Quốc Anh - Nghệ sĩ chèo nhiều cay đắng

Khán giả biết đến QuốcAnh là một nghệ sĩ chèo "đểu, đĩ tính" nhưng cuộc đời anh lại nhiều đắngcay.

Khán giả nhớ nhất nghệ sĩchèo Quốc Anh là cái vẻ tí ta tí tởn, “đêu đểu và đĩ tính” trong các đĩahài Xuân. Gặp Quốc Anh ngoài đời thì thấy “tắt” hẳn nhưng mộng ước sẽđược anh chọc cười vì nhìn Quốc Anh hơi “lạnh”, trầm, trên gương mặt anhnhiều những suy nghĩ hằn lên hơn là cái vẻ tí tởn trên đĩa. Có chăng,cái nét mặt ấy cũng là bởi cuộc sống của anh quá nhiều những giông tố?

Nỗi oan ức ngậm đắng nuốt cay nhiều năm ròng

Quốc Anh thường nói, nếu nói về cuộc đời bão tố có lẽ khó ai nhiều bãotố như anh. Khi anh còn trẻ, cuộc sống đang ủ đầy những ước mơ, nhữngkhát vọng thì gặp cú sốc quá lớn trong đời là bị đuổi khỏi Nhà hát ChèoViệt Nam. Anh vẫn bảo, may hồi đó còn giữ lại cái bảo hiểm nên giờ tínhchế độ là may vẫn được 32 năm công tác. Đau đớn nhất với Quốc Anh là bịđuổi khỏi nhà hát chèo, nghĩ rằng mình không sống được vì thiếu chèo nênxin ở lại làm lao công mà họ vẫn đuổi, người ta nói: “Mày muốn đi đâuthì đi, làm gì thì làm cốt không phải ở Nhà hát Chèo Việt Nam là được”.

Quốc Anh đau đớn lắm, anh nghĩ sự nghiệp của mình thế là hết. Anh đã ởđây, gắn bó với nhà hát Chèo, đã có 6 huy chương Vàng cho sự nghiệp củamình ở Nhà hát Chèo Việt Nam, bị đuổi vừa là những tiếc nuối, vừa lànhững đau đớn và xót xa. Lý do thì bởi vì sự nóng nảy của Quốc Anh. Ngàyđó do không được đi nước ngoài cùng Thúy Hường, Thu Hiền theo lời mờibên Nhà hát tuổi trẻ, Quốc Anh bực tức, uống rượu và đập mạnh tay cáiquạt diễn vào đầu mình làm hỏng quạt diễn, người ta quy ra Quốc Anh pháhoại tài sản công.

Càng nóng nảy hơn, Quốc Anh từng cầm dao và dọa: “Chú không cho cháu đicháu giết chú”, lúc đó ông Trưởng phòng tổ chức Nhà hát sợ quá chạy raquặp tay Quốc Anh và rút dao, vết sẹo dao cứa nay vẫn còn trên tay QuốcAnh. Thực ra lúc đó Quốc Anh nóng giận, tuổi trẻ nông nổi, bồng bột mớicó hành động liều lĩnh thế chứ chính Quốc Anh cũng biết mình hiền lành,dọa thế cho bõ tức chứ nào dám động vào ai. Các nghệ sĩ trong làng chèovẫn nói nhau: “Quốc Anh nó to mồm thế chứ nó giết được ai!”.

Đó là sự nông nổi và sự nóng giận đó nó phá vỡ bao thành quả mà anh gâydựng tại đây. Bị đuổi khỏi Nhà hát Chèo trong nỗi oan ức, đau đớn, QuốcAnh bị xuống tinh thần ghê gớm. Nhưng, điều may mắn là trong nỗi oan ức,đau đớn, Quốc Anh có một lá thư nói lên nỗi oan ức của anh viết lên Bộtrưởng Bộ Văn hóa về vấn đề anh bị đuổi khỏi Nhà hát Chèo Việt Nam.Trong dó có lời kến nghị của NSND Phạm Thị Thành và PGS-TS Trần Thi Trắcrằng: “Nhà hát Chèo Việt Nam cần nghệ sĩ Quốc Anh hơn là cần giám đốc”.Chính lá thư này đã xốc lại tinh thần cho Quốc Anh đôi chút, bởi anhthấy vẫn còn có người hiểu mình, thương mình, không nghĩ mình là đồ bỏđi, là tội đồ. Quốc Anh coi đó là lá thư sống để bụng chết mang di. Anhcũng mang ơn lá thư đó vì đã cho anh một điểm tựa, một niềm tin để tiếptục làm việc, cống hiến những năm tháng sau này.

Tài năng thì vứt đi đâu cũng có đất dụng võ, trong khi Quốc Anh được coilà một tài năng của ngành chèo. Khi bị đuổi khỏi nhà hát Chèo Việt Nam,anh em bạn bè thương Quốc Anh gọi về Nhà hát chèo Hà Nội. Đến giờ, QuốcAnh vẫn mãi mang cái ơn này, Nhà hát chèo Hà Nội đã đón anh về trong mộttình cảm gia đình thân thiết, chị Thúy Mùi, anh Quốc Chiêm… coi Quốc Anhnhư người một nhà khiến Quốc Anh rất cảm động. Những nỗi đau đớn vì oanức ở nhà hát Chèo Việt Nam vẫn khiến anh đau đớn, Ngày ngày, anh đi làmở nhà hát Chèo Hà Nội tại Nguyễn Đình Chiểu mà ngẩn ngơ thế nào đi nhầmđường tới Nhà hát lớn. Không hụt hẫng, không buồn làm sao được khi màanh đã gắn bó với Nhà hát Chèo Việt Nam tới 22 năm liền, gần trọn tuổithanh xuân anh ở nơi đó.

Người đàn ông nếm trải quá nhiều đắng cay định mệnh

Suốt những năm tháng anhlận đận vì nỗi oan ở Nhà hát Chèo Việt Nam, người vợ đầu tiên của anhcũng đã dốc lòng cùng anh đi gõ cửa mọi nơi để kêu oan cho anh, độngviên anh lấy lại tinh thần và cùng anh vượt qua bão giông. Nhưng, cuộcđời mấy ai học được chữ ngờ, anh cũng không nghĩ đến một ngày anh lạiphải nói lời chia tay cay đắng với người vợ đã ở bên cạnh anh những lúckhó khăn, vất vả như thế. Điều ấy anh không hề muốn nhưng nó vẫn xảy ranhư một định mệnh.

Đến giờ, Quốc Anh vẫn nói rằng người vợ đầu của anh là người phụ nữ tốt.Không có cô ấy anh cũng chưa biết mình sẽ trải qua nỗi đau khổ vì bịđuổi ra khỏi nhà hát Chèo Việt Nam một mình như thế nào. 19 năm chiangọt sẻ bùi, từ những ngày gian nan, những con sóng gió, phong ba đếnnhững khi hạnh phúc đâu phải là chuyện giản đơn. Anh vô cùng cảm ơn thờigian mà vợ cũ đã đi kêu oan cho anh khi anh bị rời khỏi Nhà hát ChèoViệt Nam, đã động viên anh vượt qua giai đoạn khó khăn. Nhưng, anh khônghối tiếc về sự tan vỡ bởi anh chắc chắn rằng kiểu gì thì cũng phải chiatay.

Việc chia tay diễn ra như lẽ tất nhiên phải thế, chỉ 5 phút là xong tấtcả. Chỉ 5 phút là xong thủ tục và đường ai nấy đi. Quá nhanh, nhanh đếnmức khó có ai có thể nghĩ được cảm tưởng như một cuộc tháo chạy thần tốckhỏi hôn nhân. Khi ra khỏi nhà, anh cuộn đám quần áo của mình cho vàocái chiếu cuộn tròn lại và cho lên xe tax xi rồi đi. Trong nhà, anhkhông động đến một thứ gì khác, để lại nguyên si mọi thứ, không lấy đicái gì cả. Ngay cả việc tài chính cũng được anh và vợ giải quyết rấtnhanh chóng, không gặp bất kể một rắc rối nào.

Đây không phải là cuộc tháo chạy khỏi hôn nhân như nhiều người nghĩ, vớiQuốc Anh. Đó chỉ là sự giải tỏa nhẹ nhàng cho cả hai người. Không phảiQuốc Anh muốn nói xấu về người phụ nữ đã cùng anh chia ngọt sẻ bùi mấychục năm trời mà anh muốn nhìn thẳng vào sự thật của sự rạn vỡ. Anhkhông chê bất kỳ một điểm gì ở vợ cũ, chỉ duy nhất có một điểm đó làngười phụ nữ rất hiếu thắng. Quốc Anh nói, với người đàn ông khi họ 25 –30 tuổi thì họ có thể chấp nhận cái tính hiếu thắng ấy, thờ ơ với điềuđó thậm chí còn thấy đó là điều hay. Nhưng khi người đàn ông ở cái tuổitrưởng thành, khi họ 45 – 50 tuổi thì suy nghĩ của họ hoàn toàn khác, vàhọ sẽ khó lòng chấp nhận được tính hiếu thắng của người phụ nữ. Anh vàvợ cũ chia tay nhau với cái lý do rất đời thường ấy, chẳng có gì to tátnhưng thực tế nó lại là dòng sông ớn lạnh chảy lặng lẽ trong hôn nhân vàđứt vỡ là chuyện không tránh khỏi.

Thực ra, trước khi ly hôn hai người đã có một thời gian ly thân. QuốcAnh tâm sự thật rằng, lúc ra tòa anh vẫn không muốn bỏ vợ, anh khôngmuốn chừng ấy năm chung sống cuối cùng lại có kết thúc như thế này. Mộtnăm ly thân tuy ở chung một căn nhà nhưng anh ở tầng 3, 2 mẹ con vợ cũ ởtầng 2, hầu như không bao giờ anh động đến tầng 1. Sau khi đi diễn, đihọc lớp đạo diễn về mỗi ngày anh lại thu mình vào tầng 3, tầng ở củamình và đọc sách. Mãi rồi anh quen với cuộc sống một mình đó, quen vớicách sống không cần có ai mà vẫn sống được, ổn định được cho nên khichia tay anh không bị hụt hẫng, thấy mình chia tay mà anh vẫn sống nhưthế thôi, chẳng có gì khác khi sống ly thân cả, thậm chí nhẹ nhàng hơn.Anh đặt ví dụ nếu như ly thân chỉ diễn ra khoảng vài ba tháng thì có thểcó sự tái hợp nhưng đã ly thân đến 1 năm quen sống một mình quá rồi, anhthấy không thể tái hợp nổi nữa.

Định mệnh cũng kỳ lạ khi người phụ nữ thứ 2 của anh cũng có tên Thu. Sốphận Quốc Anh quả là có nhiều thứ trùng hợp ngẫu nhiên đến bây giờ.Người vợ đầu tiên Thu cũng qua một lần đò rồi mới gặp anh, người đến saucũng tên Thu và cũng từng một lần dang dở. Khi anh kết hôn với người vợđầu, anh gặp sự phản ứng dữ dội từ gia đình, bởi không ai muốn anh lấyngười phụ nữ đã qua một lần đò và có con riêng, nhưng anh đã vượt quađiều đó và sống với chị 19 năm.

Đến lần thứ 2 này, chắcchắn là không có ai phản đối bởi người đàn ông đã nếm trải nhiều bãogiông và cay đắng trong đời sẽ biết mình phải chọn người phụ nữ như thếnào để phù hợp với mình. Anh khen người vợ hiện tại của mình rất nhiều,khen chị biết chia sẻ, không hờn ghen vô cớ, biết nhường nhịn, thông cảmvà hiểu cho anh cũng như công việc của anh, dù chị không làm cùng nghề.Anh luôn nói, cuộc sống của anh như lúc này là trọn vẹn bình yên, anhthực sự cảm thấy cuộc đời mình bình yên trong giai đoạn này và anh dốcsức, dốc tâm cho sự nghiệp của mình.

Nhiều người tiếc cho nghệ sĩ Quốc Anh vì anh không có con. Chính vì sựcố lớn này trong đời cũng là một nét đau khổ đã hằn buồn trên gương mặtanh. Anh lấy vợ đầu khi vợ đầu có đứa con mới 2 tuổi, con trẻ ngây thơvà xinh đẹp cũng là một yếu tố khiến anh và chị gần nhau hơn. Anh khaokhát có một gia đình có tiếng cười trẻ thơ, đủ đầy và hạnh phúc. Nhữngnăm tháng xưa, Quốc Anh không chịu nổi định mệnh đắng cay đó của cuộcđời mình, anh thèm có con, khao khát có con vô chừng.

Thèm thành buồn vô hạn độ, có thời gian tối đi diễn về, sau những hát hòtrên sân khấu anh lặng lẽ ra công viên hút hết 2 – 3 bao thuốc lá vìbuồn rầu. Cười nói bả lả trên sân khấu là thế mà khi ánh đèn lung linhcủa sân khấu vụt tắt thì anh cũng bước vào những trầm buồn, đau đớn chophận riêng của mình. Gã đàn ông ngoài 40 tuổi, sự nghiệp thì có rạng rỡđấy mà sao mong một mụn con cũng không có.

Bây giờ, khi tuổi tác cho anh sự chín chắn, khi đã nghĩ trọn vẹn về mọisự được mất ở đời anh đã nghĩ được rằng thôi, trời cho cái này trời lấylại cái kia, cuộc đời mình nó như vậy rồi, hãy nghi rằng đó là cái duyênsố, cái định mệnh của mình thì đừng đau khổ oán trách gì thêm nữa. Nghĩđược như thế là một sự giải thoát với Quốc Anh, anh đã thoát ra khỏi cáibể khổ trầm tư và mòn mỏi để nghĩ thoáng hơn, nhẹ nhàng hơn với chínhcuộc đời mình. Cũng bởi vậy mà tư tưởng anh giờ thoải mái, không còntrăn trở dằn vặt về chuyện con cái như nhiều năm tháng qua nữa.

Không có con riêng nhưng Quốc Anh may mắn có được tình cảm tốt đẹp vớicon của cả hai vợ chồng. Vợ cả có cô con gái riêng anh đã chăm sóc từkhi mới lên 2 tuổi, đã ầu ơ, bế ẵm từ khi cô bé còn nhỏ xíu đến khi côbé 21 tuổi. Giờ cô bé đó đã lấy chồng. Lúc cưới con gái, dù đã chia tayvới vợ cũ nhưng anh vẫn đứng ra lo đám cưới. Cả anh và vợ cũ chia taytrong sự thoải mái nên vẫn thăm hỏi, giúp đỡ nhau bình thường, hơn nữa,anh lại rất yêu quý cô bé. Cha sinh không bằng mẹ dưỡng, nuôi cô bé từnhỏ làm sao mà anh không có tình cảm cha con tha thiết được! Anh kể, mớihôm trước, cô bé ở nước ngoài gọi điện về hỏi ba có cần tiền không, congửi về cho ba mua xe. Anh bảo không, ba chẳng cần gì hết, ba chỉ cần thithoảng chúng mày điện về hỏi thăm ba là ba vui rồi. Đúng là với anh, giờtình cảm mới là điều quan trọng.

Với người vợ sau, vợ anhcó hai con, con gái làm ngân hàng, cậu con trai làm công an. Anh coi haiđứa con như con ruột của mình, bù đắp cho anh những thiếu hụt về đườngcon cái. Cũng vì không có con nên anh luôn quan niệm mình cố gắng làmsao sống tốt với các con. Anh tin khi anh tốt với các con 10 thì các connghĩ về bố nó 10 thì cũng nghĩ về anh đến 8 – 9. Mong ước của Quốc Anhchỉ nhỏ nhoi thế thôi. Anh mong những bữa cơm gia đình quây quần, đượccác con hỏi han bố ăn cơm chưa và ăn cùng bố bữa cơm là anh thấy hạnhphúc rồi. “Hậu duệ” của anh giờ là một cậu bé 10 tuổi, con của người emruột. Anh thấy cu cậu rất có duyên với chèo nên cũng muốn được truyềnnhững “ngón nghề” của mình cho cậu, hy vọng sẽ có người “nối dõi” nghiệpchèo của mình.

Quốc Anh chỉ cái xe mới mua giá mấy tỷ đồng của anh để trước sân nhà hátChèo Hà Nội, anh bảo, đây anh mới mua xe đây, đâu cần gì tiền của concái đâu. Giờ tiền làm ra được bao nhiêu anh gửi về quê hết, anh chẳngthiếu gì cả. Cuộc sống giờ bình an và đủ dầy, anh cố gắng dốc lòng vì sựnghiệp của mình mà thôi.

Người nghệ sĩ quá bận rộn và giàu tham vọng

Khán giả biết đến Quốc Anh nhiều nhất, rộng rãi nhất là khi anh vào vaiLý toét trong phim hài Tết “Anh hùng râu quặp”. Thời gian phim hài nàyra đời, cả hà Nội sốt sình sịch với phim này, đến trẻ con cũng thuộclòng từng đọan. Là mới đây gần như là phim tiên phong cho hài tết, hơnnữa kịch bản lại khá tốt nên được sự yêu mến của công chúng. Từ phim ấyQuốc Anh nổi như cồn về mặt đại chúng, nhìn anh là người ta nghĩ ngayđến Lý toét. Cũng từ đó, mỗi năm anh lại đều đặn gặp khán giả trongnhững đĩa hài Tết, chủ yếu với những vai cợt nhả, “đểu đểu, đĩ đĩ”.Nhưng, vai Lý Toét gần như là vai làm anh được khán giả yêu thương nhất.

Nhớ hồi kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, nhà hát chèo hà Nội có làmchương trình dựng lại hành trình dời đô của Lý Công Uẩn từ Ninh Binh vềHà Nội theo đường sông, Quốc Anh  vào vai Lý Công Uẩn đứng uy nghiêmtrên xe rước đi vào thành phố khi về Hà Nội. Nhưng, đoàn xe rước qua HàNội, không thấy công chúng hô “Lý Công Uẩn” mà lại chỉ hô “1, 2, 3 Lýtoét” làm anh thấy vừa buồn cười lại vừa hạnh phúc. Vai diễn đó đã ở lạiquá sâu sắc trong ấn tượng của khán giả mà nghệ sĩ thì chẳng ai mongmuốn gì hơn là được khán giả nhớ đến những nhân vật của mình.

Năm nào cũng tham gia làmđĩa hài nhưng Quốc Anh không hề có đĩa hài riêng của mình như Xuân Hinhchẳng hạn, mặc dù anh có thừa khả năng ra một ấn phẩm riêng và được côngchúng nhiệt tình ủng hộ . Nhưng, Quốc Anh không có sản phầm riêng vì anhquá bận rộn, không có thời gian làm. Thậm chí, nhiều người mời anh làmliveshow riêng mà anh cũng phải từ chối vì quá bận. Phóng viên mà muốnhẹn gặp Quốc Anh rất khó vì anh lúc nào cũng bận rộn, bận từ việc nhàđến đi show các tỉnh.

Tuy nhiên, với Quốc Anh, hài chỉ là một khía cạnh nhỏ trong sự nghiệpcủa anh, đam mê lớn nhất của anh là chèo. Anh mê, anh yêu chèo từ tấm bévà sống với chèo từ khi còn nhỏ. Anh đắm đuối lắm cái việc được hát ngânnga những điệu chèo cổ, nghe hay lắm, khoái lắm, chứ không chỉ là việclàm khán giả cười. Nhưng, cũng vì khán giả ấn tượng với vai trò hài củaanh nên khi anh được đạo diễn Doãn Hoàng Giang giao cho vai Nguyễn Trãitrong vở chèo “Oan khuất một thời” hồi năm ngoái, anh rất lo lắng làmmình khó lòng mà đóng được vai diễn bi thương và anh hùng này.

Nhưng, đạo diễn Doãn Hoàng Giang nói rất tin ở Quốc Anh thích nhất là aitin mình, được tin thì anh sẽ cố gắng không phụ lòng tin ở họ. Quốc Anhlà người giàu tham vọng, tham vọng rất lớn. Anh không tham chức quyền,không tham giàu có mà anh luôn không bao giờ tin nghệ thuật có cái đỉnhnào cả, khám phá và thành công ở một cái mới tức là một cái đỉnh mới. Màcái mới thì rất nhiều, nghệ thuật là sự khám phá đến vô cùng, không baogiờ có cái đỉnh cao nhất. Khi xuất hiện trong vai Nguyễn Trãi, Quốc Anhrất run, anh sợ khán giả lại “1, 2, 3 Lý toét…” chứ không nhận thấy anhlà Nguyễn Trãi. Nhưng, may mắn sao khi mà khán giả đã xúc xảm với vaidiễn hài ở trong anh. Anh đã tìm được một cái đỉnh mới, đó là sự thoátvai để sang một vai diễn hoàn toàn khác biệt.

Quốc Anh luôn tham vọng là có những ai diễn như vậy để liên tiếp bướcđến những đỉnh cao. Quốc Anh tất thương cho chèo vì tính đại chúng củachèo không cao, không phổ cập. Anh khao khát có những chương trình dànhcho chèo như chương trình dạng “ Vầng trăng vọng cổ” dành cho cải lương.Chương trình “Vầng trăng vọng cổ” đã đưa được cải lương đến với đạichúng, ngay cả đứa trẻ con cũng có thể hát được cải lương. Quốc Anh ướcao nếu chèo cũng có một chương trình như tương tự thì chắc chắn chèo sẽkhởi sắc.

Chèo không phải không có cơ hội sống trong dân gian mà có rất nhiều cơhội vì người dân thích nghe chèo ở đình, chùa, ở lễ hội… Cũng như bất kỳmột nghệ sĩ chèo nào, Quốc Anh mê chèo cổ, mê đắm mê đuối, anh khát vọngđược cùng các nghệ sĩ chèo khôi phục lại chèo cổ như vở “Súy vân giảdại” mà Nhà hát chèo Hà Nội dựng hồi năm ngoái. Chèo cổ khán giả, khôngnhiều người mê, diễn mà không có người xem cũng chán lắm, nhưng Quốc Anhlại thèm được diễn chèo cổ vì sống trong những vở chèo đó anh được thỏacái khao khát, cái tinh thần nghệ sĩ và tình yêu chèo của mình.

Nói Quốc Anh nghệ sĩ đa năng cũng được, cũng đúng bởi tham vọng cốnghiến cho nghệ thuật của anh cứ buộc anh phải chinh phục những đỉnh cao.Vai giám đốc Nam Thành trong phim truyền hình “Con nhạn xanh” hồi nămngoái cũng là một đỉnh cao mà anh đã chinh phục được. Khán giả khôngthấy Lý toét ở đó mà thấy ông giám đốc quá nhiều những lạnh lùng, mưumô, ác độc, đầy nội tâm.

Quốc Anh giàu tham vọng chinh phục đỉnh cao và khó tính vì tham vọng đó.Anh rất khó tính trong chọn vai diễn, nhất là khi bước qua một “màu”nhân vật khác, đã làm thì phải ra tới cùng cái “màu” đó chứ không nửavời. Nói với anh  rằng anh khó tính thế sao vẫn chịu đóng những vai hàiTết nhàn nhạt, bình bình anh cười mà rằng hài Tết nó khác, kịch bản haykhó lắm mà chủ yếu là mua vui cho khán giả, khán giả yêu cái vẻ Lý lác,Lý trưởng, Lý toét của mình thì làm Lý cho khán giả vui.

Theo Đang Yêu