Đại diện Facebook tại Việt Nam mới cho biết, hiện có khoảng 50 bạn trẻ (từ 19 - 24 tuổi) đã trở thành triệu phú đô la nhờ kiếm tiền trên mạng. Có người tiết lộ, bình quân một tháng em nhận khoảng 100.000 USD (2,2 tỷ đồng). Tuy nhiên, để thu thuế các cá nhân kinh doanh tư do qua facebook không phải là điều dễ dàng.

Thu nhập tiền tỷ

Khởi nghiệp và kinh doanh trên Facebook đã trở thành một phong trào rầm rộ. Là một trang mạng xã hội nhưng Facebook cũng là một môi trường kinh doanh khiến không ít trang thương mại điện tử phải chạnh lòng. 

Số lượng người mua bán và giao dịch trên Facebook khá lớn. Chưa có con số thống kê về số lượng kinh doanh và doanh thu trên Facebook nhưng nhìn vào các gian hàng đang đua nhau nở rộ trên mạng xã hội này cho thấy hiệu quả rất lớn.  

Theo khảo sát trên nhiều cộng đồng mua bán tự do trên facebook, hoạt động kinh doanh diễn ra khá tấp nập. Nhiều cá nhân facebook đã tạo ra những trang bán hàng có doanh thu ngang ngửa một trang thương mại điện tử. 

Đua nhau bán hàng trên facebook

Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen Việt Nam cho biết, trong năm 2016, tổng giá trị hàng hóa giao dịch trên thị trường thương mại điện tử (TMĐT) lên tới 4 tỷ USD. 

Theo các chuyên gia, trong vòng 5 năm tới, với tỷ lệ người dân tiếp cận internet cao cùng với lượng người sử dụng smartphone tăng lên nhanh chóng, tốc độ tăng trưởng TMĐT có thể lên tới 30-50%/năm với tổng giá trị đạt khoảng 10 tỷ USD/năm.

Chị Mai Thu Hường, một người kinh doanh trên facebook cho hay, trung bình mỗi ngày chị nhận được khoảng trên 10 đơn hàng từ facebook với tổng số tiền lên tới vài triệu đồng từ kinh doanh đồ trẻ em. Doanh số kỷ lục là 300 triệu đồng/ngày và có bao nhiêu giữ hết, không phải chịu bất kỳ khoản thuế nào. Hiện nay, thu nhập chính của chị từ kinh doanh facebook do công việc ở công sở có nhiều thời gian online.

So với việc thuê mặt bằng mở cửa hàng, việc kinh doanh online trên facebook lại khá thuận tiện và đặc biệt ít bị cơ quan chức năng kiểm tra. Chị Hường chia sẻ: “Bạn mình mở cửa hàng tạp hoá mà cơ quan chức năng liên tục tới hỏi thăm nhưng mình bán hàng trên mạng thì nhàn lắm, chẳng ai hỏi gì hết, trừ khi mình bán hàng giả hay làm ăn phi pháp thôi. Mình bán rẻ một chút so với cửa hàng là khách tới nườm nượp”. Theo chị Hường, dù bán hàng online nhưng vẫn phải đảm bảo hàng chất lượng thì mới giữ chân được khách hàng.

Chia sẻ tại Diễn đàn toàn cảnh thương mại điện tử mới đây, ông Huỳnh Kim Tước, đại diện của Facebook, tiết lộ tại Việt Nam có khoảng 50 bạn trẻ trong độ tuổi 9X đã trở thành triệu phú đôla nhờ kiếm tiền trên mạng Internet. 

Ông Tước chia sẻ câu chuyện một anh chàng có hoạt động rất sôi nổi trên Facebook. Thu về bình quân là 100.000 USD/tháng.

Nan giải bài toán đánh thuế

Cách đây không lâu, cơ quan chức năng đã tính tới việc đánh thuế kinh doanh trên facebook nhưng tới nay vẫn chưa tìm ra một biện pháp hiệu quả. Ông Huỳnh Kim Tước, đại diện của Facebook thừa nhận vấn đề những người trẻ lo ngại về thuế. Theo ông Tước, các bạn trẻ không ngại chuyện đóng thuế nhưng lại ngại chuyện mỗi tuần có người đến nhà hỏi thăm vì thực tế họ mới 19 tuổi.

Đánh giá về việc thu thuế trên facebook, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, chủ trương đánh thuế người buôn bán kinh doanh trên mạng xã hội là hợp lý và cần thiết nhưng "việc kiểm soát thuế với các giao dịch mua bán qua facebook cũng giống như tìm kim trong một đống rơm, không biết nó nằm đâu mà bới ra”.

Khó thu thuế từ kinh doanh trên facebook

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Đại diện Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin (Bộ Công thương) cho biết, trong bối cảnh hiện nay rất khó để kiểm soát thu nhập cá nhân trên mạng xã hội. 

Theo ông Tuấn, về nghĩa vụ thuế, theo luật quản lý thuế 2006 quy định rõ, tất cả các thương nhân, tổ chức, cá nhân có kinh doanh và phát sinh thu nhập tới mức nộp thuế, phải kê khai thu nhập của mình để tính thuế. Trong lĩnh vực thương mại điện tử, nghị định 52, điều 37 về trách nhiệm của người bán quy định rõ, người bán tuân thủ nghĩa vụ kinh doanh cũng như về thuế. 

Thông tư 92 quy định về thuế đối với các cá nhân hoạt động thương mại kinh doanh, nếu doanh thu trên 100 triệu/năm trở lên mới phải đóng thuế, cá nhân dưới 100 triệu/năm thì không phải đóng thuế. 

“Đặt vấn đề thu thuế qua facebook, cách thức triển khai và lộ trình phải có ý kiến của tổng cục thuế. Trong phạm vi của chúng tôi, tôi nhấn mạnh một điều là nghĩa vụ thuế là trách nhiệm của những người kinh doanh có phát sinh thu nhập, bán hàng qua facebook chỉ là 1 kênh bán hàng. Dù bán ở đâu cũng đều phải có trách nhiệm và nghĩa vụ đóng thuế”, ông Tuấn cho biết.

Ông Nguyễn Thanh Hưng, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho rằng, câu chuyện thu thuế hoạt động bán hàng qua Facebook chính là cách thức nộp thuế, cách thu ra sao cho phù hợp với môi trường trực tuyến.

Ông Hưng cũng lưu ý, do môi trường mạng khác với môi trường kinh doanh truyền thống nên nếu làm không cẩn thận thì chi phí đi thu còn lớn hơn số thuế thu được, do cá nhân kinh doanh trên Facebook lên đến hàng triệu người, có thể gây phức tạp cho công tác thu thuế.