Phòng ngừa dị ứng cho trẻ nhỏ

Tuổi nào cũng có nguy cơmắc dị ứng, nhưng trẻ nhỏ dễ bị dị ứng từ đường tiêu hóa do sựphát triển của hệ thống tiêu hóa chưa hoàn chỉnh, hệ thống miễndịch chưa cân bằng, và lần đầu trong đời tiếp xúc với các loạithức ăn khác nhau…

Dị ứng là gì?

Dị ứng là phản ứng củacơ thể đối với các tác nhân “lạ” từ bên ngoài. Bình thường trongcơ thể luôn có các thành phần bảo vệ tựa như các đội quân. Khi có“kẻ lạ” xâm nhập thì lập tức các đội quân sẽ phản ứng lại để bảovệ cơ thể. Sự “đánh nhau” quá mức giữa 2 bên sẽ tạo ra dị ứng. 

Các “tác nhân lạ” là tácnhân nào?

Có thể là thực phẩm,thuốc men, phấn hoa, bụi bặm, các loại nọc độc côn trùng… hay đôikhi chỉ đơn giản là sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ môi trường.

“Tác nhân lạ” xâm nhậpvào cơ thể ra sao?

Chúng có thể tiếp xúcvới cơ thể qua nhiều đường: da, đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa.Đặc biệt, sự xâm nhập qua đường tiêu hóa thực sự là mối hiểm nguytiềm tàng do diện tích tiếp xúc của đường tiêu hóa lớn hơn nhiềuso với đường hô hấp và da.

Biểu hiện của dị ứng?

Rất đa dạng và với nhiềumức độ khác nhau. Thường thấy là biểu hiện ngoài da như nổi mẩnngứa, đỏ da, nổi mề đay, hoặc chàm, viêm da dị ứng. Hoặc có thểlà đột ngột nhảy mũi hắt hơi, chảy nước mũi, ho khan liên hồi, khòkhè, khó thở. Biểu hiện ở đường tiêu hóa khá thường gặp nhưngtriệu chứng không rõ ràng và dễ bị bỏ sót như ói mửa, tiêu lỏng,hoặc nặng hơn là ói ra máu, đi tiêu ra máu…

Tuy nhiên, dạng nặng nhấtcủa dị ứng là sốc phản vệ: người bị dị ứng có thể tử vong nếukhông được cứu chữa kịp thời.

Đối tượng nào có thểmắc dị ứng?

Tuổi nào cũng có nguy cơmắc dị ứng, nhưng riêng trẻ nhỏ dễ bị dị ứng từ đường tiêu hóado sự phát triển của hệ thống tiêu hóa chưa hoàn chỉnh, hệ thốngmiễn dịch chưa cân bằng, và lần đầu trong đời tiếp xúc với cácloại thức ăn khác nhau…

Rất nhiều nghiên cứu chothấy dị ứng từ đường tiêu hóa ở trẻ nhỏ càng dễ xảy ra nếu trẻkhông được bú mẹ trong những tháng đầu đời. Sữa bò là tác nhângây dị ứng thường gặp nhất ở trẻ nhỏ. Thông thường, nếu bé dịứng với sữa bò thì mọi người hay nghĩ đến chuyển sang sữa đậunành. Tuy nhiên, có một điều các bà mẹ ít biết là sữa đậu nànhcũng có nguy cơ gây dị ứng cao không kém gì sữa bò, và trong 10 bédị ứng với sữa bò thì có khỏang 4 bé cũng dị ứng với sữa đậunành, nên việc chuyển sang sữa có nguồn gốc từ đậu nành ở nhữngbé này là không có tác dụng.

Một điều quan trọng nữalà yếu tố gia đình. Nếu một trong hai :  cha hoặc mẹ có tiền sửdị ứng thì 25%-30% trẻ có khả năng bị dị ứng, và con số này tănglên đến 50-80% nếu cả hai - cha và mẹ - đều có tiền sử dị ứng. Tuynhiên, điều đó không có nghĩa là nếu cha mẹ không dị ứng thì concũng không dị ứng. Ngay cả khi cả cha lẫn mẹ đều không có tiền sửdị ứng thì đứa trẻ vẫn có 15% khả năng mắc dị ứng. Tóm lại, dịứng “không chừa một ai”.

Có thể phòng ngừa cácbệnh dị ứng ?

Có thể, và nên làm ngaytừ rất sớm. Lúc mang thai, bà mẹ nên có chế độ ăn cân bằng cácchất và không được hút thuốc. Ngay sau khi sinh, bé phải được búmẹ sớm và tiếp tục bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu. Thức ăn bổsung chỉ nên cho ăn khi bé trên 4-6 tháng tuổi, lúc đường tiêu hoácủa bé đã tương đối hoàn chỉnh và sẵn sàng tiếp nhận các dạngthức ăn mới ngoài sữa. Ngoài ra, cần tạo cho bé có môi trường sốngtrong lành, ít bụi bặm, không khói thuốc.

Nếu vì lý do nào đó màtrẻ không được bú mẹ hoặc cần bổ sung thêm sữa ngoài sữa mẹ, thìsữa giảm dị ứng (ký hiệu là H.A – hypoallergenic) là loại sữa nênchọn. Điểm mấu chốt giúp sữa có tác dụng giảm dị ứng là do đạmtrong sữa đã được thủy phân, hay nói cách khác là đã được cắt nhỏra. Đạm càng lớn thì càng dễ gây dị ứng, đạm càng cắt nhỏ thìcàng ít gây dị ứng. Tùy lượng đạm được cắt nhiều hay ít mà ta cósữa có đạm thủy phân hoàn toàn hay thủy phân một phần.

Về lýthuyết, đạm thủy phân càng nhiều thì sẽ ít gây dị ứng, nhưng nếuthủy phân nhiều quá thì mùi vị sẽ đắng, khó uống và không tạo dungnạp với sữa bò cho trẻ sau này. Trong thực tế, sữa có đạm thủy phânmột phần là lựa chọn phù hợp nhất, vì nó vẫn có đầy đủ tácdụng chống dị ứng, đồng thời mùi vị cũng dễ uống, giá thành rẻhơn và đặc biệt giúp trẻ dễ dung nạp với sữa bò sau này.

Ngoài ra, sữa được bổ sungprobiotics cũng là một lựa chọn lý tưởng vì bổ sung probioticstrong chế độ ăn của trẻ từ lâu đã được chứng minh là một trongnhững phương pháp phòng ngừa dị ứng hữu hiệu.