Hợp thức hóa nhà xây không phép

TP.HCM đang khẩn trương hoànchỉnh văn bản hướng dẫn các quận, huyện thực hiện việc hợp thức hóa nhà ở xâydựng không phép, sai phép.

Nếu được cấp phép xây dựng nhanh chóng và yên tâm về quy hoạch, tình trạng nhà xây không phép, sai phép chắc chắn sẽ giảm - (Ảnh: D.Đ.M)

Thời điểm phê duyệt quy hoạch

Dự thảo văn bản hướng dẫn do SởXây dựng soạn thảo nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến nhà ở xây dựng khôngphép, sai phép, căn cứ vào các quy định của Nghị định 23 của Chính phủ, Thông tư24 (Bộ Xây dựng) và Công văn 7136 ngày 17.11.2008 của UBND TP.HCM.

Theo dự thảo, nhà ở hoặc côngtrình xây dựng riêng lẻ không phép, sai phép trước ngày 1.5.2009 đã được cơ quancó thẩm quyền xử lý vi phạm xây dựng nhưng chưa thực hiện dứt điểm thì nay đượcxem xét cấp giấy chứng nhận cho toàn bộ (hoặc một phần) diện tích phù hợp quyhoạch, phần diện tích không phù hợp quy hoạch sẽ được xử lý theo quy định tạiđiều 15 của Thông tư 24.

Riêng các trường hợp xây dựng không phép, sai phép saungày 1.5.2009, cơ quan có thẩm quyền chỉ xem xét cấp giấy chứng nhận đối vớiphần diện tích đúng giấy phép xây dựng sau khi chủ đầu tư đã tự phá dỡ phần côngtrình vi phạm và thực hiện việc xử lý theo quy định.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Khuê - Trưởngphòng Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) Q.Tân Phú - cho rằng, vấn đề quan trọngnhất là ở chỗ thời điểm phê duyệt quy hoạch, bởi căn cứ để cấp giấy chủ quyềnnhà đất cho các trường hợp xây dựng không phép, sai phép đều yêu cầu là phải phùhợp quy hoạch. “Theo tôi, văn bản hướng dẫn cần phải đưa ra thật rõ ràng vấn đềnên cấp chủ quyền cho nhà xây dựng không phép, sai phép trước và sau thời điểmphê duyệt quy hoạch như thế nào.

Chẳng hạn, nhà xây dựng trước ngày 1.5.2009nhưng sau thời điểm phê duyệt quy hoạch 1/2000 của khu vực đó thì sẽ xử lý nhưthế nào. Hoặc nhà xây dựng không phép, sai phép trước thời điểm phê duyệt quyhoạch thì giải quyết ra sao”, bà Khuê nói.

Một cán bộ lãnh đạo Q.12 đặt vấn đề: Hiện cónhiều trường hợp nhà ở xây dựng không phép, saiphép trong diện không phù hợp quy hoạch 1/2000trước đây (các đồ án quy hoạch cũ) nay chưa đượcđiều chỉnh, nhưng có thể sau này phù hợp quyhoạch khi đồ án đó đã điều chỉnh xong và đượccấp thẩm quyền phê duyệt thì sẽ xử lý ra sao?

Đây cũng là băn khoăn của nhiềungười bởi trên địa bàn TP.HCM quy hoạch chi tiết 1/2000 vẫn mới chỉ phủ kín được50-60%. “Tôi cho rằng phải tính toán sao cho hợp lý vấn đề này, bởi có nhiều đồán đang được thẩm định và chưa phê duyệt, nhưng nhiều căn nhà có thể phù hợp quyhoạch sau khi phê duyệt xong quy hoạch 1/2000.

Nếu xử lý mạnh với các trường hợpnày thì sẽ rất thiệt thòi cho người dân. Vì vậy, theo tôi văn bản hướng dẫn nêntạo một cơ chế mở cho các quận, huyện có thể vận dụng linh hoạt để cấp giấy chủquyền cho người dân.

Chẳng hạn, nếu căn cứ vào đồ án quy hoạch 1/2000, dù chưađược phê duyệt nhưng ở giai đoạn đã thẩm định xong nhiệm vụ quy hoạch, căn nhàđó là hoàn toàn phù hợp quy hoạch thì có thể cấp giấy chủ quyền”, vị cán bộ lãnhđạo Q.12 nói.

Ông Nguyễn Hồng Lam - Phó phòngTN-MT Q.8 - khẳng định: “Cần nhất là phải áp dụng linh hoạt trong những trườnghợp vướng mắc. Nếu thấy có thể áp dụng điều khoản nào có lợi cho dân thì thựchiện theo điều khoản đó, bởi hiện nay các bộ luật vẫn chưa đồng bộ, thống nhấtvới nhau”.

Ông Lam lấy ví dụ, với căn nhà được xây dựng trên đất không phù hợpquy hoạch vào thời điểm năm 2005, theo Nghị định 181 (có hiệu lực từ 1.7.2004)thì căn nhà đó không được cấp giấy chủ quyền nhưng nếu căn cứ theo Luật Nhà ở(có hiệu lực từ 1.7.2006) thì hoàn toàn có thể cấp giấy chủ quyền. Trong trườnghợp này, cần phải vận dụng Luật Nhà ở để đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Dân phạm luật vì quy hoạch“treo”

ÔngPhạm Ngọc Liên - Giám đốc Trung tâm Thông tin TN-MT và đăng ký nhà đất - chobiết: “Văn bản hướng dẫn sắp tới sẽ do liên Sở TN-MT và Xây dựng ký ban hành.Chúng tôi sẽ có nhiều buổi làm việc để có một văn bản hướng dẫn thật chi tiết,đề cập đến nhiều dạng nhà xây dựng không phép, sai phép để các quận, huyện dễdàng áp dụng”.

Cũng theo ông Liên, để cấp giấychủ quyền cho nhà ở không phép, sai phép theo tinh thần của Nghị định 23 vàThông tư 24, cơ chế phối hợp giữa Phòng TN-MT với Phòng Quản lý đô thị (QLĐT)các quận, huyện phải rất chặt chẽ, bởi theo Nghị định 88, bắt đầu từ 10.12.2009,việc cấp chủ quyền nhà đất theo mẫu giấy mới được giao cho ngành TN-MT, nhưng vềquản lý xây dựng lại do ngành QLĐT phụ trách. Với những căn nhà xây dựng viphạm, khi cấp giấy chủ quyền nếu có vướng mắc mà không hỏi ý kiến của cơ quancấp giấy phép xây dựng thì sẽ rất rắc rối về sau.

Về câu hỏi tại sao không có mộtphương thức nào để hạn chế việc xây dựng không phép, sai phép mà phải cứ “chạy”theo hợp thức hóa chủ quyền nhà đất hết đợt này đến đợt khác, một vị lãnh đạo SởXây dựng cho biết: “Muốn hạn chế vấn đề xây dựng không phép, sai phép, có hainội dung cần phải thúc đẩy nhanh, đó là công tác lập và phê duyệt quy hoạch phảixúc tiến nhanh hơn nữa, đồng thời hoạt động cải cách thủ tục hành chính liênquan đến việc cấp phép xây dựng phải được cải tiến mạnh. Làm được hai việc đó,sẽ tạo điều kiện cho người dân thực hiện đúng và đầy đủ trách nhiệm công dân,hạn chế được vi phạm trong lĩnh vực xây dựng”.

Lãnh đạo ở một quận ven cũng thừanhận công tác lập và phê duyệt quy hoạch còn quá chậm, khiến cho người dân khôngthể ngồi chờ quy hoạch khi nhu cầu về nhà ở ngày càng thúc bách. “Vụ hơn 1.000căn nhà xây dựng không phép, sai phép trên đất dự án Ga đường sắt ở P.Hiệp BìnhChánh (Q.Thủ Đức) trong mấy năm qua là một ví dụ rõ ràng nhất trong công tác quyhoạch. Do quy hoạch “treo” quá lâu, kéo dài đến 9-10 năm nên người dân đành phảivi phạm để có nhà ở, mặc dù họ vẫn biết rõ rằng như vậy là phạm luật”.

Với văn bản hướng dẫn sẽ được banhành sắp tới, tại TP.HCM sẽ có một số lượng lớn nhà được hợp thức hóa trong tổngsố gần 50 ngàn căn xây dựng không phép, sai phép từ 1.7.2004 đến 31.12.2008.Trong số này, có rất nhiều trường hợp vẫn đang chờ quy hoạch chi tiết 1/2000 đểbiết căn nhà của mình có phù hợp quy hoạch hay không. Và điều mà người dân mongngóng rốt cuộc vẫn là các đồ án quy hoạch được các cấp thẩm quyền phê duyệt.

TheoTrần Thanh Bình