Tập cho trẻ ăn dặm

Ăndặm rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Khi trẻ đạt 4-6 tháng, lượngsữa đơn thuần không đáp ứng nổi nhu cầu để trẻ phát triển, nhất là lượng sắt,kẽm, đạm… Do đó,  trẻ cần có thêm nguồn thức ăn đa dạng khác ngoài sữa.

Tuynhiên, việc cho trẻ ăn đặc sẽ làm trẻ tăng tiếp xúc với những nguồn thức ănđa dạng, kể cả tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Thức ăn dặm cũng có thể gây ra dịứng, hoặc khi đường tiêu hóa của trẻ không dung nạp nổi gây rối loạn tiêuhóa, thậm chí tiêu chảy.

Giai đoạn này có những đặcthù riêng mà chúng ta cần hiểu rõ để kịp can thiệp, nhắm phát huy lợi điểmcủa ăn dặm và giảm thiểu những nguy cơ không mong muốn sẽ đến với trẻ.

Ăn dặm rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ

Thờiđiểm nào thích hợp cho trẻ ăn dặm?

Cácnhà khoa học đã tìm những bằng chứng để quyết định thời điểm nào là thíchhợp nhất để cho trẻ ăn dặm. Người ta nhận thấy rằng những trẻ bú mẹ hoàntoàn trong 6 tháng đầu tiên sẽ ít bị tiêu chảy và nhiễm trùng hơn so với trẻkhông được bú mẹ hoàn toàn (có bú thêm hay hoàn toàn dùng sữa công thức).

Về khả năng phát triển củatrẻ, các nghiên cứu cho kết quả tương tự giữa nhóm bú mẹ hoàn toàn, ăn dặmlúc 6 tháng và nhóm ăn dặm lúc 4 tháng. Tuy nhiên, ở những trẻ không được búmẹ hoàn toàn, thời điểm ăn dặm 4-6 tháng thường sẽ làm giảm nguy cơ dị ứngthức ăn.

Do đó, các hội Dinh dưỡng vàTiêu hóa trẻ em đều đưa ra khuyến cáo: nếu trẻ bú mẹ hoàn toàn, chúng ta duytrì bú mẹ tới 6 tháng tuổi và sau đó bắt đầu tập ăn dặm, còn với trẻ khôngbú mẹ hoàn toàn, chúng ta có thể bắt đầu trong khoảng 4-6 tháng.

Nóichung, việc ăn dặm nên bắt đầu trong khoảng 17-26 tuần và phải phù hợp nhucầu, khả năng chấp nhận, khả năng tiêu hóa và sự phát triển của trẻ.

Tậpăn dặm đúng để trẻ không biếng ăn về sau

Đểcó thể ăn dặm, trẻ phải có phản xạ nuốt thức ăn đặc. Trẻ cũng phải có hệtiêu hóa với các men tiêu hóa phải đủ trưởng thành và về tâm lý,  trẻ cũngsẵn sàng đón nhận một thức ăn mới. Khác với việc bú sữa -  trẻ chỉ việc dùnglưỡi đẩy vào quầng vú mẹ hay bầu sữa -  để ăn đặc, trẻ phải biết cách dùnglưỡi vo thức ăn thành viên rồi mới nuốt xuống, nghĩa là phải có sự phối hợpcủa các cơ vùng hàm mặt.

Phản xạ này hoàn chỉnh khitrẻ được khoảng 3-4 tháng tuổi, biểu hiện bằng trẻ có thể giữ được đầu vững,trẻ thích cắn và nhai núm vú. Do đó, những trẻ bị bệnh lý thần kinh yếu cơvùng đầu cổ, dễ bị rối loạn nuốt không thể ăn dặm  

Lúc4 tháng tuổi, men tiêu hóa được tiết từ tụy và ở ruột đã sẵn sàng cho việcăn thêm tinh bột, ngoài ra khi trẻ nhai, một lượng men trong nước bọt củatrẻ cũng nhào trộn với thức ăn và làm cho tinh bột dễ hấp thu hơn. Men tiêuhóa chất đạm cũng hoàn thiện dần và đường tiêu hóa của trẻ sẵn sàng cho ăndặm lúc 4 tháng tuổi.

Vềmặt tâm lý, khoảng 4-6 tháng tuổi là lúc trẻ dễ chấp nhận cái mới nhất, dođó cũng dễ ăn thức ăn lạ, tuy nhiên cũng có những trẻ phải tập 10-15 lần mớichịu ăn, cha mẹ cần kiên nhẫn để tập ăn cho trẻ. Sau 6 tháng tuổi, trẻ sẽbắt đầu sợ điều lạ, do đó cũng sẽ khó tập ăn hơn. Như vậy, về mọi mặt, trẻgần như sẵn sàng cho việc ăn dặm khi được 4-6 tháng tuổi.

Lúc 7-9 tháng, trẻ có thể tựngồi và có thể nắm chặt mọi thứ trong tay, các phản xạ sẽ phát triển nhiềuhơn, trẻ sẽ nhai được các thức ăn lợn cợn, nhưng phản xạ nôn và nghẹn cũngphát triển hơn, đây là đặc điểm sinh lý bình thường của lứa tuổi. Nếu trẻ ănquá nhanh bị nghẹn hay ói, chúng ta cho trẻ ăn chậm lại, chứ không nên sợ màchuyển sang xay hoàn toàn. Chúng ta nên cho trẻ ăn thức ăn băm kỹ để trẻ tậpnhai và không biếng ăn về sau.

Từ khoảng 10 tháng tuổi, trẻđã bắt đầu tự ăn được, và sẽ rất thích thú với việc tự phục vụ. Đây là thờiđiểm chúng ta cho trẻ ngồi cùng bữa ăn với người lớn, cho phép trẻ tự cầmbình sữa hay phụ trẻ cầm ly uống sữa hay cầm thìa xúc thức ăn dưới sự hỗ trợvà giám sát của người lớn. Chúng ta không nên làm cho trẻ quá thụ động, đitheo bón, ép làm trẻ sợ ăn về sau. Đây là lứa tuổi bắt đầu có thể có biểuhiện biếng ăn nếu chúng ta can thiệp không đúng.

Theo BS.CK2 NguyễnThị Thu Hậu
PNO

TIN LIÊN QUAN