HNX mở rộng giao dịch trực tuyến: Thận trọng ngừa rủi ro

Sau 3 tháng công bố lộ trình triểnkhai chương trình thử nghiệm hệ thống giao dịch trực tuyến (ngày 6/11/2009),từ ngày 1-7/2/2010, HNX đã tiến hành kiểm tra cơ sở vật chất của các công tychứng khoán đạt yêu cầu trước khi đưa vào triển khai chính thức.

Ngày 8/2/2010, hệ thống giao dịch mới bắt đầu khai trương. Tính đến hếttháng 2, đã có 25 công ty chứng khoán kết nối thành công với hệ thống giaodịch trực tuyến của HNX.

Thận trọng và kiểm tra chặt chẽ

Ông Trần Văn Dũng, Tổng giám đốc HNX, cho biết, từ tuần đầu tiên của tháng3, Sở sẽ tiếp tục kiểm tra và thực hiện kết nối với 45 công ty chứng khoánđể mở rộng hệ thống giao dịch này. Tiến độ này được đánh giá là khá nhanhnhưng cũng có không ít trở ngại trong quá trình triển khai. Quan điểm củaHNX là quyết liệt, thận trọng và kiểm tra chặt chẽ.

Theo ông Dũng, giao dịch trực tuyến là một bước tiến mới về công nghệ củaHNX, đã tiến gần tới thông lệ và tiêu chuẩn quốc tế, xét về khả năng khớplệnh, khả năng quản lý rủi ro, an toàn giao dịch.

Tiến độ triển khai nhanh được giải thích là do HNX đã làm chủ được công nghệ,hệ thống đã được xây dựng ngay từ đầu. Mặt khác, phương án triển khai đãđược nghiên cứu, đề ra chi tiết để các công ty chứng khoán chuẩn bị. Hàngngày, HNX vẫn mở cửa từ 9h - 23h để tạo điều kiện cho các công ty chứngkhoán chủ động thử nghiệm kết nối và kiểm tra kỹ thuật.

Ông Trần Văn Dũng, Tổng giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội

Ông Dũngcũng thừa nhận, giao dịch trực tuyến tuy làphương thức giao dịch hiện đại, thuận lợi, nhưngcũng rủi ro. Rủi ro phát sinh tại sở giao dịchchứng khoán, các công ty chứng khoán và ở chínhcác nhà đầu tư.

Ở sở giao dịch chứng khoán, theo ông Dũng, tấtnhiên là phụ thuộc vào hệ thống, nhưng hệ thốngcủa sở có an toàn hay không thì lại phụ thuộcvào các công ty chứng khoán, bởi họ kết nối vàohệ thống và nhận lệnh và đưa thẳng lệnh đó củanhà đầu tư vào hệ thống.

Trước đây, khi chưa trực tuyến, giao dịch ngắtquãng, giờ thì liên tục lỗi ở công ty chứngkhoán khó tránh. Ví dụ như lỗi phát sinh như mấtđiện, máy chủ “treo” thì khả năng kiểm soát lệnhnhư thế nào, trường hợp đó giả sử công ty chứngkhoán lại nhập lại lệnh, hay lỗi phần mềm tạolệnh quay vòng liên tục thì sao khi ở chế độ tựđộng đẩy vào.

“Trong quá trình thử nghiệm kết nối với công tychứng khoán, chúng tôi cũng đã gặp trường hợp đó,lệnh quay trở lại cả trăm lần vào hệ thống. Nếumỗi lệnh như vậy mua bán khoảng hàng chục nghìncổ phiếu chẳng hạn thì sẽ rất nguy hiểm. Với chếđộ tự động, nếu không kiểm soát được, để xảy rarồi mới kiểm tra thì rất nguy hiểm. Chính vì vậy,chắc chắn khi triển khai chúng tôi rất thậntrọng, phải kiểm tra chắc chắn, phải đủ điềukiện thì mới làm”, ông Dũng nói.

Giao dịch trực tuyến không phân biệt

Trong quá trình kiểm tra và thực hiện kết nốivới các công ty chứng khoán vừa qua, HNX chobiết không có trường hợp nào chuẩn bị tốt 100%các yêu cầu. Mặt khác, quá trình thử nghiệm chothấy có những lỗi phát sinh ngoài kịch bản dựkiến, trong khi hạ tầng công nghệ, sự chuẩn bịvà phương án xử lý ở mỗi công ty chứng khoán lạicó thể khác nhau.

Những khó khăn trên nguyên nhân chính là do HNXkhông thể cùng lúc kiểm tra và thực hiện kết nốicho tất cả các công ty chứng khoán, nhất là vớiquy mô của các công ty hiện nay trong khi nhânlực của Sở lại có hạn. Theo đó, HNX sẽ tiến hànhkiểm tra và kết nối với các trường hợp đã đảmbảo các yêu cầu đặt ra.

Ông Dũng khẳng định: “Trong quá trình này khôngcó chuyện ưu tiên hay phân biệt công ty chứngkhoán lớn hay nhỏ. Quá trình kết nối vừa qua chothấy có những công ty chứng khoán nhỏ họ đã hoànthành, hay có những công ty lớn làm vẫn chưaxong. Ở đây chúng tôi không phân biệt. Việc côngty  chứng khoán triển khai trước hay sau cũngkhông có nhiều ảnh hưởng. Từ tuần tới chúng tôisẽ tiếp tục đẩy nhanh việc kiểm tra và kết nốinhững thành viên còn lại”.

Hiện hàng ngày các công ty vẫn thử nghiệm. Kếhoạch dự kiến là việc kiểm tra kết nối ở mộtcông ty chứng khoán trong một buổi, nhưng cónhững trường hợp phải kéo dài, thậm chí phải làcả đêm.

“Chúng tôi cũng biết là các công ty chứng khoánkỳ vọng vào hệ thống giao dịch này. Chúng tôi sẽlàm liên tục để nhanh chóng mở rộng. Qua đợtkiểm tra vừa qua cho thấy không có công ty chứngkhoán nào chuẩn bị được tốt 100%.

Trong quátrình triển khai không phải mọi phát sinh đềunằm trong kịch bản, các cơ chế xử lý của mỗicông ty có thể khác nhau, xử lý khác nhau. Thậmchí có những trường hợp năng lực công nghệ chưathể đáp ứng được, hay có trường hợp chủ quan vàchưa chủ động trong việc chuẩn bị cho hệ thốnggiao dịch này”, ông Dũng nói.

Trong báocáo kết quả triển khai bước đầu, HNX cho biết đềán giao dịch trực tuyến đã được các thành viênđặc biệt quan tâm. Sau khi Sở công bố lộ trìnhthử nghiệm theo kịch bản, đã có 93 công ty chứngkhoán đăng ký tham gia. Việc tổ chức thử nghiệmvới các thành viên được thực hiện nghiêm túctrên cơ sở công khai các tiêu chí đánh giá kếtquả và được trao đổi thường xuyên với các thànhviên thông qua diễn đàn, với tên miềnforum.hnx.vn.