Kiểm soát sớm bệnh mắt, hạn chế 75% ca mù lòa

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 75% trường hợp mù lòa trên thế giới có thể phòng, chữa được nếu có biện pháp chăm sóc và điều trị tốt các bệnh về mắt, đặc biệt là bảo vệ thủy tinh thể và võng mạc.

Nhiều trường hợp mù lòa do chủ quan

Suy giảm thị lực hay mù loà là hậu quả của chấn thương hay bệnh lý về mắt. Tuy nhiên, không ít các trường hợp là do chưa nhận thức đúng và không có biện pháp kịp thời trong phòng tránh, điều trị từ sớm các bệnh mắt.

Thống kê cho thấy, những nguyên nhân gây suy giảm thị lực, mù lòa... do các yếu tố như chấn thương, viêm nhiễm... chỉ chiếm không quá 10% đồng thời cũng thường được giải quyết sớm.

Còn lại nguyên nhân chủ yếu gây mù loà  là các bệnh lý ở thủy tinh thể và võng mạc (bệnh đục thủy tinh thể, thoái hóa hoàng điểm và các bệnh lý đáy mắt khác...). Đây là những bệnh có thời gian diễn tiến lâu dài, triệu chứng ban đầu âm thầm nên thường bị bỏ qua như: nhìn mờ, rối loạn thị lực… hoặc không thể nhìn xa, nhìn rõ hình ảnh sự vật... do đó thường không được điều trị sớm và triệt để.

 “Ưu tiên” bảo vệ thủy tinh thể và võng mạc

Mắt gồm có nhiều bộ phận phức tạp nhưng thủy tinh thể và võng mạc là hai bộ phận cơ bản và có vai trò quan trọng nhất để đảm bảo được chức năng nhìn của mắt.

Hội nghị Nhãn khoa châu Âu lần thứ 15 (năm 2015) về chủ đề Võng mạc tổ chức tại Pháp, các báo cáo khoa học cũng nhấn mạnh việc bảo vệ thủy tinh thể, võng mạc, đặc biệt là lớp tế bào biểu mô sắc tố võng mạc có vai trò đặc biệt quan trọng để bảo vệ mắt từ bên trong, giúp bảo vệ thị lực và phòng ngừa, hạn chế các bệnh về mắt.

Khi thủy tinh thể bị đục hay võng mạc bị tổn thương, chức năng cảm nhận ánh sáng và thị lực của mắt sẽ suy giảm. Bệnh tiến triển từ từ và tăng nặng theo thời gian. Hậu quả là tình trạng mù lòa.

Các nghiên cứu khoa học mới nhất đã cho thấy có sự liên quan mật thiết giữa bệnh lý thể thủy tinh và bệnh lý võng mạc, đồng thời tìm ra những yếu tố có vai trò quan trọng trong việc dự phòng và điều trị các bệnh lý thể thủy tinh và võng mạc.

Bảo vệ mắt từ bên trong

Nhằm tìm ra giải pháp bảo vệ thủy tinh thể và võng mạc, các nhà khoa học đã ứng dụng công nghệ sinh học phân tử và phát hiện, chính sự biến đổi thành phần và tỉ lệ các loại protein tham gia cấu tạo thủy tinh thể và sự suy yếu của lớp tế bào biểu mô sắc tố võng mạc là nguyên nhân của tình trạng đục thủy tinh thể và tổn thương võng mạc.

Quá trình suy giảm chức năng và cấu trúc của 2 yếu tố quan trọng này lại do sự suy giảm Thioredoxin - loại protein phân tử nhỏ hiện diện trong cơ thể, có khả năng giữ cân bằng thành phần và tỉ lệ protein của thủy tinh thể, đồng thời bảo vệ lớp tế bào biểu mô sắc tố võng mạc. Do đó, phương pháp mới chăm sóc và bảo vệ mắt đã được tập trung nghiên cứu theo hướng tác động nhằm tăng cường thioredoxin tự nhiên trong cơ thể nhằm đảm bảo sự toàn vẹn về cấu trúc và chức năng của thủy tinh thể và võng mạc hiệu quả, an toàn.

Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ mới đây đã tìm ra tinh chất Broccophane thiên nhiên (chiết xuất từ một loại bông cải xanh rất giàu Sulforaphane) giúp tăng Thioredoxin một cách tự nhiên, giúp bảo vệ tế bào biểu mô sắc tố võng mạc bằng 3 cơ chế:  hoạt hóa, chuyển mã thông tin giữa các tế bào; làm chậm quá trình thoái hóa và bảo vệ tế bào thị giác. Đồng thời, Thioredoxin cũng giúp cân bằng thành phần tỉ lệ các loại protein và trung hòa các chất làm biến đổi cấu trúc protein của thủy tinh thể.

Theo kết luận của ĐH Y khoa Johns Hopkins (Mỹ), Broccophane làm tăng khả năng hoạt động của các tế bào võng mạc một cách tự nhiên, hạn chế và phòng ngừa thoái hóa hoàng điểm và các bệnh về mắt khác từ bên trong, giữ cho mắt luôn tinh anh, khỏe mạnh.

Ngoài ra, để bảo vệ mắt, nên chú ý tránh các yếu tố gây hại như: tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh có hại trong tất cả các loại màn hình máy tính, tivi, điện thoai, ánh nắng mặt trời, đèn led; tia cực tím, hóa chất, khói bụi, tia hàn, nguồn nước bẩn, các chấn thương, viêm nhiễm... Đi khám mắt định kỳ để phát hiện các nguy cơ gây bệnh mắt, phòng ngừa suy giảm thị lực, mù lòa.

Kết quả điều tra quốc gia các bệnh mù có thể phòng tránh do Bộ Y tế tiến hành được công bố ngày 3/11/2015 cho thấy, chỉ riêng tại 14 tỉnh thành vẫn còn 330.000 người mù, gần 11,5% người trên 50 tuổi thị lực kém (khoảng 2 triệu người).

Tỷ lệ mù lòa năm 2015 chung của cả nước ước tính gần 2% người từ 50 tuổi trở lên. Đáng chú ý, số người trên 50 tuổi có thị lực kém cả 2 mắt và mù lòa do đục thủy tinh thể đang ngày càng tăng cao.

GS. TS Đỗ Như Hơn - Nguyên Giám đốc  BV Mắt Trung Ương