những trường hợp "hớ hênh" khi sưu tầm đá quý.

Khó phân biệt đá quý tự nhiênvà nhân tạo

Để tìm hiểu thực hư trong thếgiới đá quý muôn màu sắc, chúng tôi đã tìm đến chị Dương Kim Thanh, chủ galleryđá quý lớn trên phố Hàng Trống.

Chị Thanh đưa ra trước mặt chúngtôi một loạt những cặp tỳ hưu được chế tác bằng thạch anh tím và bảo: "Chú nhậndiện xem đâu là thạch anh tự nhiên, đâu là thạch anh gia công".

Chị Thanh cho biết: "Đá thạch anhlà loại đá bán quý, có độ cứng là 7 theo thang độ mohs (kim cương cao nhất là10). Cách đây khoảng 10 năm, ở Việt Nam, đá thạch anh chỉ được khai thác để làmbột đá tráng gạch men hay là chất cách điện trong mạch điện tử mà thôi. Thếnhưng vài năm trở lại đây, người ta cho rằng tính phong thuỷ của thạch anh rấttốt. Phong trào chơi đá thạch anh nở rộ và giá của loại đá này cứ theo đó màtăng lên.

Chính vì thế, người ta đã nghĩ ranhiều cách để biến một viên thạch anh bình thường thành một viên đá đẹp "mỹ mãn"với những "siêu công nghệ" cực kỳ tinh vi. Họ đưa thạch anh vào lò, nung lên đểthay đổi màu sắc của viên đá, từ trắng tinh sang vàng, tím, mờ đục, ám khói sangtrong vắt như giọt sương.

"Khi đá đã qua quá trình xử lýnâng cấp bằng kỹ thuật công nghiệp, "hồn cốt" của viên đá đó đã khác hoàn toàn.Tính màu nhiệm mà tạo hoá tích tụ nghìn năm trong đó cũng không còn nữa", chịThanh cho biết.

Sau khi đã biến đổi màu sắc, các"nghệ nhân" lại tiếp tục dùng hoá chất chà lên bề mặt của viên đá. Những vết phủrạn, nứt nẻ được triệt tiêu hoàn toàn từ công đoạn này. Sau những công đoạn nângcấp, viên đá trở nên hoàn hảo hơn bao giờ hết.

Trước đây, người Việt Nam thíchđá nguyên bản hơn vì ngoài chức năng trang sức làm đẹp, người Việt Nam còn quantâm nhiều đến yếu tố phong thuỷ của viên đá.

Hiện nay, xu hướng dùng đá giacông nước ngoài tăng lên do nhu cầu trang sức, đặc biệt là giá rẻ. Một viênthạch anh tóc vàng gia công gần như hoàn hảo của nước ngoài được bán ra với giá200 đô la, nhưng nếu là thạch anh tự nhiên, giá có thể lên tới hàng nghìn đô la.

Xu hướng chơi đá quý ngày càngthịnh

Dò dẫm xem xét đá quý tại loạtgallery đá quý trên phố Hàng Trống và Triệu Việt Vương, chúng tôi phát hiện rahai trường phái sử dụng đá quý khác nhau.

Thông thường người ta hay dùngmàu đá ứng với mệnh số. Chị Hoài Mỹ, chủ một chuỗi cửa hàng đá quý trên phốTriệu Việt Vương, mách: "Chơi đá không hợp mệnh có ngày mang hoạ. Nó như kiểucon bò tót kỵ màu đỏ, cứ nhìn thấy màu đó là nó lại lồng lên".

Theo chị, màu đá hợp với mệnh sốsẽ kích thích được tối đa tác dụng màu nhiệm của viên đá. Nếu màu sắc kỵ mệnh,nó không những không có tác dụng mà còn mang hoạ cho người dùng.

Tuy nhiên, cũng có những ngườilại không coi trọng yếu tố màu sắc trong việc lựa chọn đá. Tại một cửa hàng trênphố Hàng Trống, tôi cầm viên thạch anh tóc vàng trên tay, nói với anh bạn đicùng: "Anh mệnh Kim, đeo viên màu vàng thì tuyệt nhất". Bà chủ nhổm dậy sauquầy, trề môi: "Các chú chơi thế phí viên đá của chị đi".

Không đợi chúng tôi hỏi, bà chủgiải thích ngay: "Mốt thời thượng bây giờ không ai chơi màu đá phụ thuộc vàomệnh số nữa mà sử dụng viên đá theo tính chất màu nhiệm của từng loại đá, chẳnghạn như thạch anh trắng có tác dụng chữa bệnh, mang đến sự bình an, quyền lựccho người sử dụng. Thạch anh vàng mang đến tài lộc, rất tốt cho người kinhdoanh, tăng khả năng tư duy, phát triển".

Như vậy, với từng ngành nghề vàsự mong chờ vào tính chất màu nhiệm khác nhau mà người ta chọn đá. Bà chủ kếtluận một câu "xanh rờn": "Các chú đang ở tuổi học hành, cứ chơi một con "cá chépvượt vũ môn" bằng thạch anh thì thuận nhất".

Phong cách chơi đá quý kiểu kháccũng được một số tay chơi thực thụ rất ưa chuộng là chơi đá thô. Những viên kimcương, sapphire, ruby... không được mài giũa nhẵn nhụi cân xứng nữa mà để nguyênhình dáng như khi nó vừa từ lòng đất chui lên.

Biết chơi hơn nữa, người ta cònkhoan lỗ rồi đeo lên cổ hẳn một cục đá to đen sì, không mang hình thù gì cả. Đơngiản vì trong lõi cục đá tưởng chừng vô giá trị ấy có một viên đá quý.

Tôi chú ý thấy dưới sảnh nhà chịThanh có một tảng đá xanh rất to, xấu xí nhưng được đặt ở một vị trí rất trangtrọng. Tôi tỏ vẻ băn khoăn, chị liền bật mí: "Nói riêng với chú thôi nhé, trongtảng đá ấy có một viên "lục bảo ngọc" cực lớn, giá trị gấp đôi căn nhà này. Chỉnhững người có con mắt nhà nghề mới có thể tìm được đá kiểu này. Có khi bổ ra,chẳng có viên đá quý nào cả hoặc cũng có khi được viên đá quý lớn hơn gấp nhiềulần mình nghĩ".

Chỉ có người thực sự am hiểumới phân biệt

Theo các chuyên gia đá quý, nhữngtay chơi đá thực sự hiểu và biết xem đá chỉ đếm trên đầu ngón tay. Những ngườichơi đá quý bình dân đều chỉ biết sơ qua lĩnh vực này nên dễ dàng bị gạt bằng đágia công.

Thậm chí, nhiều người sở hữu viênđá quý với giá trị rất lớn, nâng niu, gìn giữ. Thế nhưng sau nhiều năm, họ mớivỡ lẽ, món đồ trang sức ấy không thực sự quý giá.

Bà Hoàng Thanh, ngụ ở Nam ThànhCông, Hà Nội, kể: "Cách đây hai năm, tôi mua một con tỳ hưu, loài vật có mông totượng trưng cho việc tiền vô không ra của người Trung Quốc, bằng bạch ngọc.Người bán bảo, ở nhà ông Hoà Thân, một tham quan cũng là người giàu nhất TrungQuốc thời nhà Thanh, cũng có một con nhưng to gấp trăm lần. Nhờ thế mà ông ấymới giữ được của cải trong nhà. Tôi nghe thế cũng mua một con với giá 25 triệuđồng về cất trong hộp kính, lâu lâu thả tiền vào để cầu may mắn".

"Gần đây, trong lúc chùi rửa, contrai tôi làm mẻ một góc của tượng. Tôi sợ không may mắn nên đem đến cửa hàng nhờngười ta tìm cách khắc phục. Lúc đó mới biết con tỳ hưu của tôi làm bằng ngọcnhân tạo, chỉ đáng giá khoảng bốn triệu đồng. Gọi người bán mới hay, chị ta đangbị "bóc lịch" vì tội buôn tiền giả qua biên giới...".

Theo nhiều chuyên gia đá quý, cómột phương pháp nhận biết hết sức đơn giản mà ai cũng có thể áp dụng được làviên đá quý đẹp hoàn hảo từ màu sắc, độ lớn, hình dạng được bán ra với giá"hời", chắc chắn đó là đá gia công. Trong thế giới đá quý, độ hoàn hảo tuyệt mỹcủa một viên đá quý là điều không tưởng. Một viên thạch anh tóc tự nhiên, sợitóc không được sắp xếp đều đặn mà có chỗ thưa, chỗ nhiều, chỗ đậm, chỗ nhạt...

Mức độ tinh tế hơn, người ta cóthể phân biệt đá gia công và đá tự nhiên bằng cách so sánh "ánh lửa" trong từngviên đá. Phản xạ ánh sáng làm mỗi viên đá phát ra những thứ ánh sáng khác nhau.Ánh sáng từ đá tự nhiên rất đanh sắc và sống động, đá gia công lại mờ nhạt, yếuớt. Người ta phân biệt đá "sống" và đá "chết" nhờ những "bao thể" chuyển độngtrong đá. Bao thể này không gì có thể tác động được, tạo ra như thế nào sẽ vĩnhviễn tồn tại như thế. Bao thể của những viên đá tự nhiên chuyển động khôngngừng, bao thể đá gia công lại đứng im một chỗ.

Chị Thanh cho biết: "Có khi trongba ngày liền, người thợ mới chế tác xong một con tỳ hưu. Tất nhiên, nó hoàn toànkhác với những con tỳ hưu nhập từ Trung Quốc được chế tác hàng loạt trên khuônmáy, dùng tia laser cắt gọt, đánh bóng. Trước những tính năng màu nhiệm thiênbiến vạn hoá, giá cả trên trời dưới biển, người tiêu dùng nên thật cẩn thậntrước khi tham gia thú chơi đắt đỏ này".

Đừng để mình trở thành rốitrong ma trận

Thế giới đá quý rất phong phú, đadạng với nhiều chủng loại, màu sắc, độ tuổi, xuất xứ khác nhau. Giá cả cũng từđó mà chênh lệch với từng đối tượng, cửa hàng. Người đi mua đá quý với giá trịlớn tốt nhất nên nhờ một người am hiểu về đá tư vấn hoặc trực tiếp đi chọn cùng.

Theo