Dở khóc dở cười với luật tục ở làng

Làng quê Việt Namđã có nhiều đổi thay, phát triển. Tuy nhiên, sau luỹ tre làng vẫn còn rất nhiềunhững luật tục lạ lùng, rối rắm… làm nảy sinh nhiều chuyện dở khóc dở cười.

Cỗ bàn bàyla liệt đến 400 mâm, khách khứa đông nghìn nghịt mấy nghìn người là những hìnhảnh không lạ ở những vùng quê nổi tiếng "cỗ to so đẳng cấp". Thế nhưng đằng saunhững chữ song hỷ tươi rói là không ít những khuôn mặt héo hon của các bậc chamẹ khi một khoản nợ khổng lồ đang nặng trĩu trên vai.

Bày cỗcả trăm triệu

Dù còn đến20 ngày nữa mới tổ chức hôn lễ nhưng gia đình chị Nguyễn Thị Lương ở xóm ThápPhượng, xã Cát Quế, huyện Hoài Đức, Hà Nội đã phải đôn đáo chuẩn bị cỗ bàn vànơi ăn uống cho gần 3.000 khách mời.

Mỗi đám cưới ở Cát Quế làm đến hàng trăm mâm cỗ.

Theo dựkiến, ngày 1-7 âm lịch, gia đình chị sẽ làm khoảng 100 mâm mời riêng họ hàng vàláng giềng gần gũi. Ngày hôm sau đám chính thì sẽ làm tiếp 250 mâm để mời kháchkhứa khắp nơi.

Vừa đôn đáochỉ huy mấy người thợ lợp mái cho dãy nhà mới xây để làm nơi ăn cỗ, bà Khoa - mẹchị Lương - vừa vui vẻ trò chuyện với chúng tôi:

"Cưới cô útnày là còn làm ít cỗ đấy. Phong tục quê tôi là cứ phải làm cỗ to để con cái đượcmở mày mở mặt. Tôi có 4 đứa con thì 3 đứa đầu cưới đều làm trên 400 mâm cả. Tổchức cưới xin thì cũng vất vả lắm nhưng vì hạnh phúc của các con nên tôi cũngphải cố gắng. Giờ chỉ tính trung bình mỗi mâm cỗ 300 nghìn đồng thì tổng chi phícho cỗ bàn cũng đã lên đến hơn trăm triệu rồi. Với những nhà không có sẵn tiềntrong nhà thì việc bán đi một miếng đất để tổ chức đám cưới cho con là chuyệnbình thường".

Đây là lầnthứ 4 tổ chức đám cưới cho con nên bà Khoa cũng gặp nhiều túng bấn. Để giảmthiểu chi phí trong việc cỗ bàn, bà phải nuôi sẵn lợn, gà từ đầu năm, cau cũnghái từ cây nhà phơi khô cất đi để dành cho đại sự.

Nợ nầnvì cưới

Không cóđược điều kiện kinh tế khá giả như nhà bà Khoa, bà Nguyễn Thị Liên ở xóm ĐồngTrong, xã Cát Quế nhiều năm nay phải nuôi chồng bị thần kinh. Cả nhà bà 6 miệngăn đều trông chờ vào công việc bán mỳ thuê của bà.

Hàng ngày cứ4 giờ sáng là bà Liên đã dậy chất 200kg cả mỳ khô và đường gói lên chiếc xe cảitiến rồi kéo bộ 15 cây số ra Đăm để giao cho các cửa hàng. Kinh tế eo hẹp nênkhi các con đến tuổi gả vợ, gả chồng là bà Liên lo lắng mất ăn mất ngủ. Khôngthể để các con vì nghèo mà muộn duyên, bà Liên cũng vay mượn khắp nơi làm 150mâm cỗ mời ngót nghét nghìn người đến mừng duyên cho con cái.

Bà Liên nhớlại: "Nhà mình nghèo thật nhưng mâm cỗ cũng phải đủ 2 tái, lòng, xương (2 đĩathịt lợn luộc, 1 đĩa lòng dồi, 1 đĩa xương). Năm 1994, tổ chức đám cưới cho đứacon đầu tôi mổ 4 con lợn. Đứa con trai thứ 2 tôi mổ 6 con lợn, đứa thứ 3 mổ đến10 con lợn nhưng đều phải đi vay cả. Cưới xong thì tôi và các con lại quần quậtlàm lụng để trả nợ nần. Nói thật là ngày đó còn cố mà tổ chức đám cưới cho conđược chứ bây giờ thì chịu, không làm nổi. Giờ nhà nghèo mà không có 50 triệuđồng trong tay thì đừng mong cưới vợ, cưới chồng".

Cùng chungcảnh ngộ như nhà bà Liên, bà Nguyễn Thị Đức ở cùng xóm cũng chật vật mới lo đượcđám cưới cho 3 người con. Trung bình mỗi đám 250 mâm, sau 3 lần cưới con, bàphải ngày ngày tần tảo với quán nước mía đầu đê để trang trải gần 30 triệu nợnần vì hỉ sự. Bà Đức tâm sự: "Phải làm to mời đông vì cưới con họ đều mời mình,cưới con mình không mời sao được. Đứa con nào nhà tôi cũng phải tổ chức ăn 2ngày mới xong. Tôi coi đó như là cái nợ đồng lần phải trả khi sống trong làng,trong xóm".

Trao đổi vớiphóng viên xung quanh hiện tượng này, ông Phạm Hợp - cán bộ văn hóa xã CátQuế - cho biết: "Ngày xưa làng tôi cưới xin vô cùng giản tiện. Nhà nào cưới conchỉ cần mang quả cau lá trầu đến các nhà trong làng báo hỉ là xong, cũng chẳngcó cỗ bàn gì cả. Thế rồi không hiểu từ bao giờ, người làng đua nhau tổ chức đámcưới linh đình và dần thành lệ. Đám nào cũng phải ăn 2 ngày với mấy trăm mâm vàhàng ngàn khách.

Trước tìnhhình đó, Đảng ủy, UBND xã đã đứng ra tổ chức đám cưới cho 1 cán bộ đài truyềnthanh xã chỉ vỏn vẹn trong 24 giờ và vận động bà con làm theo nhưng thực sự đếngiờ vẫn chưa thực hiện triệt để được. Những gia đình đông họ hàng, anh em, cóquan hệ rộng thì vẫn làm đến trên 300 mâm. Hiện tại chúng tôi vẫn đang cố gắngtuyên truyền, vận động bà con cưới xin tiết kiệm, thậm chí khuyến khích khôngmặc áo cưới, chỉ mặc áo dài truyền thống cho giản tiện nhưng hiệu quả chắc rằngkhông thể có ngay trong ngày một ngày hai".

Theo Nguyễn Thắng
Nông thôn ngày nay

TIN LIÊN QUAN