“Bà đầm thép” trên màn ảnh

Những người Mỹ phần lớn đều biết đến Margaret Thatcher qua tình bạn của bà với Ronald Reagan và chân dung được tái hiện qua bộ phim điện ảnh The Iron Lady. Nhưng ngoài tác phẩm được giải Oscar này, cuộc đời cựu Thủ tướng Anh là một chủ đề thường xuyên của những bộ phim kịch tính tại quê nhà của bà.

Cựu thủ tướng Anh Margaret Thatcher qua đời hôm thứ 2 vừa qua, hưởng thọ 87 tuổi. Một cái nhìn tổng quát lại hình ảnh của “bà đầm thép” trong phim ảnh, sân khấu, chương trình truyền hình (chưa nói đến bài hát) cho thấy phần nào về tính cách, con người và số phận của bà.

The Iron Lady, bộ phim năm 2011 được viết bởi Abi Morgan và đạo diễn Phyllida Lloyd, là một bức chân dung tình cảm mà ở đó người ta tìm thấy một Thacher khi đã về già, lãng quên những kỷ niệm của cuộc đời mình khi bà phải đối mặt với chứng mất trí.

Bộ phim được giới phê bình đánh giá tốt về bố cục kịch bản, cách dẫn chuyện và tài năng diễn xuất của nữ diễn viên chính. Người ta đã gọi việc tái hiện hình ảnh của Thatcher là “một chiến thắng đầy thuyết phục” của Meryl Streep. Nữ diễn viên 62 tuổi này đã hóa thân chính xác đến đáng kinh ngạc trong việc bắt chước cái nhìn, giọng nói, dáng đi và phong cách của nhân vật trong đời sống thực tế, từ giọng nói với chất giọng khỏe, âm vực rộng, mang khí chất của người quyền quý, cho đến cả thói quen của nữ chính trị gia thường xuyên đem theo mảnh giấy ghi lại những câu danh ngôn nổi tiếng của các danh nhân.

Nhiều khán giả không ngờ một phụ nữ Mỹ như Meryl Streep lại có thể nhập vai một người Anh trong chiến trường chính trị khô khan một cách thành công đến vậy. Tuy nhiên, bộ phim cũng bị chỉ trích bởi một số người cho rằng phim đã bóp méo lịch sử.

“Điều khác biệt nhất mà chúng tôi làm trong bộ phim này là để khán giả tưởng tượng về Margaret Thatcher – như trong suy nghĩ của phần lớn mọi người đó là một người đàn bà đặc tính như một con quái vật, một người đã chà đạp lên tất cả những gì vĩ đại ở Anh”, nữ diễn viên Meryl Streep đã nói trong một phỏng vấn năm 2012 với tờ Los Angeles Times. “Đó là khác biệt lớn nhất trong bộ phim của chúng tôi, làm thay đổi 360 độ sự tưởng tượng về bà. Với tôi, đó thực sự là một điều thú vị của một kẻ đi sau phạm tội lỗi. Nhưng đó là công việc của người nghệ sỹ”.

Meryl Streep đã giành một giải Oscar cho vai diễn lịch sử này. Vai diễn của bà có thể sẽ khép lại bức chân dung điện ảnh lâu dài nhất của cựu thủ tướng Anh. Vì vậy, sau khi hay tin bà Thatcher qua đời, Streep đã viết những dòng cảm xúc ngợi ca người đàn bà thép: “Margaret Thatcher là người tiên phong, tự nguyện hoặc miễn cưỡng cho vai trò của phụ nữ trong chính trị”. Streep cảm thấy vinh dự được hóa thân vào nhân vật mà ngôi sao Oscar này nhận định: “Đối với tôi, bà là một minh chứng kinh ngạc vì sức mạnh cá nhân và sự can đảm”.

Năm 2000, bộ phim Billy Elliot đã được xây dựng trong thời gian đình công của những người thợ mỏ thập niên 1980. Phim đã ghi lại một trong những tình huống gây tranh cãi nhất của tư tưởng bảo thủ của bà Thatcher khi bà ra tay đàn áp trong chính sách đóng cửa các khu mỏ than của nước Anh.

Phiên bản sân khấu nhạc kịch của Billy Elliot với đặc trưng là một bài hát được viết bởi Elton John có tiêu đề Merry Christmas, Maggie Thatcher trong đó có đoạn: “Tất cả chúng ta kỷ niệm ngày hôm nay vì đây là một trong những ngày sắp tới cái chết của bạn”.

Andrea Riseborough được giao đóng vai Thatcher lúc trẻ trong bộ phim điện ảnh Margaret Thatcher: The Long Walk to Finchley năm 2008, thời điểm những năm đầu làm chính trị của người đàn bà thép.

Lindsay Duncan cũng từng hóa thân thành nhân vật nữ thủ tướng nổi tiếng này trong bộ phim truyền hình Margaret năm 2009.

Trong một bộ phim truyền hình khác năm 2009 có tên The Queen (không phải là bộ phim The Queen do Helen Mirren đóng năm 2006), nhân vật Thatcher được giao cho Lesley Manville.

Thatcher xuất hiện như một nhân vật trong bộ phim năm 1981 của James Bond có tựa đề For Your Eyes Only. Khi đó, nữ diễn viên Janet Brown đã được giao vai diễn này.

Bên cạnh đó, show truyền hình Spitting Image – một chương trình dài kỳ mang tính trào phúng đưa những con rối ra làm ẩn dụ – đã lấy Thatcher ra làm mục tiêu bình luận.

Rất nhiều bộ phim khác cũng khai thác tính Anh quốc trong con người Thatcher mà không trực tiếp lấy tên bà như một nhân vật chính. Chẳng hạn như nhân vật Mike Leigh của bộ phim High Hopes năm 1988 được nhà phê bình Jay Carr viết trên tờ Boston Globe như sau: “Leigh là chiến binh vừa dữ tợn vừa nhân đạo đang cố gắng nuôi hy vọng của tầng lớp và cứu sống những ý tưởng mà nhìn vào đó người ta chỉ thấy ông ngày càng ích kỷ và tâm hồn khô cằn của một Thatcherian nước Anh”.

Một tài liệu mới của nhà làm phim Ken Loach mang tên The Spirit of’ 45 vẽ một đường trực tiếp từ chính sách kinh tế của Thatcher đến tình trạng thất nghiệp hiện nay. Trong suốt những năm 1980, Loach đã thực hiện một loạt những tài liệu nghiên cứu sâu về bà Thatcher.

Thatcher cũng là một nhân vật phụ trong vở kịch mới The Audience của Peter Morgan, với sự tham gia của Mirren trong vai Elizabeth II. Nhân vật nữ cựu thủ tướng do nữ diễn viên Haydn Gwynne đảm nhiệm. Tác phẩm miêu tả những cuộc họp của nữ hoàng với 12 thủ tướng trong thời gian bà lên ngôi.

Nhìn lại hình ảnh những ngôi sao từng hóa thân "bà đầm thép" Margaret Thatcher trên màn ảnh, sân khấu: