Vẫn băn khoăn về nộp thuế chứng khoán

Thời điểm đã bắt đầu, tuy nhiênvẫn còn những vấn đề vướng mắc được các nhà đầu tư đưa ra mà các cơ quan chứcnăng vẫn chưa có những hướng dẫn thật sự thỏa đáng cho họ.

Vẫn vướng khi áp dụng thực tế

Thời gian gần đây, các công ty chứng khoán đã đồng loạt gửi thông báo tới nhàđầu tư lưu ý việc thực hiện chính sách nộp thuế thu nhập từ hoạt động đầu tư,kinh doanh chứng khoán. Kèm với thông báo là việc các công ty chứng khoán sẽ bắtđầu thực hiện tạm thu 0,1% trên tổng giá trị bán khi phát sinh giao dịch bánchứng khoán của nhà đầu tư. 

Theo quy định có 2 khoản thuế mà nhà đầu tư cần quan tâm khi đầu tư, đó là thuếthu nhập đầu tư vốn và thuế thu nhập chuyển nhượng vốn. 

Thuế thu nhập từ đầu tư vốn phát sinh khi có những khoản thu nhập được nhận khigóp vốn hoặc mua cổ phần. Điểm đáng chú ý nhất đối với nhà đầu tư đó là mục nàysẽ điều chỉnh các hoạt động phát sinh khi hưởng cổ tức bằng tiền, hoặc cổ tứcbằng cổ phiếu, hay cổ phiếu thưởng. 

Nếu phát sinh thu nhập, nhà đầu tư cần phải tiến hành đăng ký với cơ quan thuếđể nộp khoản thuế thu nhập đối với đầu tư vốn bất kể nhà đầu tư lựa chọn cáchthức nộp thuế nào. Trường hợp thu nhập chuyển nhượng vốn là những khoản thu nhậpphát sinh khi có hoạt động bán chứng khoán đã đầu tư trước đó.

Hiện tại, có 2 cách đóng khoản thuế này cho nhà đầu tư là đóng 0,1% trên doanhsố bán ra hoặc đóng 20% trên thu nhập thuần từ hoạt động kinh doanh chứng khoán.Theo các chuyên gia, việc thực hiện theo phương thức nộp 0,1% trên giá chuyểnnhượng được nhiều nhà đầu tư lựa chọn do đơn giản hơn. Tuy nhiên, nếu xem xétcác quy định một cách rõ ràng thì sẽ có nhiều công việc cần làm liên quan đếncông tác kê khai, nộp thuế phát sinh trên thực tế.

Trên thực tế, nhà đầu tư ở thị trường chứng khoán có thể chia thành 3 nhóm: nhàđầu tư tổ chức; nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp; nhà đầu tư nhỏ lẻ, bán chuyênnghiệp.

Nhà đầu tư tổ chức có được một bộ máy giúp việc thực hiện các hoạt động đầu tư,đồng thời nộp thuế theo Luật thuế thu nhập doanh nghiệp và nhà đầu tư cá nhânchuyên nghiệp có hoạt động đầu tư diễn ra thường xuyên và dành nhiều, thậm chílà toàn bộ thời gian cho hoạt động đầu tư của mình sẽ tương đối dễ dàng trongcông tác kê khai và nộp thuế. 

Thế nhưng những nhà đầu tư nhỏ lẻ, bán chuyên nghiệp, chỉ tham gia thị trườngtrong những thời điểm thích hợp. Nếu họ được nhận cổ tức (bằng tiền hoặc cổphiếu) hay cổ phiếu thưởng, thì sẽ phải bỏ thời gian để đến cơ quan thuế lập vànộp tờ khai đối với khoản tiền họ nhận được hay khi họ bán cổ phiếu thưởng hoặccổ phiếu có được từ cổ tức.

Điều đó chắc chắn làm tiêu tốncủa những nhà đầu tư này thời gian và kinh phí, thậm chí một số nhà đầu tư khôngcó thời gian để đi đến làm thủ tục tại cơ quan thuế trong giờ hành chính.

Bên cạnh đó, đối với hoạt độngkinh doanh chứng khoán trên thị trường OTC, sẽ rất khó có thể áp dụng giá dohoạt động trên thị trường này không có khoảng giá chính thức, mặt khác nếu giaodịch với khối lượng lớn thì sẽ làm giá biến động khá mạnh. Nếu không có nhữngquy định cụ thể, rõ ràng đối với trường hợp này thì rất dễ bị thất thoát nguồnthu thuế do những nghiệp vụ mua bán tạo ra sự thua lỗ để bù trừ đối với khoảnlãi từ thị trường niêm yết.

Gần tương tự như nghiệp vụ mua bán chứng khoán thỏa thuận trên sàn niêm yết,hoạt động mua bán trên thị trường OTC có thể sẽ là nghiệp vụ mà nhà đầu tư chứngkhoán chuyên nghiệp có thể sử dụng để nhằm mục đích giảm tối đa số lãi có đượctrên thị trường niêm yết nhằm giảm bớt số thuế thu nhập phải nộp nếu lựa chọnphương pháp nộp 20% trên thu nhập thuần.

Băn khoăn giữa các phương án

Theo các chuyên gia, đối với trường hợp nộp thuế theo 20% thu nhập thuần, hiệnnay chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định về những khoản chi phí hợplý hợp lệ mà nhà đầu tư được sử dụng để xác định thu nhập thuần. 

Đối với nhà đầu tư chuyên nghiệp, họ phải bỏ nhiều chi phí để tạo nên quyết địnhmua hoặc bán và phần lớn những khoản chi phí này gắn liền với cá nhân như chiphí điện thoại, xăng dầu, báo chí. Vậy, những khoản chi phí này có được tính làchi phí hợp lý khi xác định thu nhập thuần hay không? Và để được chấp nhận thìnhà đầu tư cần phải làm những thủ tục gì? Điều này chưa được chỉ ra một cách rõràng trong những văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

Bên cạnh đó, dù thời điểm áp dụng đã bắt đầu nhưng nhiều nhà đầu tư cũng khôngquan tâm nhiều đến vấn đề làm thủ tục, thậm chí nhiều trường hợp chưa có mã sốthuế để thực hiện nghĩa vụ và quyền lợi.

Mặc dù theo Tổng cục Thuế, nhàđầu tư cần có mã số thuế để hưởng các quyền lợi như được giảm thuế nếu bị thiêntai, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ hoặc bị bệnh hiểm nghèo; được lựa chọn cách tínhthuế thu nhập cá nhân theo mức thuế suất là 20% đối với thu nhập từ kinh doanhchứng khoán; được hoàn thuế thu nhập cá nhân nếu nộp thừa; được cung cấp cácdịch vụ về thuế nhanh chóng, thuận tiện.

Mặt khác, nhiều chuyên gia cũng lo lắng, việc áp dụng Luật thuế thu nhập cá nhânđối với đầu tư chứng khoán đã được nghiên cứu xem xét tính hiệu quả khi thực thiLuật thuế này. 

Theo Công ty chứng khoán An Bình, nếu như áp dụng 0,1% trên doanh số bán vàtrung bình giao dịch của thị trường là 3.000 tỷ đồng/ngày thì mỗi ngày thu được3 tỷ đồng tiền thuế, chẳng hạn giao dịch 250 ngày/năm thì tổng thu một năm thuếnày là 750 tỷ đồng.

Trong khi đó, chi phí của xã hộilà thời gian của nhà đầu tư phải sử dụng để kê khai và nộp thuế, chi phí in ấncác tờ khai, chi phí đi lại, chi phí nâng cao công nghệ của các công ty chứngkhoán cũng như trả tiền lương do phải thuê thêm nhân viên để quản lý.

Về lý thuyết, việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân trong lĩnh vực đầu tư kinhdoanh chứng khoán là hoàn toàn đúng vì nó thể hiện được tính công bằng, trongkhi người lao động phải nộp thuế trên khoản tiền lương tiền công, thì những nhàđầu tư kiếm tiền bằng việc đầu tư chứng khoán cũng cần phải thực hiện nghĩa vụthuế của mình. 

Vấn đề đặt ra ở đây là nộp như thế nào để đơn giản nhất, vừa đơn giản cho nhàđầu tư kê khai và nộp thuế, vừa đơn giản cho các cơ quan thuế khi kiểm tra, đơngiản cho công ty chứng khoán trong quản lý và vận hành chính sách này.

Theo

TIN LIÊN QUAN