"Tra tấn" học sinh, các thầy cô đang trở thành... quản ngục

Một thầy giáo ở Bình Định vừa buộc học sinh nằm ngửa trên bục giảng đổ nước vào miệng, nằm sấp quật và tát... Những hành động này, theo TS Vũ Thu Hương - giảng viên khoa Giáo dục tiểu học, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, các thầy cô giáo đang trở thành... quản ngục.

Sự việc nói trên xảy ra tại Trường THCS Cát Tài (xã Cát Tài, Phù Cát, Bình Định), và người ra tay là thầy giáo Nguyễn Minh Đề.

Bà có nhận xét gì về cách cư xử đối với học sinh của thầy giáo Đề?

- Đương nhiên, điều này là không thể chấp nhận được. Trước đây, xã hội vẫn quen với hình ảnh các ông đồ phạt học trò nằm dài rồi vụt vào mông khi mắc lỗi, nhưng bây giờ làm như thế là vi phạm nhân quyền, quyền trẻ em. Các luật này đã ghi rất rõ, không được xâm phạm thân thể và danh dự của trẻ.

Đó là về luật, còn về hiệu quả giáo dục, những hình phạt này là hoàn toàn phản khoa học. Cái mà các thầy cô nhìn thấy sau khi đánh học trò là học trò nghe lời hơn, im lặng trước yêu cầu của thầy và phục tùng không phải là hình ảnh một đứa trẻ ngoan. Đó là đứa trẻ chịu nhún nhường trước một sức mạnh lớn hơn chúng, chúng không thể chống lại sức mạnh đó và buộc phải nghe theo chứ không… tâm phục khẩu phục.

Những hình phạt này sẽ ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất của học sinh ra sao, thưa bà?

- Những đứa trẻ phải chịu các hình phạt này sẽ có tâm lý sợ hãi, thiếu tự tin, thiếu lòng tin với người lớn và cảm thấy mình bơ vơ. Khi ấy, hình ảnh thầy cô trong chúng không còn gần gũi thân thiết nữa mà trở thành những… quản ngục. Điều này sẽ dẫn đến những hệ lụy rất to lớn. Chỉ xét một khía cạnh thôi, khi đứa trẻ gặp những chuyện buồn trong cuộc sống nó sẽ không tìm đến thầy cô để chia sẻ, nhận lời khuyên từ thầy cô (một kênh chia sẻ rất tốt ngoài cha mẹ). Chúng sẽ rơi vào trạng thái trầm cảm, bí bức, cô độc và có những hành động dại dột khi không giải quyết được vấn đề, ví dụ như tự tử.

Vậy, đối với những học sinh cứng đầu, học sinh chưa ngoan, các thầy cô cần có phương pháp gì để “cảm hóa”?

- Như tôi đã nói roi vọt chưa bao giờ là cách giáo dục hiệu quả. Chúng ta có rất nhiều cách. Ví dụ, đầu năm học thầy cô hãy cho học sinh đưa ra yêu cầu và mong muốn có từ thầy cô, sau đó thầy cô cũng đưa ra các yêu cầu đối với học sinh.

Cùng ký cam kết và cùng nhau thực hiện những yêu cầu đó. Những ai không thực hiện sẽ phải có những hình phạt như thế này, thế kia (ví dụ chép phạt, lau bàn ghế, trực vệ sinh). Đứa trẻ khi ấy sẽ thấy mình được tôn trọng và được xây dựng... luật, nó sẽ tuân thủ theo.

Đối với học sinh cấp 2, cấp 3, trong trường hợp thầy cô giáo không thể giao tiếp với học sinh thì có thể chuyển sang viết thư. Cách này sẽ làm cho đứa trẻ thấy được tình cảm của thầy cô, việc bày tỏ quan điểm cũng dễ hơn. Tất cả mọi cách làm đều phải trên nguyên tắc: Tôn trọng trẻ.

Phải chăng các trường sư phạm đang coi nhẹ giáo dục đạo đức, kỹ năng cho thầy cô?

- Chúng tôi luôn dạy sinh viên phải giải quyết tất cả các vấn đề bằng tâm lý. Các chương trình tâm lý trẻ, tâm lý học sinh... được dạy rất nhiều và sinh viên cũng liên tục được nhắc rằng việc đánh học sinh là vi phạm nhân quyền, quyền trẻ em. Tuy nhiên, nhiều thầy cô ra trường không lấy những bài học đó để ứng dụng vào việc giảng dạy mà chỉ làm theo phong trào, phong cách chung ở địa phương ấy, trường ấy.

Nếu giáo viên thấy tại trường mình dạy, đồng nghiệp đánh học trò là chuyện bình thường thì các thầy cô sẽ sử dụng biện pháp này và không cảm thấy nó bất thường. Ngoài ra, điều kiện thực hành của các cơ sở đào tạo sư phạm cũng không đồng đều. Có những nơi sinh viên sư phạm chưa được thực hành đến nơi đến chốn nên họ chỉ có lý thuyết và lúng túng khi gặp tình huống cụ thể.

Xin cảm ơn bà!