Nhức nhối nạn tảo hôn

Năm 15 tuổi, đang học lớp 5Trường Cấp I - II Vừ A Dính, xã Đắk Som, huyện Đắk Glong - Đắk Nông, hai côbé Vàng A Sáu và Vàng A Khuyên đã được nhiều người đến nhà xin hỏi cưới chocon trai họ. Vậy là A Sáu và A Khuyên nghỉ học đi lấy chồng. Đến nay, sauhơn 2 năm nghỉ học, mỗi cô đều đã sinh được hai con.

“Cưới vợ thích hơn đihọc”!

Theo thống kê của Trường CấpI - II Vừ A Dính, chỉ tính từ đầu năm 2009 đến nay, trường đã có hơn 10 họcsinh lớp 6-7 bỏ học để lấy chồng, cưới vợ. Trong đó, 4 cô bé đã mang thai vàchuẩn bị sinh con. Ở vùng này, người dân cho con đi học muộn nên tới lớp6-7, học sinh đã 15-16 tuổi.

Cha mẹ những đứa trẻ này khi cưới nhau chỉ 15-16 tuổi. Tương lai các em cũng sẽ đi vào vết xe đổ của  cha mẹ, nếu nạn tảo hôn không bị dẹp bỏ

Mới bước qua tuổi 16 chỉ vàingày nhưng Giàng A Nhà và Giàng A Them đã mang dáng vẻ khắc khổ, già dặn nhưngười gần 30 tuổi.

Thế nhưng, trò chuyện với chúng tôi, họ vẫn ngây ngô như những đứa trẻ mớilớn. “Mới học đến lớp 6, bố mẹ bắt tụi mình nghỉ học để cưới vợ. Bố mẹnói cưới vợ thích hơn đi học. Vậy là tụi mình lấy vợ. Vợ mình, vợ A Them đềunhỏ hơn tụi mình một tuổi” - A Nhà hồn nhiên kể.

Cả Giàng A Nhà và Giàng A Them đều đang chuẩn bị làm cha. A Them khoe: “Cướivợ được 5 tháng thì bố mẹ kêu mình đến bên vợ, bảo mình đặt tay lên bụng nó,rồi nói với mình: “Vợ mày có bầu rồi”.

Thấy cuốn sách tiếng Việt lớp 6vứt lăn lóc ở góc nhà, chúng tôi nhặt lên xem. Giọng A Them đượm buồn: “Đangvui chơi ở trường với thầy cô, với bạn bè, giờ phải ở nhà lấy vợ rồi làm rẫy,trồng sắn... Có lúc mình cũng buồn lắm, muốn chạy ngay đến trường gặp thầy cô.Nhưng mà không lấy vợ sớm cũng không được. Ở Đắk Som này, bạn bè tụi mình khi15-16 tuổi đều đã lấy vợ, sinh con rồi”.

Giàng A Nhà và Giàng A Them chỉlà hai trong số rất đông chú rể vị thành niên ở Đắk Som. Đắk Som có 400 hộ dân -gần 3.000 người với 80% người dân tộc Mông, còn lại là người Mường và K’Ho. Nạntảo hôn là một hủ tục truyền đời hiện vẫn còn tồn tại ở đây.

Cô giáo Hà Thu Sen, một giáo viên lâu năm của Trường Cấp I - II Vừ A Dính, ưutư: “Nếp nghĩ lấy vợ, lấy chồng ở tuổi 15-16 đã ăn sâu vào tiềm thức củangười dân nên chúng tôi rất khó vận động họ từ bỏ. Bởi vậy, ở trường này, chỉ có1% nữ sinh học đến lớp 7, còn 99% học tới lớp 6 đã lấy chồng”.

Những cô gái người Mông, người Mường ở Đắk Som lấy chồng và sinh con từ khi mới 15-16 tuổi

... Thua lệ làng

Mang những băn khoăn về hủ tụctảo hôn trao đổi với nhiều cán bộ chức năng ở Đắk Som, chúng tôi đều nhận đượcnhững cái lắc đầu vô tư.

Anh Trạng A Sử, Phó Bí thư Xã đoàn Đắk Som, thản nhiên: “Chúng tôi cũng biếtLuật Hôn nhân - Gia đình nhưng phong tục của người Mông, người Mường đã có từlâu đời rồi nên không thể bỏ được. Luật là một chuyện nhưng phong tục lại là mộtchuyện khác”!

Ông A Nhè, Trưởng thôn 2, xã ĐắkSom, cho biết: “Dân vùng này vẫn quan niệm nếu con trai quá 16 tuổi chưa lấyvợ là loại người chơi bời, lêu lổng, không lo lập gia đình để tu chí làm ăn. Congái 14-15 tuổi chưa lấy chồng thì bị chê là đã quá lứa mà không biết học cáchsinh con”.

Chính vì nhận thức như vậy nênviệc tuyên truyền Luật Hôn nhân – Gia đình ở Đắk Som đã bị xem nhẹ. Do đó, đa sốngười dân đều có nhận thức kém và xem tảo hôn là chuyện rất bình thường.

Theo anh Trạng A Sử, nhiều gia đình ở Đắk Som đều muốn con trai lấy vợ sớm đểvừa được tiếng là có “con ngoan” vừa có thêm người làm lại sinh được con đàn,cháu đống.

Chính vì hủ tục đã ăn sâu vào quan niệm sống của nhiều người nên bao đời nay ĐắkSom vẫn chìm trong đói nghèo, lạc hậu. Thống kê của cơ quan chức năng mới đâycho thấy có đến 95% hộ dân ở Đắk Som thuộc diện nghèo.

Theo Văn Đạo