“Ăn xin sang” thời hiện đại

Từ hỏi thăm đường... đến xin tiền.

“Đời lắm người chai mặt thế, không trừ cách một cách nào đểlừa tiền của thiên hạ”, Bích Liên bức xúc khi kể lại câu chuyện “bi hài” vìgiúp nhầm người của mình. Một lần vào giữa buổi trưa nắng gay gắt khi quavòng xuyến Khuất Duy Tiến (Hà Nội), Liên thấy một thanh niên ăn vận rất lịchsự và chỉnh chu đang lững thững dắt chiếc xe máy wave S đời cũ đi cùng chiềuvới mình. Vừa đi ngang qua chàng thanh niên thì có tiếng gọi giật lại “Nàyem ơi, cho anh hỏi thăm chút”. Lúc đó là gần 12 giờ trưa, đường rất vắng nênLiên có phần ái ngại và dè chừng.

Nhiều người đã coi việc đi xin tiền là một nghề (Ảnh minh họa)

Dừng xe, cô để cho người thanh niên này chủ động hỏi tiếpxem có chuyện gì xảy ra: “Em gái ơi, em có biết cách đây bao xa nữa cóchỗ đổ xăng không? Anh mượn xe đi đón bạn ở bến xe Hà Đông mà quên khôngđể ý là hết xăng”. Thấy vậy, Liên không ngần ngại chỉ cây xăng phíatrước cho anh thanh niên này và chào để đi tiếp.

Nhưng chưa kịp cho cô chào hết câu thì anh này níu tay láivới vẻ mặt băn khoăn: “Thôi chết rồi, anh vội đi quá quên không nhét ví vàotúi!”. Không dừng ở đó, người thanh niên này còn giãi bày đủ sự trớ trêu củamình: “Đen đủi cho anh quá lại đi đón mẹ từ quê ra, không biết giấu mặt vàođâu!”.

Rồi thanh niên này gợi ý luôn: “Em có thể giúp anh mấy chụcđổ xăng không?”. Liên chưa kịp phản ứng thì anh này trấn an Liên: “Ngại quálại nhờ người không quen biết như em, nhưng bạn bè anh không có ai ở dướinày”. Thấy thương tình, Liên rút 40.000 đồng đưa cho anh này mà không mảymay suy nghĩ.

Sợ bạn bè sẽ không tin câu chuyện của mình và cho cô là “dạitrai” nên Liên không tâm sự với ai. “Chuyện vỡ lẽ” khi chính cô lại bắt gặpđúng anh chàng mình đã giúp đỡ giở chiêu cũ ở đường Nguyễn Tuân. Liên nhậnra ngay bộ dạng thư sinh trí thức, bộ quần áo sang trọng với cách dắt xetrên đường ngó nghiêng nhìn xung quanh của hắn. Lúc này cô mới biết mình bịlừa, lòng tốt của mình bị lợi dụng.

Cảnh giác những quái chiêu “ăn xin đường phố”.

Hiện nay, dọc các con phố, quán ăn cho đến các trường đạihọc, khu chợ sinh viên có rất nhiều người ăn xin. Những ông bà già đến 70 –80 tuổi, ăn mặc rách rưới, khuôn mặt khắc khổ cầm chiếc nón mê miệng lẩm bẩmxin tiền người đi đường “rủ” chút lòng thương... Nhiều người phụ nữ còn khỏemạnh nhưng cũng bế bồng con đi ăn xin. Hay thường gặp hơn cả là những ônggià thổi sáo khuôn mặt buồn rầu với đứa cháu nhỏ đi xin tiền ở các quán ăn,hàng nước…

Ở một quán nước quen, hay một khu chợ quen nhiều người có thểgặp nhiều lần hình ảnh một người đi ăn xin từ ngày này qua ngày khác. Đó gầnnhư đã trở thành một nghề kiếm sống của họ. Ngày nào đứa trẻ trên tay ngườiphụ nữ cũng khóc mếu một cách đầy tội nghiệp, ngày nào người cha với đứa connhỏ cũng ngả mũ một cách “đáng thương” xin tiền và ngày nào bà cụ già cũngđội chiếc nón mê cúi đầu lẩm bẩm xin tiền ở cổng trường... Nhìn rất đángthương.

Ngay ở quán trà đá vỉa hè, nơi thư giãn dành cho những ngườibình dân nhất cũng là địa bàn hoạt động thường xuyên của “dân cái bang”. Chợđêm sinh viên Phùng Khoang (Hà Nội), một địa điểm luôn tấp nập hàng trăm conngười với đủ các dịch vụ vỉa hè vào các buổi tối cũng là nơi “bám nghề” củadân “cái bang”. Nếu là khách quen trà đá ở gần khu chợ thì hẳn không mộtngười nào không quen mặt một cái bang độå “thất tuần” chân trần thổi sáocùng “đệ tử lì lợm” xin tiền. Chỉ cần ngồi một lúc khi thưởng thức xong bàisáo của “cái bang” này thì người nào tinh ý có thể bắt gặp cái nháy mắt đầyăn ý của hai “thầy trò”.

Sau cái nháy mắt đệ tử nhỏ tuổi sẽ nhanh chân đến các bànthực hiện chiến lược “chây lì xin tiền” của mình. Cậu bé chìa chiếc mũ ráchra giọng nài nỉ nhưng rất ngắn gọn với lí nhí những âm thanh tội nghiệp:“anh chị ơi!”. Cứ thế cậu bé đợi cho đến khi nào đối phương “hạ gục” chịuđưa tiền mới đi, còn không cứ đứng đưa chiếc mũ trước mặt như kiểu tháchthức tính tự trọng của khách.

Có khi quán trà đá đông khách cậu nhanh nhẹn tìm đến nhữngbàn của cặp tình nhân đang trò chuyện. Người con trai sợ mất hình tượngtrước mắt người đẹp đành móc túi đưa tiền. Có lần được nhiều tiền, cậu “vớngay” đút vào túi quần và lẩn thật nhanh đến bàn khác. Và cứ thế, không biếttự lúc nào dân cái bang ngày càng nhiều hơn về số lượng cũng như hình thứchành nghề. Và cũng không lạ khi du khách nước ngoài đến thăm Việt Nam có mộtấn tượng xấu bởi nhiều người ăn mày bằng mọi cách xin tiền của họ.