Thà tha lầm còn hơn làm oan người vô tội!

Sáng nay (19/6),Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã xử phúc thẩm "vụ án vườnmít”. Có hai khả năng xảy ra: hoặc tòa tuyên y án sơ thẩm (tức Lê BáMai không có tội), hoặc tòa tuyên hủy án để điều tra lại hoặc yêucầu cấp sơ thẩm xử lại theo hướng có tội.

Điều tra lại:không thể!

Như VietNamNet từng đề cập, hầu như tất cả những vấn đề mà Hội đồngthẩm phán TAND Tối cao đã yêu cầu trong quyết định giám đốc thẩm cơquan tố tụng tỉnh Bình Phước đều không đáp ứng.

Rõ nhất là lời khai của cháu Hằng (nhân chứng trực tiếp duy nhấtnhìn thấy có người thanh niên chở Út đi trong ngày xảy ra án mạng)và của bố cháu. Ban đầu, cả hai khai chỉ nhìn thấy một người thanhniên chở Út đi, nhưng sau đó lại khai người chở Út đi là Mai.

Thà tha lầm còn hơn làm oan người vô tội. Có lẽ đã đến lúc cơ quan tố tụng nên áp dụng nguyên tắc tố tụng tiến bộ này

Điều bất nhất này cơquan điều tra và VKS không giải thích thuyết phục được. Như vậy,theo nguyên tắc suy đoán có lợi cho bị cáo, lời khai đầu tiên củacháu Hằng và của bố cháu (cũng như của Mai) phải được coi là chứngcứ vì nó phù hợp với nhau và phù hợp pháp luật.

Tương tự, những vấn đề khác mà quyết định giám đốc thẩm yêu cầu làmrõ, cơ quan tố tụng cũng không đáp ứng. Ví dụ như dấu vết bánh xe,dấu dép, màu sắc chiếc bình xịt thuốc, thùng đựng nước đá màu đỏ cơquan điều tra thu giữ ở đâu, của ai, vì sao tự nhiên xuất hiện tronghồ sơ vật chứng vụ án… tất cả đều không được giải thích thỏa đáng.

Tóm lại, xét về mặt chứng cứ, từ sau phiên tòa sơ thẩm đầu tiên xửLê Bá Mai án tử hình đến nay, cơ quan tố tụng hầu như không bổ sungthêm được chứng cứ có giá trị nào. Trong kết luận điều tra lại,chính cơ quan điều tra cũng thừa nhận rằng “những sai sót, mâu thuẫnnày do đã xảy ra quá lâu nên không thể giải quyết triệt để”.

Có lẽ vì vậy mà khi VKS trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung, cơ quanđiều tra đã không làm rõ thêm được gì. Dù vậy, VKS vẫn ra cáo trạngtruy tố Mai ra tòa. Đến phiên sơ thẩm lần ba (phiên tòa lần 2 bịhoãn do thiếu người phiên dịch), mặc dù đã cố gắng xem xét vụ ántrên nền những chứng cứ “tạm có” nhưng sau ba ngày xét xử, tòa khôngthể kết tội được nên đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung.

Tất nhiên lần này cơ quan điều tra không thể bổ sung được gì nên VKSđành “bảo lưu quan điểm truy tố” bằng bản cáo trạng cũ. Kết quả: Tạiphiên tòa sơ thẩm lần 4, tòa đã phải tuyên bị cáo không phạm tội.

Cho nên lần này nếu tòa phúc thẩm tuyên hủy án để điều tra lại thì erằng cơ quan điều tra vẫn chỉ “bổn cũ soạn lại”.

Buộc tòa sơ thẩm xử lại: cũng không xong!

Cần nhắc lại rằng vụ án này Tòa phúc thẩm TAND Tối cao từng xử phúcthẩm và tuyên y án sơ thẩm tử hình Lê Bá Mai về hai tội hiếp dâm trẻem và giết người.

Tuy nhiên, với căn cứkết tội lỏng lẻo, chứng cứ vụ án còn nhiều điều mâu thuẫn, chưa rõ,VKSND Tối cao đã quyết định kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủyán để điều tra, xét xử lại từ đầu.

Nụ cười tự do của Lê Bá Mai sẽ tiếp tục hay vụt tắt, sau phiên tòa ngày 19/6 ?

Sau khi xem xét cẩnthận, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã chấp nhận kháng nghị củaViện, yêu cầu cấp sơ thẩm phải điều tra lại vụ án, làm rõ những vấnđề cụ thể đã nêu trong quyết định giám đốc thẩm.

Theo nguyên tắc tố tụng, nếu những vấn đề nói trên được cấp sơ thẩmđáp ứng đầy đủ và nếu vụ án không phát sinh tình tiết mới, cấp sơthẩm có quyền tuyên xử bị cáo có tội.

Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra.

Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, bị cáo không có tình tiết giảmnhẹ nào, nếu xác định có tội, bị cáo chỉ có thể lãnh mức án caonhất. Vì vậy, chắc chắn trước khi đưa ra quyết định, HĐXX sẽ xemxét, cân nhắc thận trọng tất cả mọi tình tiết, ngóc ngách của vụ án.

"Vụ án vườn mít” kéodài đã 8 năm. Trong ngần ấy năm, cơ quan tố tụng vẫn chỉ xem xét vụán trên nền những chứng cứ không rõ ràng, thuyết phục và đã được cấptòa cao nhất chỉ ra nhưng không khắc phục được.

Thà tha lầm còn hơnlàm oan người vô tội. Có lẽ đã đến lúc cơ quan tố tụng nên áp dụngnguyên tắc tố tụng tiến bộ này. 

VietNamNet sẽ tiếptục cập nhật phiên xử này.

Theo VNN