Nhà ở xã hội và nỗi lo đầu cơ

Hà Nội tiếp nhận 800 căn hộđầu tiên của quỹ nhà ở xã hội (NOXH) tại khu Việt Hưng tháng 12/2009 và đangchuẩn bị cho 5 dự án NOXH tiếp theo tại khu đô thị mới Sài Đồng, xã Ngũ Hiệp,xã Kim Chung, và huyện Chương Mỹ với tổng số căn hộ là 4.900. Tổng công côngty Đầu tư phát triển nhà và đô thị và Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu vàxây dựng cũng chính thức công bố triển khai các dự án tương tự tại Thủ đô.

Cơ chế chưa thống nhất

Theo thông tư của Bộ Xây dựng,người muốn mua, thuê NOXH phải nộp đơn cho chủ đầu tư, đơn vị này sẽ xem xétvà nộp danh sách cho Sở Xây dựng để kiểm tra. Sau 15 ngày, nếu Sở không cótrả lời thì chủ đầu tư được phép bán.

Tuy nhiên, trong Dự thảo quychế cho thuê - thuê mua NOXH trên địa bàn Hà Nội đang gửi các sở, ngành lấyý kiến, Sở Xây dựng thành phố lại có qui chế: người có nhu cầu thuê hay muanhà xã hội sẽ làm đơn theo mẫu, có xác nhận của nơi làm việc về thu nhập,xác nhận của địa phương về điều kiện ở, số lượng người trong hộ và nộp đơntại Sở Xây dựng. Cơ quan này sẽ phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xãhội xét duyệt hồ sơ.

Trước thắc mắc của dư luận vềviệc “lấn sân” doanh nghiệp này, đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng, hiệntại cung thấp hơn cầu rất nhiều nên Sở xét duyệt để đảm bảo công bằng, tránhcơ chế xin - cho.

Tuy nhiên, Sở chưa giải thíchđược sẽ duyệt như thế nào để đảm bảo công bằng nếu tất cả hồ sơ đều hợp lệvà đạt thang điểm tối ưu 100. Khi được hỏi làm thế nào để có thể mua NOXH,lãnh đạo một doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng cho hay, muốn tiếp cận vớidự án của ông thì không có cách nào khác phải quen với Sở Xây dựng.

Trong khi quy chế bán nhàchưa được ban hành, trên thị trường đã có thông tin người có nhu cầu có thểmua lại nhà ở giá rẻ với diện tích dưới 45 m² tại khu Việt Hưng hoặc khu đôthị mới Dịch Vọng. Ngoài yêu cầu hồ sơ hợp lệ, tiền chênh lệch cho mỗi suấtnày là 200 triệu đồng. Có người đã tham gia hình thức mua bán này và hoàntất hồ sơ từ tháng 11/2009. Như vậy, nếu thông tin này chuẩn xác thì ngay cảviệc Sở Xây dựng xét duyệt cũng vẫn nảy sinh cơ chế xin - cho.

Làm thế nào để bán đúngđối tượng?

Tại hội thảo về NOXH vừa đượctổ chức tại Hà Nội, có câu hỏi dành cho Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn TrầnNam "Làm thế nào để tránh việc NOXH được phân phối không đúng đối tượng vàmua đi bán lại?".

Ông Nam trả lời: "Điều kiệnđể được mua NOXH đã có quy định và trong thông tư hướng dẫn cũng nói rõ sau10 năm, người mua NOXH mới được phép bán và phải bán lại cho Nhà nước, chủđầu tư theo giá thỏa thuận hai bên. Nhà ở dạng này sẽ chưa được cấp “sổ đỏ”.Người mua nhà đất hiện nay thường có tâm lý chắc chắn và nếu không có “sổ đỏ”sẽ ít người quan tâm. Mặt khác, nếu ai cố tình mua bán nhà mà bị phát hiệnthì sẽ bị Nhà nước tịch thu nhà".

Đề cập đến việc đơn vị nàođược xét duyệt hồ sơ mua nhà, ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục quản lý nhà(Bộ Xây dựng), nói: "Nhà xã hội do Nhà nước đầu tư từ vốn ngân sách thì SởXây dựng có thể bán. Còn loại nhà do doanh nghiệp đầu tư thì doanh nghiệpphải được chủ động bán theo quy định của Nhà nước".

Ông Hà cho rằng, phải tindoanh nghiệp và đề ra cơ chế hậu kiểm chặt chẽ. Không thể nói là doanhnghiệp bán dễ phát sinh tiêu cực hơn Nhà nước bán, bởi một số cá nhân đạidiện Nhà nước cũng có thể gian lận... Về nguyên tắc, Sở Xây dựng không thể“ôm” hết mà chỉ đề ra tiêu chuẩn, điểm ưu tiên để bán nhà xã hội.

Trên thực tế, chỉ có NOXH tại Hà Nội, TP HCM vàmột số thành phố lớn khác đắt giá. Với những tòanhà dành cho người thu nhập thấp tại các địaphương khác như tòa nhà 11 tầng tại Vĩnh Phúccủa Vinaconex Xuân Mai, doanh nghiệp còn phảichủ động tìm khách mua.

Nhiều người dân cho rằng, nhucầu NOXH tại các thành phố quá lớn, nên cung luôn thấp hơn cầu. Do vậy, việcxét duyệt người được mua nhà phải có phương thức công khai và công bằng chotất cả đối tượng đáp ứng đủ điều kiện, nếu không sẽ phát sinh hiện tượng“chạy chọt”, mua đi, bán lại hưởng tiền chênh lệch.

Nhiều ý kiến cho rằng, phươngthức công bằng nhất là tổ chức gắp thăm công khai chọn người mua NOXH. Đồngthời, người nộp đơn ngay từ đầu phải nộp một khoản tiền bảo lãnh nhất địnhtrước khi gắp thăm công khai để tránh trường hợp đăng kỹ giữ chỗ, bán suất.

Cơ quan quản lý, doanh nghiệpvà cả khách hàng đều thống nhất về nguyên tắc bán NOXH. “Không có lý do gìdoanh nghiệp không được chủ động bán nhà, quan trọng là công tác tổ chức bánvà hậu kiểm thôi”, lãnh đạo một doanh nghiệp xây dựng ở Hà Nội nói.

Theo Hải Minh

TIN LIÊN QUAN