Khi trẻ cao... huyết áp

Huyết áp là áp lực của máu tronglòng động mạch, được tạo ra do tim co bóp đẩy máu chảy trong lòng mạch máu, đồngthời thành động mạch cũng co bóp để đưa oxy và các chất dinh dưỡng đến nuôi cáccơ quan trong cơ thể.

Cần kiểm tra định kỳ huyết áp trẻ từ ba tuổi trở lên

Việc đo huyết áp cho ra hai chỉsố: số trước gọi là huyết áp tâm thu, phản ánh sự co bóp của tim. Số sau làhuyết áp tâm trương phản ánh trương lực của mạch máu. Thường phải đo huyết áp ítnhất ba lần để xác định được huyết áp của một người.

Dấu hiệu trẻ bị cao huyết áp

Khác với người lớn, mỗi quốc giacần nghiên cứu xác định chỉ số huyết áp bình thường của trẻ em để chẩn đoánchính xác bệnh lý tăng huyết áp ở trẻ, vì huyết áp thay đổi tuỳ theo giới tính,tuổi và chiều cao. Được coi là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu hoặc tâmtrương từ 95 percentile trở lên (dưới 90 percentile là bình thường), cao huyếtáp ác tính khi trên 99 percentile. Trẻ vị thành niên nếu huyết áp từ 120/80 mmHglà tăng huyết áp.

Lưu ý khi đo huyết áp ở trẻ emcần chọn dụng cụ đo thích hợp với cánh tay phải. Chiều dài túi hơi của máy đocần đạt 80 – 100% chu vi cánh tay. Thường phải đo cả hai tay, vì ở những trẻ bịhẹp eo động mạch chủ thì huyết áp tay trái thường bị giảm hơn.

Bệnh có thể gây nguy hiểm

Có nhiều nguyên nhân gây tănghuyết áp ở trẻ em. Cao huyết áp thứ phát thường gặp ở trẻ nhỏ mà nguyên nhân chủyếu là bệnh thận. Cao huyết áp nguyên phát lại hay gặp ở trẻ vị thành niên liênquan nhiều đến béo phì và có tiền sử gia đình cao huyết áp, hội chứng Cushing dou hoặc dùng thuốc, u tuỷ thượng thận, lupus… Cao huyết áp do xơ vữa động mạchđược coi là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh mạch vành sau này.

Trẻ bị tăng huyết áp có thể nhứcđầu ở trán hoặc sau ót, đau gáy vào buổi sáng, chóng mặt, mệt mỏi, đỏ mặt, chảymáu cam, yếu liệt tay chân từ vài giây đến vài phút, có thể gây co giật, taibiến mạch máu não, suy tim tiến triển, ngất xỉu…

Cách chăm sóc trẻcao huyết áp

Điều trị tăng huyết áp giai đoạnđầu khi chưa có biến chứng bằng cách giảm cân ở trẻ béo phì, điều chỉnh chế độăn, tập thể dục. Hạn chế cho trẻ ăn quá ngọt để tránh tăng cân, béo phì, đặcbiệt với trẻ đã bị tiểu đường. Nên thực hiện ăn lạt, giảm ăn những thức ăn chứanhiều muối như nước chấm, thức ăn công nghiệp chế biến sẵn, cà muối, dưa muối,tương, chao, mắm, cá khô, bột ngọt, bột nêm… Ăn nhiều các loại rau quả để cungcấp chất xơ, vitamin và chất khoáng đặc biệt là kali, magiê (trên 300g rau và200g trái cây mỗi ngày).

Nên cho trẻ ăn cá nhiều hơn ănthịt, thịt nạc bỏ da, thêm đậu hũ và các loại đậu khác thay thịt. Uống sữa để bổsung thêm canxi phòng loãng xương và thêm các chất dinh dưỡng khác. Nếu béo phì,thừa cân trên sáu tuổi thì dùng sữa tách béo. Dùng dầu thực vật (dầu mè, dầunành, dầu phộng…) thay cho mỡ động vật. Hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterolvà axit béo bão hoà như mỡ động vật (trừ mỡ cá), da, lòng phủ tạng, lòng đỏtrứng. Tránh thức ăn chiên xào quá nhiều dầu mỡ.

Ngoài ra, trẻ cần được nghỉ ngơi,vui chơi vận động vừa sức, dùng thuốc đúng giờ và đúng liều lượng, khám đều đặnở bác sĩ chuyên khoa.

Theo BS Đào Thị Yến Thuỷ
SGTT