“Chí Phèo” Bùi Cường thành chiến sĩ biệt động

Được khán giả nhớ nhiềuvới vai Chí Phèo trong Làng Vũ Đại ngày ấy, NSƯT Bùi Cường còn đểlại ấn tượng sâu sắc không kém qua nhân vật Năm Hòa trong phim Biệt độngSài Gòn năm xưa.

Đóng phim thêm bạn

NSƯT Bùi Cường và vợ - Ảnh: Nhân vật cung cấp

Bùi Cường cười khà khà khi nhớ lại những ngàylàm phim Biệt động Sài Gòn. "Làm saoquên được dù đã gần 30 năm rồi. Vai Năm Hòa dựatheo nhân vật có thật ngoài đời là Năm Nè. Lúcquay phim, ông Năm Nè cùng nhiều chiến sĩ kháccũng theo đoàn phim làm cố vấn về quân sự.

Khi chưa gặp mặt, trong đầutôi cứ hình dung những chiến sĩ biệt động thành tướng tá, mặt mày phải lạnhlùng, dữ tợn lắm, ai ngờ tiếp xúc rồi mới hay họ quá hóm hỉnh, rất có cảmtình và đậm chất Nam Bộ".

Rồi ông kể diễn viên và nhữngchiến sĩ biệt động thực thụ đã trở thành bạn thân. Bao nhiêu năm qua tìnhbạn đó vẫn vững bền theo thời gian. Bận việc thì thôi chứ có cơ hội liên lạclà hẹn gặp nhau. Riêng ông Năm Nè giờ là cán bộ một công ty tại TP.HCM.

"Chân tình và hiền lắm.Tôi không nghĩ con người nhưthế lại cầm súng chiến đấu quá kiên cường và anh dũng khi đánh vào Tòa đạisứ Mỹ ở Sài Gòn. Tôi chỉ là diễn viên mà diễn lại cảnh đó còn toát mồ hôi,nhọc nhằn lắm! Cảnh quay làm như thật, cũng khói lửa ngút trời, tôi vào vaiNăm Hòa tham gia đánh chiếm Tòa đại sứ Mỹ nhưng sau đó hy sinh.

Trong phim, đạo diễn Long Vânđể Năm Hòa và Sáu Tâm bị địch giết làm khán giả nhớ thương mãi. Đây là vaidiễn khán giả cả nước nhớ đến tôi cho đến tận bây giờ", Bùi Cường nhớ lại.

Chấp nhận xấu để làmChí Phèo

Bùi Cường tốt nghiệp khóa 2trường Điện ảnh Việt Nam năm 1977. Năm 1978, ông vào vai đầu tiên Bí thưhuyện ủy trong phim Bức tường không xây của đạo diễn Khắc Lợi. Năm1980, ông được dịp cộng tác với đạo diễn Nguyễn Đỗ Ngọc (bố của Hoa hậuNguyễn Ngọc Khánh) phim Câu lạc bộ không tên trong vai anh bộ độivào những ngày đầu giải phóng Sài Gòn.

Vẻ ngây ngô, ngờ nghệch nhưngchân thật của những chàng trai lần đầu tiên tiếp xúc với các tiện nghi xahoa của thành phố được ông thể hiện rất tốt trong phim này.

Cùng với vai Năm Hòa trongphim Biệt động Sài Gòn, vai Chí Phèo của Bùi Cường trong LàngVũ Đại ngày ấy cũng gây ấn tượng mạnh mẽ cho khán giả. Đây cũng là vaiông nhận được giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại LHP Việt Nam lầnthứ 6 tổ chức ở TP.HCM năm 1983.

Bùi Cường cho rằng mình gặpmay: "Chẳng hiểu sao đạo diễn Phạm Văn Khoa đã "kết" tôi từ khi ông ngồighế ban giám khảo xét tuyển tôi vào trường Điện ảnh để rồi khi làm phim LàngVũ Đại ngày ấy ông gặp tôi hỏi đúng một câu: “Cậu có chịu cắt tóc để vào vaiChí Phèo không?”.

Tôi chịu liền, lúc đó đạodiễn có bảo cạo trọc tôi cũng làm huống hồ cắt tóc". Bùi Cường không chỉ bỏmái tóc dài nghệ sĩ mà còn chấp nhận hóa trang gương mặt xấu đi để cùng ĐứcLưu (vai Thị Nở) làm nên một cặp đáng nhớ của điện ảnh Việt.

"Là diễn viên chuyên nghiệp,đẹp xấu không quan trọng miễn sao mình hoàn tất vai diễn thật tốt là được.Ngày xưa là thế, còn bây giờ, trong vị trí đạo diễn tôi ít thấy diễn viêntrẻ nào chịu làm xấu mình đi. Có diễn viên nam, hóa trang xong lựa lúc đạodiễn không để ý là soi gương "tút" lại mặt cho đẹp. Nam còn thế thì nữ khómà chịu để mặt mộc đóng phim", ông nhìn nhận.

Duyên với phương Nam

Bùi Cường là người Hà Nộinhưng ông rất có duyên với phương Nam. Ông từng vào Sài Gòn trong thời giandài để làm phim, đến giờ vẫn thế. Những bộ phim ông tham gia vẫn còn đượckhán giả nhớ như: Không có đường chân trời, Kẻ giết người...

Năm 1990, ông chuyển sang làmđạo diễn phim: Người đàn bà không con (1996) - đoạt giải Đạo diễnđầu tay xuất sắc nhất do Hội Điện ảnh Việt Nam trao, Vị tướng tình báo vàhai bà vợ - đoạt huy chương vàng LHP Việt Nam 2004, Năm ngày trong đời mộtvị tướng (2007) - nhận giải khuyến khích của Bộ Quốc phòng...

 Năm 1993, ông đượcphong tặng danh hiệu NSƯT. Hàng loạt phim truyền hình ông làm đạo diễn gầnđây cũng được khán giả quan tâm: Luật giang hồ, Trò chơi sinh tử, Mảnhsân chung, Khi con tu hú gọi bầy, Thiên đường ở trên cao, Qua những đêm lạnhgiá, Trở lại bến xưa, Vào đời...

Hiện Bùi Cường sống cùng vợvà con gái lớn ở Hà Nội. Ông cho biết đã gả con gái út hồi năm ngoái. Hằngngày, ông chơi đá cầu để giữ gìn sức khỏe. "Làm phim mà không có sức thì kểnhư toi.

Tính tôi cầu toàn, khôngthích để trợ lý đạo diễn thay mình làm mọi việc. Đã làm phim là phải lăn lộnở trường quay. Đạo diễn là người phải thổi hồn diễn xuất cho diễn viên. Đólà điều không thể chối cãi. Muốn có phim hay thì phải đầu tư tâm sức vàođó", ông thổ lộ.

Hai tuần nữa, Bùi Cường vàoTP.HCM làm đạo diễn một bộ phim mới. Ông hẹn gặp tôi để còn kể nhiều về bộphim sắp khởi quay. Giọng ông đầy hạnh phúc của người ở tuổi 63 vẫn còn đượclàm nghề.