Dự kiến chiều 22-1, Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNN) làm việc với Tham tán nông nghiệp Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam về việc phối hợp cung cấp thêm thông tin để Việt Nam nhanh chóng truy xuất, thu hồi táo của Mỹ nhiễm khuẩn (nếu có).

Siêu thị rút hàng để kiểm tra

Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế vừa nhận được cảnh báo từ Mạng lưới cơ quan an toàn thực phẩm quốc tế (INFOSAN) về việc thu hồi quốc tế đối với táo Granny Smith và táo Gala của Công ty Bidart Bros ở Bakerfield, California cùng các sản phẩm táo caramel chế biến và đóng gói sẵn nhập khẩu từ Mỹ do nhiễm vi khuẩn Listeria monocytogenes. Theo thông tin từ Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), sản phẩm bị thu hồi đã được xuất khẩu sang Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á.

Theo ghi nhận của phóng viên ngày 21-1, tại nhiều điểm bán trái cây nhập khẩu của TP HCM vẫn bày bán 2 loại táo này. Tuy nhiên, để biết các sản phẩm trên thị trường có thuộc diện phải thu hồi hay không thì chỉ nhà nhập khẩu và cơ quan chức năng mới xác định được.

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Giám đốc siêu thị Maximark Cộng Hòa (quận Tân Bình, TP HCM), cho biết sau khi có thông tin từ Cục An toàn thực phẩm, siêu thị này đã rút toàn bộ táo Gala Mỹ ra khỏi kệ hàng từ chiều 20-1.

Ngày 21-1, tại siêu thị cùng chuỗi hệ thống là Maximark 3 Tháng 2 (quận 10), phóng viên nhận thấy khu vực trái cây nhập khẩu không còn bày bán táo Gala Mỹ trên kệ mà có những loại khác như: táo đỏ, táo Envy, táo Ambrosia và táo xanh cùng xuất xứ Mỹ. Đáng chú ý, khi quan sát kỹ, trên mỗi quả táo xanh Mỹ đều có tem in mã vạch có dòng chữ Granny Smith USA, trùng tên với loại táo bị thu hồi. Trên khay hàng này chỉ có bảng ghi logo siêu thị, tên sản phẩm là “táo xanh Mỹ”, giá bán 82.300 đồng/kg cùng mã số “175” chứ không hề có thông tin về nhà cung cấp hay nhà nhập khẩu lẫn nhà sản xuất bên Mỹ.

Táo Granny Smith (Mỹ) được bán tại siêu thị Maximark 3 Tháng 2 (quận 10, TP HCM) trước khi được rút khỏi kệ Ảnh: NGỌC ÁNH

Ngay sau khi phóng viên phản ánh, bà Nguyễn Thị Ánh Hồng, chủ hệ thống siêu thị Maximark, đã cho kiểm tra và lập tức ra lệnh ngừng kinh doanh tiếp mặt hàng táo xanh Mỹ như đối với táo Gala trước đó.

“Siêu thị rút hàng nhằm phòng ngừa táo nhiễm khuẩn đến tay người tiêu dùng chứ đến cuối ngày 21-1, chúng tôi chưa hề nhận được thông báo thu hồi từ cơ quan chức năng hay nhà cung cấp. Toàn bộ số táo này sẽ được lưu kho và nhà cung cấp sẽ phải chứng minh bằng hồ sơ giấy tờ không có liên quan đến vụ sự cố thực phẩm này thì mới được kinh doanh lại” - bà Hồng khẳng định.

Trong khi đó, ngoài thị trường “tự do”, 2 loại táo trên vẫn được bán bình thường vì bên bán chưa nắm được thông tin thu hồi. Tại một cửa hàng trên đường Thái Văn Lung (quận 1), táo Gala Mỹ (tên khác là táo bi bóng) có giá bán lẻ 96.000 đồng/kg.

Chủ một cửa hàng chuyên bán trái cây cao cấp làm quà tặng trên đường Phạm Văn Hai (quận Tân Bình) cho biết nhiều nơi còn rao bán táo Mỹ vì chưa nắm được thông tin.

Sắp tới, táo Mỹ sẽ không có nhiều trên thị trường do người bán sẽ… đổi xuất xứ vì thực tế nhiều táo Mỹ hiện nay là táo Trung Quốc mạo danh” - chủ cửa hàng này nói. Mặt khác, trái cây đặc thù là hàng tươi sống, không bắt buộc phải đóng gói nên không có thông tin về nhà sản xuất hay nhà nhập khẩu trên sản phẩm. Chỉ khi cơ quan chức năng kiểm tra hồ sơ nhập khẩu của doanh nghiệp (DN) mới xác định được.

Chưa nhập về Việt Nam (?)

Trước thông tin táo nhiễm độc, Bộ Y tế đã có thông báo gửi đến Bộ NN-PTNT đề nghị rà soát các DN nhập khẩu nông sản từ Mỹ.

Ông Phùng Hữu Hào, Phó Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (NAFIQAD) thuộc Bộ NN-PTNT, cho biết NAFIQAD đã gửi công văn hỏa tốc đến Cục Bảo vệ Thực vật đề nghị rà soát các DN nhập khẩu táo tươi và táo caramel từ Mỹ.

Theo quy định, tất cả các lô hàng trước khi nhập khẩu vào Việt Nam thì về đến các cửa khẩu, các cảng đều phải đăng ký kiểm dịch thực vật do Cục Bảo vệ Thực vật quản lý để kiểm tra an toàn thực phẩm. “Nếu nhập về Việt Nam thì chắc chắn Cục Bảo vệ Thực vật sẽ nắm được số lượng bao nhiêu, nhập từ DN nào, do DN nào nhập về và nhập qua cửa khẩu nào” - ông Hào nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật, cho biết ngay khi nhận được văn bản của NAFIQAD, cục đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc khẩn trương rà soát các cửa khẩu. Kết quả, các đơn vị thuộc Cục Bảo vệ Thực vật không cấp giấy chứng nhận kiểm tra an toàn thực phẩm cho lô hàng nào là táo caramel từ Mỹ vào Việt Nam. “Đề nghị Cục An toàn thực phẩm kiểm tra lại mặt hàng này với Bộ Công Thương xem các đơn vị của Bộ Công Thương quản lý có kiểm tra và cấp giấy chứng nhận kiểm tra an toàn thực phẩm cho mặt hàng này không” - ông Hồng nói.

Đối với sản phẩm táo tươi của Mỹ được nhập vào Việt Nam qua 3 cửa khẩu chính là cảng Sài Gòn, cảng Hải Phòng và sân bay quốc tế Nội Bài, các cửa khẩu đã rà soát và báo cáo không có DN nào của Mỹ tên là Bidard Bros xuất khẩu táo sang Việt Nam trong năm 2014 qua các cửa khẩu do Cục Bảo vệ Thực vật quản lý.

Theo ông Hồng, đây là thông tin ban đầu. Hiện cục vẫn rà soát và sẽ yêu cầu các DN Việt Nam nhập khẩu táo Mỹ báo cáo xem có lấy nguồn táo do Công ty Bidard Bros cung cấp hay không, thậm chí có thể tiến hành kiểm tra tại kho một số DN đang nhập khẩu táo Mỹ vào Việt Nam. Ông Hồng cho rằng số lượng DN này không nhiều, khoảng 20 DN.

Ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, khẳng định sau khi rà soát tình hình nhập khẩu đối với các sản phẩm táo caramel, từ tháng 1-2012 đến nay, Cục An toàn thực phẩm chưa ghi nhận có sản phẩm nói trên công bố tại cơ quan này.