- Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
- Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
- Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
- Mục này không có nhuận bút.
Chủ nhân Giải đặc biệt VinFuture mùa 1: ‘Làm nghiên cứu đừng ngại thương mại hoá’
Tôn vinh những nghiên cứu, phát minh có tính ứng dụng cao; thu hẹp “hố sâu” bất bình đẳng trong khoa học, công nghệ - những tiêu chí khác biệt này khiến Giải thưởng VinFuture tạo tiếng vang trong giới khoa học toàn cầu chỉ sau một thời gian ngắn.
Đó là chia sẻ của GS. Zhenan Bao, chủ nhân Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ của VinFuture mùa đầu tiên với phát minh da diện tử, trước thềm Lễ trao giải lần thứ 2.
GS. Zhenan Bao - chủ nhân Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ VinFuture mùa 1
Động lực quan trọng nhất của người làm khoa học
- Với nhiều người, da điện tử dường như chỉ có trong phim viễn tưởng. Còn với GS, bà đang ở đâu trên con đường biến điều viễn tưởng đó thành hiện thực, sau khi phát minh của bà được vinh danh tại VinFuture 2021?
Da người có hàng triệu tế bào cảm thụ khác nhau giúp chúng ta có những cảm giác phức tạp khi chạm và phân biệt được các đối tượng. Để da điện tử có thể cảm nhận được như da người sẽ cần ít nhất hàng trăm, hàng nghìn cảm biến. Đặc biệt, chúng tôi đang phát triển thế hệ da điện tử mới phức tạp hơn nhiều và gần với các chức năng của da người hơn. Bởi thế, dù đã đạt được nhiều bước tiến đột phá nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Song, tôi tin rằng ngày đó không còn xa.
- Có vẻ nghiên cứu không tiến triển nhanh như kỳ vọng. Bà và các cộng sự gặp phải những khó khăn gì?
Không hẳn như thế. Chúng tôi đã theo đuổi dự án da điện tử hơn 10 năm và đã vượt qua nhiều thách thức. Đối với thiết bị điện tử dạng cấy ghép, có thể phải mất nhiều năm. Đây là lý do tại sao chúng tôi đang nghiên cứu phát triển thiết bị theo dõi không xâm lấn có thể gắn vào bề mặt cơ thể người để đẩy nhanh tiến trình. Hiện, việc thử nghiệm một số cảm biến đã được thực hiện trên người để cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định điều trị của bác sĩ.
Tương tự, chúng tôi đã mất 4 năm cho dự án đo lường các chất dẫn truyền thần kinh trong não và ruột. Không dễ dàng để đưa các cảm biến vào một môi trường phức tạp như ruột, nơi có rất nhiều hóa chất khác nhau. Cảm biến cũng phải rất mềm để không gây ra bất kỳ xáo trộn nào đối với chức năng sinh học và hành vi tự nhiên của cơ thể.
Hiện, chúng tôi đã thực hiện được phép đo trên động vật và phải mất khá nhiều thời gian để thử nghiệm trên người. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra các công nghệ ít xâm lấn để “đo” tâm trạng con người, chẳng hạn như mức độ lo lắng hay trầm cảm, từ mồ hôi hoặc dịch mô dưới da.
- Khả năng thương mại hóa của các công nghệ này ra sao, thưa bà? Bà có ngại không khi đề cập đến chuyện nhà khoa học làm thương mại?
Tại sao lại phải ngại khi mà các nghiên cứu suy cho cùng cũng là để phục vụ con người? Với các nghiên cứu ứng dụng, thước đo hiệu quả nằm ở khả năng thương mại hóa.
Tôi bước chân vào con đường nghiên cứu một phần vì đam mê khám phá, nhưng động lực quan trọng hơn là để tạo ra những phát minh hữu ích cho xã hội. Tôi có 2 công ty khởi nghiệp để đưa những thành quả nghiên cứu liên quan đến da điện tử đến với công chúng.
GS. Bao và GS. Friend tại Lễ trao giải VinFuture mùa 1
Góp phần thu hẹp bất bình đẳng giới trong khoa học
- Quan điểm của bà tương đồng với triết lý của giải thưởng VinFuture, đó là khoa học phụng sự nhân loại. Với bà, việc giành Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ có sáng tạo đột phá có ý nghĩa như thế nào?
Có rất nhiều ứng cử viên xứng đáng và tôi cảm thấy rất may mắn, vinh dự và cũng bất ngờ nữa khi được chọn.
Thế giới có nhiều giải thưởng, có giải thậm chí tuổi đời lên tới gần trăm năm, nhưng không nhiều phụ nữ được trao giải. Đối với người làm khoa học, giải thưởng không phải là mục tiêu, nhưng đó là sự ghi nhận quan trọng.
Xã hội ngày nay đã nhìn nhận đầy đủ hơn về những đóng góp của phụ nữ đối với khoa học và công nghệ, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm để lấp đầy “hố sâu” bất bình đẳng giới. Tôi rất vui vì VinFuture đã đi đầu trong sứ mệnh đó. Tiêu chí khác biệt cũng là lý do giúp Giải thưởng VinFuture dù mới ra đời nhưng cũng đã tạo được tiếng vang trong cộng đồng khoa học toàn cầu.
- Sau mùa 1 thành công, bà nghĩ sao về chủ đề của Giải thưởng VinFuture mùa 2?
Covid-19 đã gây tổn thất nghiêm trọng cho toàn cầu. Nhu cầu cấp bách và thách thức lớn nhất của thế giới hiện nay là các vấn đề về năng lượng, môi trường và sức khỏe. Bởi thế, chủ đề “Hồi sinh và Tái thiết” mà VinFuture chọn cho mùa 2 có ý nghĩa đạc biệt và truyền cảm hứng cho các nhà khoa học trên thế giới nhằm đưa ra những nghiên cứu, phát minh giúp nhân loại phục hồi sau đại dịch.
- Từ một cô gái nhút nhát nay trở thành một nhà khoa học có ảnh hưởng quốc tế, chủ nhân của Giải thưởng VinFuture danh giá, bà có lời khuyên gì cho các nhà khoa học trẻ?
Một thành tựu khoa học, công nghệ đột phá thường là sản phẩm của quá trình nghiên cứu, phát triển suốt nhiều năm chứ không phải một sớm một chiều. Bởi thế, tôi muốn nói rằng các bạn hãy tự tin với bản thân và lạc quan vì chỉ cần kiên trì theo đuổi đam mê của mình thì những điều tuyệt vời sẽ đến.
GS. Zhenan Bao, người Mỹ gốc Trung Quốc, đang công tác tại Đại học Stanford (Mỹ), là 1 trong 3 nhà khoa học giành Giải đặc biệt VinFuture lần thứ nhất cho phát minh da diện tử. Da điện tử được GS. Bao và các cộng sự phát triển từ các lớp nhựa bán dẫn công nghệ cao, có thể co giãn, bắt chước khả năng uốn cong và chữa lành như da thật, đồng thời có cảm biến nhiệt độ, có cảm giác đau đến não, có khả năng phân huỷ sinh học và thân thiện với môi trường. Phát minh đột phá này mở ra cơ hội phục hồi chức năng hiệu quả cho hàng triệu người khuyết tật trên thế giới. |
Thế Định
-
Thời sự24 phút trướcTại thời điểm xảy ra tai nạn, chiếc xe ô tô chở gia đình gồm 5 người lao xuống vực, may mắn tất cả đều thoát nạn.
-
Thời sự29 phút trướcCông an tỉnh Long An truy tìm Lê Thanh Kỳ Duyên để điều tra vụ án loạn luân xảy ra tại Tịnh thất Bồng Lai.
-
Thời sự1 giờ trướcVới cáo buộc ban đầu của Viện kiểm sát, việc đánh con gái ruột 9 tháng tuổi dẫn đến tử vong, người bố có thể bị xử lý hình sự về tội giết người theo quy định tại khoản 1 Điều 123 của Bộ luật hình sự với tình tiết định khung là giết người dưới 16 tuổi.
-
Xã hội4 giờ trướcHùng tự xưng là nhà báo, có mối quan hệ quen biết với nhiều cán bộ tại huyện, tỉnh và có thể bảo kê cho các bãi khai thác đá trái phép.
-
Xã hội4 giờ trướcCơ quan công an đã bắt 4 người tạt sơn vào nhiều ô tô để qua đêm không người trông giữ tại một khu đô thị ở Hà Nội.
-
Xã hội4 giờ trướcTại Cơ quan điều tra, Trần Văn Tuân khai do bức xúc về bản án sơ thẩm của TAND huyện Cam Lộ đối với bản thân, nên ngày 2/5, Tuân đón xe khách từ Huế ra huyện Cam Lộ, mua 1 cây kéo rồi tìm thẩm phán Nguyễn Văn Quý, Phó Chánh án TAND huyện Cam Lộ để trả thù.
-
Xã hội4 giờ trướcDo khách không đồng ý trả tiền, nhân viên nhà hàng Nari Bar đã khống chế, cởi quần áo khách rồi quay video.
-
Xã hội7 giờ trướcBé trai đi chơi với bạn rồi bất ngờ mất tích. Gia đình cùng lực lượng chức năng đang nỗ lực tìm kiếm.
-
Xã hội7 giờ trướcNăm cháu nhỏ trong lúc đùa nghịch ném đá không may văng vào nhà hàng xóm. Lúc này người phụ nữ cùng con trai trong nhà đi ra chửi, đánh đập các cháu nhỏ.
-
Xã hội8 giờ trướcTừ mâu thuẫn của bố, người phụ nữ đã nổi nóng đạp một cư dân ở tòa chung cư Đồng Phát - Park View Tower, gây xôn xao dư luận.
-
Xã hội17 giờ trướcÔng Mai Tiến Dũng, nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ bị bắt để điều tra về tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
-
Xã hội17 giờ trướcCông ty CP Quốc Cường Gia Lai đã kháng cáo phán quyết của TAND TP.HCM buộc hoàn trả lại hơn 2.800 tỷ đồng đã nhận từ bị cáo Trương Mỹ Lan.
-
Xã hội19 giờ trướcDo gia đình V. luôn có người ốm đau, phải lo tiền thuốc thang và chữa trị nên hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn.